Flat Design: geen trend, maar must?

Het was al een trend, maar sinds de betarelease van iOS7 hoor je het nu echt overal: Flat design. Oftewel: Geen realistische structuren, geen schaduwen en geen diepte. Het levert erg strakke en hippe ontwerpen op, maar zorgt deze minimalistische stijl wel voor voldoende duidelijkheid en onderscheid? Waar komt de drang naar platheid vandaan en moet iedereen er in mee?

Van Mondriaan tot Ive
Piet Mondriaan van De Stijl is er in 1917 al mee begonnen, de Duitsers en later de Zwitsers hebben hun bijdrage geleverd, maar nu zijn het de drie grote Amerikaanse bedrijven die de minimalistische platte stijl ook in de digitale wereld groot maken.

Microsoft zette in 2004 met hun Media Center de eerste stappen, maar ving pas de eerste klappen op bij de lancering van Windows Phone 7. Nu ook Windows 8 over is naar deze stijl wordt de kritiek alleen maar groter. De reden: teveel simpliciteit zorgt voor een verlies aan duidelijkheid. Natuurlijk is het wel mooier dan dat het was en zijn er zeker voorstanders, maar Microsoft heeft gedaan wat niemand had verwacht: te snel, te ver gaan. Zelfs een onzichtbare start-knop was niet gek genoeg!

Google had altijd al een simpele stijl, maar heel strak en mooi was het niet. De laatste jaren heeft Google echter langzaam al hun kernproducten opgepoetst en zijn ze over naar een “almost flat” design. Enkel de belangrijkste knoppen en de popups hebben nog enige diepte. Een erg goed voorbeeld van een metamorfose zonder identiteitsverlies.

Als laatste in de rij stapte recent zelfs Apple af van het realisme en skeuomorfisme. Maar ook ontwerpkoning Sir Jony Ive gaat niet voor volledig vlak. iOS7 werkt met diepte door het simuleren van semi-transparant glas. Knoppen hebben bij Apple wel al hun diepte verloren en zijn beperkt tot enkel een tekst of een icoon.

Waarom?
Maar waarom gaat zelfs Apple, de meester in het realistische design, terug naar plat? Zelf claimen ze dat het om simpliciteit gaat. Toegegeven moet worden dat een goed flat design ook zeker een rustigere en simpelere uitstraling heeft, maar is de huidige iPhone en iPad nu zo ingewikkeld of rommelig? Nee, maar wel statisch. Het zijn een paar vaste schermformaten, waar een perfect plaatje voor te ontwerpen is. Die vaste schermgroottes worden echter steeds dynamischer en het populaire “responsive design” is lastig te mengen met het hyperrealisme van Apple. Kortom: ze moeten wel om.

De flexibele schermgroottes gaan ook verder dan mobiel en tablet. Google zal ook flat design gaan toepassen in hun Glasses. Microsoft heeft al Tiles ter grootte van een stoeptegel in hun Surface en Apple zal dezelfde stijl willen doorvoeren in hun iWatch en iTV die beiden al een tijdje in de geruchtenlijst staan.

Een derde reden is dat gebruikers inmiddels gewend zijn aan touch-devices en aan een internet waarin vrijwel alles aanklikbaar is. Knoppen hoeven dus niet meer op knoppen te lijken, want we klikken toch al overal op zolang het er niet uit ziet als een advertentie. Nadeel van dit argument is wel dat de groeiende – maar minder ervaren – oudere doelgroep wordt vergeten.

Iedereen plat?
Met deze redenen lijkt het gevolg dat iedereen over moet naar platte interfaces, maar dat valt mee! Als een site of app niet erg complex is en niet vijf jaar mee hoeft te gaan, dan kan deze nog best wat meer diepte hebben en er hip uit zien. Met name bij producten die de emotie meer moeten aanspreken is het zelfs van belang om niet te flat te worden. Snickers heeft bijvoorbeeld een goede responsive site die zeker niet plat is. Voor wie nog meer diepte wil, is een 3d site zelfs het andere uiterste. Reken dan echter wel op een vertienvoudiging van de kosten en een halvering van het bereik…

Voor de grotere partijen die een corporate uitstraling ambiëren is een eendimensionaal en schaalbaar ontwerp vaak wel de beste optie voor nu en voor de toekomst. Let daarbij dan op de volgende zaken:

• Behoud de gele banaan.
  Laat de belangrijkste knop(pen) wel opvallen en herkenbaar clickable zijn.
• Iconen zijn vaak onbekend.
  Gebruik alleen iconen zonder tekst als het icoon algemeen bekend is.
• Diepte is geen ramp.
  Het “almost flat” van Google en Apple is ook een goede variant. Kleine hints die diepte geven zijn toegestaan.
• Functionaliteit gaat voor ontwerp.
  Geen zaken weglaten omdat het niet mooi is. Denk altijd eerst na over de inhoud die erin moet.
• Imago gaat voor ontwerp.
  Blijf in het ontwerp dichtbij het (gewenste) imago van het bedrijf of product. Anderzijds kan een goede kleine moderniseringsslag vaak wel weer goed zijn.

Nog altijd niet overtuigd om plat te gaan deze zomer? Bekijk deze prachtige voorbeelden en u valt er zeker voor!