Alle webwinkels in Virtual Reality? Een virtueel web lijkt nog ver weg

Ook de webbrowser is inmiddels geschikt voor Virtual Reality (VR). Dat betekent dus dat de gewone website en webwinkel onderdeel kunnen worden van een driedimensionale wereld. Die aankondiging werd eind vorig jaar gedaan. Het klinkt veelbelovend, maar toch is het nog maar de vraag of we er massaal onze websites voor geschikt maken en straks kunnen spreken van een heus VR-web.

Eigenlijk is het niet eens heel moeilijk voor te stellen: een nieuw pak nodig? Met je VR-bril op open je een favoriete webwinkel die zich automatisch presenteert als virtueel warenhuis. Je struint door het aanbod, past enkele items en ziet direct hoe het product je staat en of het nog wat moeten worden ingenomen. Net niet wat je zoekt? Op naar een volgend virtueel warenhuis.

Technisch is het mogelijk. De VR-brillen zijn er, het eind vorig jaar aangekondigde A-Frame brengt een VR-web een stap dichterbij. Het door Mozilla ontwikkelde open source raamwerk zorgt ervoor dat webontwikkelaars tamelijk eenvoudig VR-elementen met HTML-code kunnen aanroepen. Toch was Robert Overweg, VR-expert bij Triple, destijds al sceptisch. Hij zag het niet direct voor zich dat bijvoorbeeld bol.com de winkel zou omtoveren tot VR-ervaring. ‘Ik denk dat grote bedrijven creëren wat ze in de fysieke wereld ook creëerden en zo de plank misslaan.’

Komt er ooit een virtueel web?

Van een virtueel alternatief voor het internet zoals we dat kennen is inderdaad geen sprake, zegt nu ook Casey Yee, ontwikkelaar bij Mozilla en met zijn team verantwoordelijk voor de WebVR standaard. En het is ook maar de vraag of het ooit zover komt.

Dat ligt niet aan de standaard – die is goed en wordt bijvoorbeeld omarmd door Google. Maar met de demo’s die er nu zijn, is er nog geen zicht op een virtueel web. Op dit moment bouwen ontwikkelaars met name elementen uit ons http-tijdperk om tot een VR-variant, merkt Fastcodesign op. Zoals destijds ook door Overweg werd aangegeven: VR moet een veel vernieuwender vorm krijgen. Met je VR-bril op de schappen van een webwinkel bekijken om vervolgens zelf een nieuwe URL in te moeten typen is niet bepaald innovatief. Laat staan dat het gebruikers activeert om bij een volgende koopjesjacht inderdaad weer de bril op te zetten.

Ook Yee zelf is benieuwd hoe zich dit ontwikkelt. ‘We vragen ons af hoe een link er in VR uit zal zien. De blauw onderlijnde links in een tekst werken op een webpagina. Dat is de status quo. Maar hoe ziet zoiets er uit in VR?’, vraagt hij zich in gesprek het magazine hardop af. Is het een box rondom een object? Moet je het object aanraken om het te ‘openen’?

Nieuw type ontwikkelaars

Behalve de vele nieuwe standaarden die moeten worden ontwikkeld, zijn er nog een aantal haken en ogen aan het idee van een VR-web. Ook al weet je bedrijven en ontwikkelaars te overtuigen hun aanbod ook in een virtuele variant beschikbaar te stellen, de benodigde expertise is totaal anders dan die voor het conventionele web. Designers en codeurs van nu begrijpen hoe ze in 2D bouwen. Geen van die ontwikkelaars is voorbereid op 3D, vertelt Yee.

De ontwikkeling van een VR web vraagt niet om ontwikkelaars die zich bezighouden met typografie. Die mensen moeten zich ineens ontpoppen als game designer, bouwer van 3D-modellen, sound designer en experience designer. Maar zonder markt geen investering, zonder investering geen benodigde vaardigheden. En zonder vaardigheden komt er geen markt.

Maar dat is niet de enige hobbel in de weg, merkt Fastcodesign op. Want als we ons voorstellen dat bedrijven en makers VR omarmen is er nog een bijkomend probleem: het open web zoals we dat kennen verdwijnt juist langzaam. Veel bedrijven, zoals Google en Apple, bouwen aan hun eigen ecosysteem, zegt Yee. Zij hopen de gebruikers juist te verleiden tot het gebruik van hun native apps omdat ze dan de gehele waardeketen controleren.

Facebooks Instant Articles is daarvan misschien wel het bekendste voorbeeld. Facebook wijst je als lezer niet meer door naar de externe bron, maar toont (native) content die is gepubliceerd in het mini-web van het sociale netwerk. Als je steeds meer binnen één mini-web vindt, is het verlaten van die wereld steeds minder noodzakelijk. Als het open web stukje bij beetje inkrimpt, lijkt een nieuw alternatief – een open VR web – steeds verder weg.