Octo: tevreden mensen, duurzame gebouwen en lagere kosten

Een octopus die meerdere tentakels verbindt aan één meesterbrein, daarmee vergelijkt mede-oprichter Dirk Huibers de werkwijze van Octo. De start-up die ruimtegebruik, energiebeheer en gezondheid in gebouwen optimaliseert, zet gegevens van het pand om in een plan dat geld bespaart, milieuvriendelijk is en een gezond binnenklimaat verzorgt.

Naast projecten voor kantoren en basisscholen heeft Octo momenteel een zelfontwikkelde sensor op de planning.

Dirk, hoe zou je Octo omschrijven in één tweet?

“Octo optimaliseert gebouwen met realtime-data en geeft inzicht in de bezettingsgraad, energiestromen en comfort zonder extra sensoren te plaatsen.”

Wat doet Octo precies?

“De Octo-software monitort informatie die al in gebouwen aanwezig is en werkt het om tot algoritmes, aan de hand waarvan het pand geoptimaliseerd wordt. Daarmee besparen onze klanten onder andere geld en tijd, en daalt het ziekteverzuim.”

Wat voor gegevens zijn er in gebouwen aanwezig?

“Kamers in kantoren zijn vaak uitgerust met bewegingsmelders: je komt binnen en het licht gaat aan. Of de ventilatie die gaat draaien als de lucht binnen ongezond is. Het zijn situaties waarin signalen worden uitgewisseld tussen apparaten. Die pikken wij op en we berekenen de optimale samenwerking. Zo voorkom je bijvoorbeeld dat zowel de verwarming als de airco aan staan. Octo haalt dit soort tegenstrijdigheden uit het systeem.”

Wie zijn je klanten?

“We werken voor basisscholen in de gemeente Almere. In lokalen ontstaat een ongezond binnenklimaat onder andere door een te hoge CO₂-concentratie. Het heeft negatieve impact op de leerprestaties en werkt ziekteverzuim in de hand. Daarnaast werken we regelmatig voor eigenaren en beheerders van kantoorgebouwen. Momenteel zijn we bezig met een project op Strijp S in Eindhoven, waar we de oude Philips-fabrieken monitoren. We verzamelen alle gegevens en presenteren ze op een beeldscherm. Op een plattegrond van het gebouw zien medewerkers waar ze moeten zijn voor bijvoorbeeld een rustige, koele werk- of vergaderruimte.”

Wie zijn je concurrenten?

“In de combinatie ruimtegebruik, energiebeheer en gezondheid staan we alleen. Op onderdelen hebben we wel concurrentie. Zo werkt start-up QwickSense met gezondheidsmetingen en meet Simaxx de technische prestaties van installaties. Het verschil met ons is dat wij meer metingen uitvoeren en de relatie tussen verschillende factoren berekenen. Op dit moment kennen wij geen andere bedrijven die het zo integraal aanpakken.”

Wat maakt Octo uniek?

“Dat we in één platform zowel ruimtegebruik en comfort als energieverbruik monitoren. Dat zijn de tentakels van onze metaforische octopus. Daarnaast brengen wij geen sensoren aan die gegevens verzamelen, tenzij het probleem van onze klant hier specifiek om vraagt. In bijna alle gevallen leest Octo het bestaande gebouwbeheersysteem uit. Zo krijgen we alle informatie boven tafel zonder dat we ook maar één sensor hoeven te plaatsen.”

Hoe werkt Octo voor je klanten?

“We gaan langs op locatie en vragen naar hun grootste probleem van dat moment. We plaatsen een klein kastje in het ketelhuis – naast het besturingssysteem dat er op dat moment al is – om de gegevens te kunnen aflezen. Vervolgens gaan we kijken waar het probleem vandaan komt en hoe we dit kunnen oplossen.”

Heb je een voorbeeld?

“Iedere klant vraagt om een iets andere aanpak. Zo ontdekten we bij een basisschool dat het beveiligingssysteem in doordeweekse nachten niet werd ingeschakeld door de conciërge. Het probleem was dat het verwarmingssysteem hierop reageerde. De school werd dag en nacht naar 21 °C verwarmd. Wij signaleerden dit en namen direct contact met de klant op. Sindsdien is het energieverbruik met maar liefst veertig procent gedaald.”

Zijn er behalve kantoren, ziekenhuizen en scholen nog andere toepassingen?

“Op het moment praten we met een distributiecentrum over de tijdelijke opslag van medicijnen. Deze moeten te allen tijde in een temperatuur verblijven tussen de 19 en 21 °C. Wij gaan nu kijken hoe vaak de laaddeur open en dicht gaat en in hoeverre dit voor temperatuurschommelingen zorgt. Medewerkers van de los- en laadruimte krijgen vervolgens een melding als de ruimte de temperatuurgrens dreigt te over- of onderschrijden. Vaak gebeurt dat via een app, maar dat is afhankelijk van wat de klant wil. In dit geval plaatsen we waarschijnlijk een stoplicht op locatie.”

Hoe ziet het verdienmodel eruit?

“We hanteren een SaaS-verdienmodel. We rekenen een eenmalig bedrag voor het plaatsen van het kastje en het gesprek op locatie. Hierna gaan de betalingen via een abonnement, waarbij we kosten rekenen per ruimte die we monitoren of probleem dat we oplossen.”

Hoe is Octo ontstaan?

“Tara Sonneveld, Marieke Dijksma en ikzelf zijn Octo begonnen. We kennen elkaar uit voormalig dienstverband. We werkten in de energiesector en gaven veel advies aan gebouweigenaren. Het handmatig opstellen van adviesrapportages kostte ontzettend veel tijd – soms wel zes tot negen maanden. Dan loop je als adviseur altijd achter de feiten aan. Anderhalf jaar geleden dachten we: dit kan slimmer. Met die insteek zijn we Octo gestart. We genereren de rapportages nu automatisch in het hier en nu. Zo kunnen we problemen oplossen voordat de klant er last van heeft.”

Wat staat er nog op de agenda?

“Op het moment zijn we druk bezig met een nieuw concept: Octo 2.0. Het is een sensor die wij zelf ontwikkelen. De doelgroep zijn woningbouwcorporaties. Zij hebben elk gemiddeld zo’n vijftienduizend woningen in beheer. Bij onderhoudsbeurten worden vaak standaard elk jaar de kozijnen geschilderd. Onze sensor meet op het kozijn hoeveel houtrot er plaatsvindt en hoe goed het schilderwerk nog is. Vervolgens krijgt het woningbouwbedrijf een melding als ze in moeten grijpen.

Het bespaart veel kosten: met de sensor blijkt dat onderhoud van de kozijnen gemiddeld zo’n twee jaar niet hoeft te gebeuren. Als een specifieke sensor nodig is, kopen we die normaal gesproken extern in, maar we ontdekten dat zo’n sensor nog niet bestaat. We hebben nu patent aangevraagd voor onze sensor en zijn in gesprek met verschillende fabrieken om het in productie te nemen. In januari 2018 vindt de technologiebeurs CES plaats in Las Vegas. Dit zien wij als de uitgelezen kans om onze houtrot-sensor internationaal te lanceren.”

*) Dit is een artikel in de serie van de Accenture Innovation Awards dat ik schreef in samenwerking met Nikki Mennen. Octo nam deel aan de AIA 2016. Bekijk hier de winnaars van 2016.