Emotional Intelligence: verloofd met onze smartphone?

Data, VR en AI, het zijn de drie pijlers van de Websummit dit jaar. Lissabon was voor drie dagen het episch centrum van de digitale wereld. Maar het is niet alleen de tech zelf wat de klok slaat. Op het speciale ‘Future Technologies’ podium wordt de vertaalslag gemaakt naar onze maatschappij. Want hoe gaan we om met de invloed van deze ontwikkeling op ons dagelijks leven? Nu en in de toekomst? Eén van de onderwerpen waarin deze vragen bij elkaar komen is Emotional Intelligence. Zijn we klaar voor een relatie met onze smartphone?

We luisteren naar Affectiva, een bedrijf gericht op emotieherkenning voortgekomen uit MIT’s Media Lab, onder leiding van powerlady Rana el Kaliouby. Eerst was het herkennen van emoties – dat wat wij in een paar seconde doen – iets wat vooral werd genegeerd binnen de techwereld. We tonen onze emoties immers allemaal anders, en er zijn ontelbaar aantal mogelijkheden en variabelen.

Inmiddels bestaat er inmiddels zoiets als machine learning. Algoritmes die patronen kunnen ontdekken in grote hoeveelheden data. Door foto’s van lachende mensen de tag ‘vrolijk’ mee te geven, en vervolgens honderdduizenden van dit soort foto’s in te laden, leert de computer uit zichzelf vrolijke mensen te herkennen. Hoe meer van deze uitdrukkingen worden verzameld, des te beter wordt de herkenning. Zo heeft Affectiva inmiddels een database met ruim vijf miljoen video’s van mensen in 75 verschillende landen.

Het analyseren van deze data is natuurlijk van onschatbare waarde voor marketeers. Je kunt immers met harde data achterhalen wat consumenten vinden van je televisiereclame, of een emotie bij bezoekers in je winkel herkennen. Emotional Intelligence als basis en inspiratie voor reclame en marketing. Het is niets nieuws, de technologie bestaat inmiddels al een aantal jaren.

De Websummit laat ons echter zien wat er gebeurt als we Emotional Intelligence combineren met robotics. Dan krijg je ‘robots met gevoel’ die onze emotie kunnen herkennen, en ons kunnen troosten als we verdrietig zijn. Zo maken we tijdens de Websummit onder andere kennis met de social robot Tega, een schattige, felgekleurde robot speciaal voor het nog beter onderwijzen van kinderen.

Maar dit gaat niet alleen over WALL-E achtige robots, ook over Amazon’s Alexa, en onze eigen smartphone. Het zijn assistenten die nu vooral heel goed zijn in zoeken, social en software. Maar we zijn als mens nu eenmaal op zoek naar begrip, een maatje of een luisterend oor. Dat is waar Emotional Intelligence om de hoek komt kijken. Denk aan je smartphone die automatisch een pauze inlast zodra je afgeleid raakt, of je lievelingsmuziek opstart als je verdrietig bent.

Maar met robots die onze gedachten kunnen lezen komen ook morele en ethische guidelines om de hoek kijken. Binnen AI betekent garbage in garbage out. Machine learning gaat zo ver, dat het lastig is om grip te krijgen op de resultaten. We kennen het voorbeeld van Microsofts Tay, een twitter bot – bedoeld als experiment – die in slechts 24 uur bol stond van onzinnige racistische uitspraken. Omdat het systeem werd gevoed door kwaadwillende informatie waarvan het begon te denken dat het de ‘waarheid’ was.

Volgens el Kaliouby zijn makers verantwoordelijk voor hetgeen we de systemen leren, oftewel de input waarop we de AI baseren. De algoritmes moeten getraind worden. En we hebben de verantwoordelijkheid om daar een complete afspiegeling van onze maatschappij in mee te nemen. Tegelijkertijd weet een social robot enorm veel van hoe jij je gedraagt. De vragen en antwoorden zorgen dat de robot je steeds beter leert kennen, en weet zelfs wat voor emoties dingen bij je oproepen. Dit is handig als we het bijvoorbeeld willen leren hoe om te gaan met autistische mensen. Maar wat nu als de robot deze data deelt met Amazon? Met onze verzekeraar? En het goedbedoelde advies gepaard gaat met een commercieel doel?

Emotional AI. Het lijkt een beetje eng. Zeker is dat het monitoren van emoties deuren opent voor bedrijven en hen de data en handvaten geeft om nog beter in te spelen op onze vragen. De invloed op ons leven? Daar kunnen we alleen maar over filosoferen 😉

Alain de Botton in Wired