‘Das experiment’ Facebook

De tandartsassistent in je Facebook-lijstje van mensen ‘die je misschien kent’. Kan, want er zijn momenten waarop jullie telefoons een tijdlang in dezelfde ruimte zijn geweest. Het is zo’n experiment van Facebook dat je doet afvragen op welke andere manieren je nog meer proefkonijn bent.

De klasgenoot naast je is meestal het hele schooljaar dezelfde, die moet je wel haast kennen. En op je werk sta je bij de koffieautomaat vaak bij dezelfde coffee-addicts, dat moeten ook wel bekenden van je zijn. Logisch: de kans is groot dat je elkaar kent als je met enige regelmaat fysiek bij elkaar in de buurt bent. Dat is de achterliggende gedachte van Facebook om op basis van de locatie van je mobiele telefoon je de ‘mensen die je misschien kent’ te suggereren. Let wel, daarvoor hoef je de ander niet eens gebeld te hebben: alleen al het feit dat twee telefoons een tijdje bij elkaar in de buurt zijn geweest is dan al voldoende – een methodiek die ook door de Amerikaanse geheime dienst NSA wordt gebruikt.

Het klaslokaal en koffieautomaat zijn begrijpelijke voorbeelden, want die mensen spreek je inderdaad dagelijks. Maar stel dat je in een kroeg met een wildvreemde een gezellige avond hebt gehad, maar niet voor niets géén nummers hebt uitgewisseld. Terwijl je de ochtend erna de slaap uit je ogen wrijft en een aspirine tegen de koppijn slikt suggereert Facebook die ander als ‘mens die je misschien kent’. En daar zit dan ook meteen wat dit zo creepy maakt. Want Facebook denkt dan misschien ook meteen dat je graag wilt weten wie die andere anonieme deelnemers van dat praatgroepje zijn. En omgedraaid.

Maar gebruikt Facebook werkelijk gegevens over jouw locatie om te bepalen wie je waarschijnlijk kent? Facebook zei eerst van wel. Daarna zei Facebook van niet. De laatste reactie van Facebook: we hebben er een tijdje mee geëxperimenteerd. Dat experiment zou zijn uitgevoerd op een kleine groep gebruikers. maar met de omvang van Facebook is ‘een kleine groep’ al snel iets als de grootste stad van Nederland. Bovendien zou zij geëxperimenteerd hebben met een beperkte nauwkeurigheid en alleen in combinatie met andere gegevens. Maar toch.

Het is weer eens een keer dat ‘s werelds grootste communicatieplatform haar gebruikers als proefkonijnen inzet, en dat dit bekend wordt door een communicatiefoutje. We zouden ook wel eens willen weten op welke andere manieren Facebook ons als lab-rats gebruikt. Immers, Facebook experimenteerde eerder met manieren om gebruikers naar het stemhokje te bewegen. En onderzocht zij hoe ze jouw emotionele toestand kon beïnvloeden. Welke experimenten voert Facebook nog meer uit? Welke daarvan hebben mogelijk een grote impact op jouw privacy? En welke zijn uiterst dubieus in ethische zin? Of beide tegelijkertijd, natuurlijk.

*) Dit artikel is tevens gepubliceerd op de website van Bits of Freedom