Pakketautomaten: grote kansen in de last mile?

Internationaal worden ze vaak packstations of parcel lockers genoemd: een x-aantal kluisjes in een wand bij elkaar waarin pakketten kunnen worden opgeslagen en waar je ze kunt afhalen. Ook zijn de kluisjes te gebruiken om pakketten retour te sturen.  Grote vraag is: is de markt van retailers, logistieke dienstverleners en consumenten er al rijp voor ? Gaat dit voor dé grote verandering in de last mile zorgen tussen nu en 2020?

Het zijn onbemande afhaalpunten, vaak 24/7 bereikbaar, in stadscentra, bij stations, in winkelcentra, in supermarkten. Met de groei van onlineverkopen én click&collect in de last mile zouden de pakketautomaten in de komende jaren heel kansrijk kunnen worden.

Pakketautomaten enorm in opkomst
Vanaf begin 2014 zijn er veel initiatieven geweest op het gebied van de pakketautomaat. Vooral initiatieven van logistieke dienstverleners, maar ook van retailers. Een selectie:

• Vorige week werd het eerste packstation van Parcel4Me geopend op het terrein van Universiteit Tilburg. Parcel4Me heeft plannen om 750 packstations in Nederland te plaatsen
• Deze maand werd MYPUP (My Pick Up Point) uitgeroepen tot de ING starter van de maand. Deze Amsterdamse startup richt zich vooral op onbemande afhaalpunten bij bedrijven. Recent zijn WTC Amsterdam, Liberty Global en USG People met MYPUP in zee gegaan.
• DHL Parcel, met circa 3000 zogenaamde Paketstations in Duitsland (en daarin meer dan 250.000 kluisjes), heeft aangekondigd ook in Nederland te beginnen met onbemande afhaalpunten in haar DHL Servicepoints netwerk. In de komende maanden zal worden gestart met 25 pakketautomaten in de grote steden in de Randstad.
• Amazon zet sinds september 2011 in zowel de VS als in de UK stevig in met de Amazon Locker (leuk filmpje). In Engeland heeft Amazon inmiddels 300 van deze afhaalpunten. Vorige week is het eerste Amazon Locker station geopend op een Brits vliegveld, bij Birmingham.
• Postbedrijf Sandd maakte eind april bekend een meerderheidsbelang te nemen in de Buren Afhaalcentrum. De Buren is op dit moment met meer dan 50 vestigingen de grootste aanbieder van pakketautomaten in Nederland. Het gebruik van deze pakketautomaten lijkt nog beperkt te zijn.
• Inpost, een Poolse organisatie, is wereldwijd (momenteel in 20 landen) actief op het gebied van pakketautomaten. Onder anderen in Engeland heeft Inpost circa 1000 Inpost locker stations operationeel. In augustus is Inpost een samenwerkingsverband aangegaan met Metapack, een grote logistieke IT-dienstverlener die de orderinformatie tussen retailers en pakketdistributeurs vereenvoudigt. Doel van de samenwerking is om het netwerk van Inpost voor retailers en consumenten eenvoudig toegankelijk te maken. Inpost heeft ook een overeenkomst met Colis-Privé (een Franse pakketdistributeur). Interessant detail: Amazon heeft in april een belang van 25 procent gekocht in Colis-Privé.
• Begin dit jaar is het Franse Geopost, onderdeel van de Franse postorganisatie La Poste en tevens de organisatie waarvan DPD deel uitmaakt, een joint venture gestart met Neopost om per eind 2016 in Frankrijk circa 1500 pakketautomaten operationeel te hebben onder de merknaam Packcity.
• Het Nederlandse bedrijf Quispel, een specialist op het gebied van opbergkluizen voor medewerkers van bedrijven en instellingen (onder anderen bij ministeries en grote organisaties), is een samenwerkingsverband aangegaan met PostService Engineerin  uit Letland voor het packstationsysteem “BOXY”. De joint venture heeft inmiddels veel operationele ervaring opgedaan in Oost-Europa bij postbedrijven en retailers.

Een pakketautomaat: meer dan alleen maar een wand met kluisjes
Een pakketautomaat is veel meer dan opbergkluisjes in een wand bij elkaar gebracht. Het is een last mile oplossing met veel IT- en beveiligingscomponenten. Tijdens het aankoopproces in de webwinkel moet al bepaald kunnen worden of de order geschikt is om in een pakketautomaat opgeslagen te worden. In de pakketautomaat zelf zullen IT-faciliteiten er voor moeten zorgen dat een pakket in een kluis geplaatst kan worden, moet de online koper geïnformeerd kunnen worden dat het pakket in een kluis is geplaatst, moet de juiste kluis worden geopend nadat de online koper zich bij de pakketautomaat heeft gemeld, etcetera.

Beveiliging van alle stappen is cruciaal: Elektronisch hoogwaardige sloten zijn essentieel. Cameratoezicht en 24/7 klantondersteuning zijn onmisbaar. Al deze aspecten maken de pakketautomaat niet goedkoop, zeker niet als je het vergelijkt met bemande afhaalpunten in bijvoorbeeld een Primera of Gamma winkel. Veel retailers met een bemande afhaalbalie doen dit nu als een extra service, tegen een kleine vergoeding, in de verwachting dat de afhaal-traffic meer omzet zal genereren in de winkel.

Onbemande afhaalpunten: Net zo’n toekomst als de explosieve groei van de geldautomaat ?
Inpost heeft samen met IBM een rapport gepresenteerd onder de titel Business growth with the retail locker. Daarin maken ze de vergelijking tussen de ingebruikname van de geldautomaat wereldwijd en de pioniersfase van de pakketautomaat waarin we ons nu bevinden. De geldautomaat, in het vak een ATM genoemd (Automated Teller Machine) en begin jaren zestig geïntroduceerd, groeide van circa 100.000 in 1980 naar circa 3.000.000 in 2015 wereldwijd. Inpost schat in de presentatie het aantal pakketautomaten wereldwijd in 2010 op een paar honderd en verwacht in 2015 een aantal van circa 10.000.

Van bemande naar onbemande afhaalpunten: zijn we er klaar voor?
Bij veel logistieke dienstverleners zie ik nog een afwachtende houding ten aanzien van pakketautomaten. USPS, de grote postorganisatie in de VS, start met circa 30 pakketautomaten (onder de naam Gopost) in New York en Washington DC, maar verdere landelijke uitrolplannen zijn er nog niet. PostNL in Nederland startte eind 2012 met een test in Almere. De PostNL-directie heeft recent laten weten, dat deze test nu wordt geëvalueerd, dat men positief staat tegenover pakketautomaten en dat nadere berichten snel volgen. Een grote afhaalpuntenorganisatie als Kiala (nu UPS) is nog niet naar buiten gekomen met duidelijke plannen voor pakketautomaten.

Toch lijkt het erop dat we aan het begin staan van een grote introductiefase en dat de consument, die online steeds meer pakketten koopt, behoefte heeft aan nog meer last mile-dienstverlening. De slogan van USPS met zijn Gopost-pakketautomaten is ‘Your time, your terms, your turf’: Jouw tijd, jouw voorwaarden, jouw afleverlocatie ! Met pakketautomaten kan die service geboden worden, 24 uur per dag.

Ook Nederlandse retailers zouden tot de conclusie kunnen komen, dat het bemand afhalen best vervangen kan worden door onbemande afhaalpunten. In 2013 werd heel slagvaardig in alle 700 AH-winkels een bol.com-afhaalpunt geplaatst. Waarom zouden deze vóór 2020 niet vervangen kunnen zijn door pakketautomaten van een landelijke organisatie? Zie als voorbeeld de pakketautomaat van Inpost bij een filiaal van Morrisons, één van de grootste foodretailers in de UK: geen onnodige belasting van de klantenservice en voor de klant 24/7 bereikbaar. Mooi meegenomen voor extra traffic: toch dicht bij de winkel !

Tenslotte, niet onbelangrijk: De marktleider op het gebied van pakketautomaten Inpost zal tijdens het Emerce efulfilment congres op 29 oktober een presentatie geven onder de titel: Parcel Lockers – beyond the borders of traditional logistics: Discovering the value of customer experience to drive revenues of business partners

Inpost pakketautomaat bij een filiaal van Morrisons (Engeland).