Grote aantal retourzendingen zorgt voor extra CO2 uitstoot

Door de verschuiving van offline naar online aankopen legt de consument in toenemende mate de CO2-uitstoot op het bordje van het bedrijfsleven. De milieu-impact van online winkelen moet worden verminderd. Vooral de retourzendingen moeten worden aangepakt. Tot die conclusies komt de expertgroep Ecologie van Shopping2020.

Online winkelen neemt een enorme vlucht: in 2012 koopt de Nederlandse consument voor 11 miljard euro online, in 2020 zal dit groeien naar circa 30 miljard euro. Gemak van het thuisbezorgen is voor de consument één van de belangrijkste drijfveren om hun spullen online aan te schaffen. De milieu-impact van het thuisbezorgen wordt echter vooral veroorzaakt door de CO2-uitstoot van pakketvervoerders en de extra verpakkingen.

Het berekenen van de milieu-impact is volgens de expertgroep complex, aangezien veel factoren een rol spelen. Overduidelijk is dat door de verschuiving van offline naar online kopen de logistieke keten aanzienlijk aan het veranderen is (pdf).

In de traditionele keten wordt de ecologische voetafdruk niet alleen door winkels gecreëerd, bijvoorbeeld door vrachttransport naar de winkel, verlichting, winkelinrichting, et cetera, maar ook door de consument zelf, bijvoorbeeld door het rijden naar de winkel, het gebruiken van plastic tasjes, et cetera. Door het thuis afleveren verandert de keten. Hierdoor verschuift de bijdrage aan de totale ecologische voetafdruk van de consument naar het bedrijfsleven.

Deze verschuiving van consument naar bedrijfsleven biedt volgens de expertgroep veel kansen voor verlaging van de CO2-uitstoot. In plaats dat het gedrag van veel verschillende consumenten moet worden aangepast, ligt het zwaartepunt van de keten dan bij een beperkt aantal logistieke leveranciers. De milieu-impact wordt daarom beter inzichtelijk, meetbaar en te beheersen.

Het ‘vergroenen’ van online winkelen is, zo stelt de expertgroep, ook een bedrijfseconomische noodzaak. Efficiëntie wordt onder andere gedreven door toenemende kosten van brandstof, toenemende volumes van vervoerde pakketten en routes naar moeilijk bereikbare stedelijke gebieden.

Een stijgend probleem is het grote aantal retourzendingen. Zo bestellen klanten online meerdere maten van eenzelfde broek en sturen ze de niet gebruikte modellen – veelal – kosteloos retour. Er liggen kansen voor de retailers en logistieke dienstverleners bij het reduceren van het aantal retouren. Zo kan het bezorgproces verbeterd worden door meer gebruik te maken van centrale ophaalpunten.

Ook het verhogen van het ecologische bewustzijn van de consument en het standaardiseren van verpakkingsmateriaal kunnen daaraan bijdragen. Bovendien kunnen aanbieders van logistieke diensten door samenwerking de keten optimaliseren en de ecologische voetafdruk reduceren. Bijvoorbeeld door het lokaal bundelen van afleveringen, met name in dunner bevolkte gebieden en op moeilijk bereikbare locaties zoals drukke straten.

Uit eerder onderzoek van GfK en PwC blijkt dat de consument zich niet aantoonbaar bewust is van de ecologische voetafdruk van (online) winkelen. Ook hierin kan verandering komen door de impact op het milieu door te berekenen in de prijs of door de consument te betrekken bij het bezorgproces, bijvoorbeeld door het bieden van alternatieve (groene) bezorgmogelijkheden.

De expertgroep Ecologie maakt onderdeel uit van het onderzoeksprogramma Shopping2020, waaraan zestien brancheorganisaties deelnemen. Shopping2020 heeft als doel een toekomstvisie te creëren over hoe de consument in 2020 shopt.