Duopolie smartphones laat nauwelijks ruimte voor derde speler

Het was op zijn minst opvallend dat Nokia afgelopen maandag liet weten dat het definitief weer mobiele telefoons gaat maken, kort nadat Microsoft zijn complete Nokia erfenis voor miljarden had afgeschreven en duizenden werknemers op straat zette. Toch neemt het Finse bedrijf verstandig besluit: het gaat zich richten op Android telefoons.

De tijden van weleer zullen bij Nokia niet meer terugkeren. Ooit was het Finse bedrijf samen met Ericsson de belangrijkste fabrikant van mobiele telefoons ter wereld, wat niet zo verwonderlijk was omdat beide Scandinavische reuzen ook verantwoordelijk waren voor de eerste mobiele netwerken.

De tijden veranderden toen Nokia enkele jaren terug besloot om zijn eigen software in te ruilen voor die van Microsoft, uiteraard geholpen door een enorme kapitaalinjectie. Daarmee dacht men onderscheid te kunnen maken in een markt die toen al grotendeels door Apple en Google (Android) werd gedomineerd. En onderscheid maakte Nokia, maar op een negatieve manier. Ook na de overname door Microsoft kreeg Nokia geen voet meer aan de grond op de mobiele markt.

Net als in de pc-industrie is er eigenlijk maar ruimte voor twee ecosystemen. Dat heeft uiteraard alles te maken met standaardisatie, ontwikkelaars willen niet hun energie steken in programma’s voor meerdere platforms, als ze daarmee niet de massa kunnen bereiken. Hetzelfde geldt voor consumenten: ze willen ruime toegang tot programma’s.

En dat terwijl er op zich niets is aan te merken op Windows Phone, of het aanstaande Windows Mobile. Ondanks de afschrijvingen en het massa-ontslag kan Microsoft Windows Mobile op dit moment moeilijk overboord gooien. Het is immers een van de pijlers onder het Windows ecosysteem, waarbij men dezelfde gebruikerservaring wil bieden op zowel desktop, tablet als smartphone. Op de Worldwide Partner Conference in Florida beloofde het bedrijf maandag weer nieuwe premium Lumia’s. Het worden er alleen minder.

Maar als derde speler op de markt zul je nog steeds onderscheid moeten maken, en dat wordt steeds moeilijker, nu Microsoft al zijn gewilde Office applicaties ook voor iOS of Android ontwikkelt. Afgezien van het OS zelf, biedt Windows Mobile weinig exclusiefs.

BlackBerry leerde die les al eerder, en stelt het beleid alsnog bij: dit najaar komt zijn eerste Android smartphone op de markt. Vermoedelijk te laat om de gigantische achterstand nog in te halen.

Ook Nokia, althans dat deel dat in Finland is achtergebleven en zich vooral richt op netwerktechnologie, keert op zijn schreden terug. Volgend jaar mag het weer mobiele telefoons maken, nadat het eerder al tablets leverde. En ook Nokia kiest voor Android, en voor samenwerking met partners. Het bedrijf gaat zelf geen mobiele telefoons in de markt zetten en is volledig aangewezen op de marketingkracht van een nog onbekende partij. Ook Nokia zal met iets heel bijzonders moeten komen wil het nog indruk maken.

Nokia, Microsoft en BlackBerry krijgen het dus lastig. De marktcijfers voor deze bedrijven zijn niet bemoedigend: er zijn wereldwijd ruim duizend fabrikanten van smartphones. Maar Apple, met een wereldwijd marktaandeel van 20 procent, was in het eerste kwartaal van 2015 goed voor 92 procent van alle winst die werd gemaakt op de smartphonemarkt, volgens berekeningen van marktanalist Canaccord Genuity. Samsung claimde de resterende 15 procent op. De rest van de markt was niet zichtbaar.