Vrendle: gecontroleerd je angsten onder ogen zien met een VR-bril

Dokters. Bloedprikken. Openbaar vervoer. Tandartsen. Eén miljoen Nederlanders heeft angsten, van allerhande aard. Vrendle, opgericht door Jan Dirk Bijker van Coolminds, wil hier als marktleider in virtual reality voor de gezondheidszorg een einde aan maken. “Door een VR-bril te dragen, komen cliënten in een virtuele werkelijkheid terecht. Daar ontstaat meer zelfvertrouwen en durf, en kunnen zij hun angst op een laagdrempelige wijze de baas worden.”

Hoe zou je Vrendle omschrijven in een tweet?

“Vrendle levert videotherapieën, -trainingen en -ontspanningsoefeningen om cliënten in een vertrouwde omgeving gecontroleerd te leren omgaan met enge situaties.”

Wat doet Vrendle?

“We bieden een virtual reality-platform dat met 360 °-video’s behandelingen in de gezondheidszorg verzorgt. Met onze Virtual Reality Exposure Therapy (VRET) kunnen cliënten in een vertrouwde omgeving hun angst de baas proberen te worden, ontspannen of een angststoornis aanpakken. Daarnaast is Vrendle een community van deelnemende zorginstellingen die helpen onze bibliotheek van behandelingen uit te bouwen.”

Wat staat er zoal in die bibliotheek?

“Therapieën, trainingen en ontspanningsoefeningen. Inmiddels staan er vijftig in onze bibliotheek. Bijvoorbeeld over angst voor de dokter, openbaar vervoer, bloedprikken of om over straat te lopen. Bij trainingen moet je denken aan agressieregulatie of empathietrainingen. Met de ontspanningsvideo kun je ontsnappen aan de dagelijkse gang van zaken door bijvoorbeeld met dolfijnen te zwemmen, eendjes te bewonderen in het park of even vijftig kilometer per uur te schaatsen op de ijsbaan in Thialf. Bij het idee alleen al word je rustiger.”

Hoe gaat Vrendle in z’n werk? Kan iedereen het zomaar gebruiken?

“Het gebruik van Vrendle vindt altijd plaats onder strenge controle van een geschoold therapeut –zoals een psycholoog of orthopedagoog – of bij een zorginstelling. Zo kunnen cliënten in een veilige en vertrouwde omgeving gecontroleerd oefenen. Wanneer cliënten de VR-bril opzetten, komen ze in een andere realiteit terecht. Het is een virtuele werkelijkheid waarin je nieuwe ervaringen kunt opdoen en oude opnieuw kunt doorleven.”

Kun je een voorbeeld geven van zo’n ervaring?

“Neem bijvoorbeeld cliënten met straatvrees. Ons brein vult veel in zonder dat je het daadwerkelijk hoeft te ervaren. Als iemand straatvrees heeft, en met de bril op een straat ziet, dan kleeft daar meteen een paniekgevoel aan. Dat is wat we verstaan onder een exposuretherapie: de patiënt wordt blootgesteld aan angstwekkende situaties en wordt zo met zijn angsten geconfronteerd. Hetzelfde geldt voor bloedprikken. Zodra de verpleegster een strakke band om de patiënt zijn arm legt, dan zegt hij dat de naald al in zijn arm zit. Het is iets psychologisch.”

Is dit een effectieve behandeling?

“Jazeker. Voor zowel de cliënt als therapeut is dit zeer effectief. Het blijkt dat cliënten in toenemende mate hun angsten onder ogen durven te zien, wat zorgt voor meer zelfvertrouwen. Met onze therapie kun je precies detecteren waar de oorzaak van een angst ligt. Zo kan de therapeut gericht advies geven aan cliënten, waardoor angsten eerder overwonnen kunnen worden. De huiswerkopdrachten van cliënten worden namelijk niet vermeden. De behandelingsduur van de therapie wordt zo aanzienlijk verkort. Vele malen doeltreffender dan al pratend met therapeuten je angsten en gevoelens boven water halen.”

Over wat voor huiswerkopdrachten heb je het?

“Het uiteindelijke doel van Vrendle is uiteraard dat cliënten weer snel angstvrij kunnen functioneren. De therapie wordt dan ook gecombineerd met de échte werkelijkheid, zoals bijvoorbeeld een blokje om lopen voor mensen met straatvrees. Therapeuten zijn razend enthousiast. Door Vrendle hebben therapeuten meer grip op hun behandeling en kunnen ze meer controle uitoefenen op de uitvoering van deze huiswerkopdrachten.”

Wordt Vrendle ook gebruikt voor andere doeleinden?

“Ons product is vooral gericht op de gezondheidszorg, maar heeft soms raakvlakken met het onderwijs. In het speciaal onderwijs komen we geregeld kinderen tegen met angststoornissen, autisme, gedragsproblemen, een zeer laag IQ of een licht verstandelijke beperking. Het zijn vaak kinderen met gedragsproblemen. Voor hen verwerken we daarom meer elementen met praktijkgericht onderwijs of gaming in ons product.”

Welk type training biedt Vrendle nog meer aan?

“First person empathy training, een training voor de omgeving – het systeem – van cliënten. Systeemtherapeuten praten bijvoorbeeld met de familie, vrienden en mantelzorgers van cliënten met een eetstoornis, ADHD of dementie om zo te begrijpen wat er in hun hoofd omgaat. Herkenbare situaties vanuit een persoon met die stoornis worden gesimuleerd. Door een koptelefoon hoor je via een voice-over de innerlijke stem van een cliënt. Dit hebben wij gedaan met Into D’mentia voor Alzheimer en Human Concern voor eetstoornissen. Het helpt meer begrip te krijgen voor ziektebeelden.”

Wat voor reacties roept dat op?

“Soms zijn het schokkende reacties. De training maakt de omgeving meer bewust van wat er in het hoofd van de cliënt omgaat en dat kan soms heftig overkomen. Bij Human Concern was er een vader van een cliënt met anorexia nervosa. Hij had voor een korte tijd de VR-bril op. Het werd hem even te veel. Juist omdat het zo confronterend kan zijn, wordt de first person empathy training professioneel begeleid. De training is zeer krachtig en effectief.”

Hoe ziet het team achter Vrendle er uit?

“Wij werken nauw samen met zorginstellingen en officieel geschoolde therapeuten. Hier komt dus ook de expertise vandaan. Reik – een instituut dat mensen met een licht verstandelijke beperking behandelt – is een klant waarmee we samenwerken en is ook onze founding father. Begin 2014 hebben wij de eerste videotherapie gemaakt. Reik omarmde ons product. Inmiddels zijn er vijftien zorginstellingen waarmee we samenwerken en onze bibiliotheek van video’s aan het uitbreiden zijn.”

Welke zorginstellingen zijn dat?

“Het zijn instellingen die bijvoorbeeld specifieke therapieën verzorgen en angststoornissen of gedragsproblematiek behandelen. Denk aan Dimence, Jeugdhulp Friesland, Ambiq, Pluryn en Parnassia. Zij zijn zowel klant als founding father.”

Hoe onderhoud je de relatie met klanten?

“Ze behoren allemaal tot de Vrendle Community. In Nederland zijn we inmiddels in acht provincies aanwezig. Meer dan veertigduizend medewerkers maken deel uit van de gemeenschap.”

Hoe ziet het verdienmodel er uit?

“Wij verkopen maandabonnementen. Als abonnee ontvang je één werkplek om cliënten te behandelen. Die omvat alle hardware die nodig is om Vrendle te kunnen gebruiken. Voor het abonnementsbedrag kun je vijftig keer een video uit de bibliotheek bekijken. Daarna hanteren wij pay-per-use.”

Hebben jullie ook internationale ambities?

“Ja. Uit Canada en Denemarken komt veel belangstelling. We zijn volledig voorbereid op internationalisering. Overal waar internetverbinding is, kunnen de video’s afgespeeld worden. De distributie is geregeld, dus nu nog verkopen. Onze eerste stap is dan ook onze huidige website vertalen, zodat wij internationaal gevonden kunnen worden. Er staat daarnaast al een aantal salespitches gepland voor half januari in Denemarken.”

Wie zijn jullie concurrenten?

“In Nederland is dat CleVR. Inmiddels zijn zij vijftien jaar actief in de behandeling van sociale fobieën, door VR-behandelingen te faciliteren. Het zijn wat heftigere stoornissen zoals schizofrenie en bipolaire stoornissen. Wij richten ons op de wat eenvoudiger te behandelen problematiek. We bijten elkaar niet, elkaar inspireren doen we wel. Wereldwijd – zoals in Spanje en de VS – gebeurt ook veel. CleVR focust zich daar op bijvoorbeeld hoogtevrees en spreekangst.”

Wat zijn jullie toekomstplannen?

“Meer video’s produceren. Als we meer content hebben, kunnen we een bredere groep cliënten aantrekken. Ook willen we de relatie met onze Vrendle Community actief onderhouden. Daarnaast zijn we op zoek naar investeerders die sociaal én maatschappelijk betrokken zijn. Zij moeten een hart hebben voor de gezondheidszorg en dezelfde visie delen. Een steentje bijdragen aan onze maatschappij. Dat is wat we zoeken.”

*) Dit is een artikel in de serie van de Accenture Innovation Awards dat ik schreef in samenwerking met mijn collega Lotte Anne van Vemde. Vrendle was deelnemer tijdens de Accenture Innovation Awards 2015. Bekijk hier de winnaars van dit jaar.