ZOOF: de app voor minder files op Nederlandse snelwegen

File: de vervelendste keerzijde van de oplevende economie. Volgens de Verkeersinformatiedienst is filedruk in 2016 met tien procent gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar. Mobiliteitsapp ZOOF weet dat verandering nodig is om de ergernis en financiële schade weg te nemen. Koen van Lierop, verantwoordelijk voor de marketing en gebruikerscommunicatie van Get Hooked: “Vanaf het moment dat je de A67 of A58 oprijdt, krijg je actuele rijadviezen.”

Hoe zou je ZOOF omschrijven in een tweet?

“ZOOF is een mobiliteitsapp die filevorming op snelwegen wil tegengaan door slimme rijadviezen te geven. Samen slim rijden.”

Wat is ZOOF?

“We spelen vooral in op het ontstaan van spookfiles, files die zonder duidelijk aanwijsbare reden optreden. De oorzaak van spookfiles zit ‘m vooral in het rijgedrag, meer dan in alleen drukte op de weg. ZOOF geeft rijadvies dat gebaseerd is op de actuele verkeerssituatie, bijvoorbeeld je snelheid aanpassen of ruimte te geven bij invoegen.”

Hoe is het ontstaan?

“De overheid zoekt al tientallen jaren naar een oplossing voor het fileprobleem. Met meer asfalt in de toekomst valt het nog maar te bezien of de filedruk afneemt. Bovendien moet weguitbreiding maar net financieel mogelijk zijn en in de omgeving passen. ZOOF is onderdeel van project ‘Spookfiles A58’ van de provincie Noord-Brabant. Het is een duurzame oplossing die in het ‘nu’ staat: we laten het verkeer beter doorstromen door het rijgedrag van weggebruikers direct aan te pakken. De betere doorstroming resulteert ook in minder uitlaatgassen.”

Hoe bepaal je de actuele verkeerssituatie?

“We houden twee databronnen in de gaten: detectielussen en Floating Car Data (FCD), een techniek die verkeer monitort met behulp van GPS. Detectielussen liggen in het wegdek – soms wel om de vijfhonderd meter – en tellen het aantal auto’s dat voorbijkomt. De FCD-bron levert ons de GPS-locatie van weggebruikers, ook navigatie-apps zoals TomTom gebruiken die. Beide bronnen fuseren we en dat geeft ZOOF-gebruikers het actuele verkeersbeeld op een bepaalde plek en tijd.”

Hoe werkt ZOOF voor de gebruiker?

“Tot dusver bieden wij een pilot-app aan voor twee snelwegen, de A67 en A58. Dat moet leiden tot een marktklaar product. Bijna drieduizend mensen maken gebruik van ZOOF en meer dan vijfenzestigduizend autoritten zijn geZOOFt. Je downloadt de mobiele app, maakt een account aan, voert je bestemming in en rijden maar. Vanaf het moment dat je de A67 of A58 oprijdt, krijg je actuele rijadviezen.”

Hoe krijg je deze rijadviezen?

“Bij ieder inkomend rijadvies geeft de mobiele app een geluidje. In één oogopslag zie je hoe hard je rijdt en of je voldoet aan de gewenste snelheid van ZOOF. Algemeen geldt dat mensen maximaal twee seconden afgeleid mogen zijn van de weg, zijn ze dat langer dan is de kans op incidenten significant groter. Aan de hand van een interface op je smartphone weten gebruikers in een mum van tijd dat ze het gewenste gedrag naleven.”

Waarom zou ik gebruikmaken van ZOOF?

“Om veiligheid in en doorstroming van het verkeer te stimuleren en voor de beloningen die je kunt verdienen. Dat weggebruikers zich daadwerkelijk aan de adviessnelheid die ZOOF aanbeveelt houden, is vooral in het begin een vertrouwenskwestie. Daarom belonen we goed rijgedrag. Voor de adviezen die je volgt, ontvang je punten die je bij onze partners kunt inruilen voor leuke kortingen. Provincie Noord-Brabant heeft onderzocht dat als twee procent van het dagelijkse verkeer op de A58 – een kleine vijftienhonderd voertuigen – gebruikmaakt van een spookfiledienst, de file al fors verminderd wordt.”

Wie zijn de partners en wat houdt de korting in?

“Bijvoorbeeld Praxis en Holland Casino. Zo ontvang je bij drieduizend gespaarde punten bij het Praxis-filiaal in Venlo honderd euro korting bij je aankoop op een Makita-accuboormachineset. En al bij zeshonderd gespaarde punten ontvang je twee gratis entreekaarten bij Holland Casino in Breda en Venlo. Het zijn altijd partners die dichtbij de twee snelwegen liggen om het aantrekkelijk te maken voor de weggebruiker en de partner.”

Kun je een gebruikerservaring delen?

“Eén van onze gebruikers meldde dat hij een waarschuwing kreeg van ZOOF om snelheid te verminderen. Hij had nog geen file waargenomen, maar luisterde toch naar het rijadvies. Hij werd ingehaald door iemand die vervolgens botste tegen de achterkant van de auto voor hem. Het is een situatie die voor mij aantoont dat ZOOF de verkeersveiligheid verhoogt.”

Wie is je doelgroep?

“Het woon-werkverkeer op de A67 en de A58. Dat staat ‘s ochtends tussen zeven en negen uur in de file. Het is een bewuste keuze geweest om geen navigatie-app te ontwikkelen. Forenzen kennen de weg op hun duimpje.”

Wil je ook verder uitbreiden in Nederland?

“Ja. De ambities zijn aanwezig. Nu moeten we nog werken aan een grondig plan, zoals eerst ZOOF toepassen op alle snelwegen in Noord-Brabant en dan de lijn geleidelijk doortrekken naar heel Nederland. De duur van de ontwikkelingsfase is best lang, omdat een snelweg verschillende elementen heeft waarmee we rekening moeten houden om optimaal rijadvies te geven. Denk aan een op- of afrit, dat zijn locaties waar snelheid heel snel toe- of afneemt.”

En internationaal?

“We hebben veel publiciteit gekregen in Zuid-Korea. De nationale televisie heeft een programma gemaakt over hoe wij in Nederland technologie inzetten om het fileprobleem op te lossen. Hetzelfde geldt voor CANVAS in België. Er zijn echter nog geen zakelijke onderhandelingen gaande. Veel media-aandacht, maar met een kritische blik.”

Wat voor kritische blik?

“Sommigen zetten vraagtekens bij het gebruik van mobiele apps tijdens het autorijden. ZOOF ondervangt die kritiek door de veiligheid van weggebruikers te waarborgen. Dat doen we met een locking interface. Vanaf het moment dat je begint te rijden, meet ZOOF dit af aan de snelheid van je auto en treedt de vergrendeling op. De app kan niet bediend worden tijdens de rit en toont enkel je rijadvies. Zo voorkomen we dat mensen verleid worden andere dingen binnen de app te doen.”

Wie zijn je concurrenten?

“Bijvoorbeeld Flow Patrol en Waze. Het zijn vergelijkbare innovaties die inspelen op spookfiles op de A58. Binnen het project Spookfiles werken wij samen met Flow Patrol, we hebben hetzelfde doel. Qua functionaliteit zijn we hetzelfde, maar wij verschilllen in de manier waarop we informatie presenteren. Er is slechts één plaats voor een app op het smartphonescherm: ZOOF. Verder kan iedere mobiliteitsapp gezien worden als een indirecte concurrent. Google Maps en Flitsmeister ook. ZOOF focust zich echter op forenzen en het geven van bruikbaar direct rijadvies.”

Heb je al een verdienmodel?

“Nee, nog niet. We bevinden ons nog steeds in de testfase. In de toekomst willen wij wel een verdienmodel implementeren. Bijvoorbeeld door ZOOF-abonnementen te bieden aan wegbeheerders zodat zij in direct contact staan met weggebruikers. Of door een verdienmodel dat gebaseerd is op de kortingen die we bieden bij onze partners.”

Wat staat er momenteel op de planning?

“De voortdurende verbetering van onze pilot-app. Daarnaast werken we samen met de provincie Noord-Brabant om van de wifibakens – die boven het wegdek hangen – nuttig gebruik te maken. De bakens zijn geplaatst door Siemens en Vialis in opdracht van provincie Noord-Brabant en stellen ons in staat om razendsnel en lokaal met weggebruikers te communiceren. De technologie zorgt er ook voor dat weggebruikers beter kunnen anticiperen op de komst van hulpverleners of wegwerkzaamheden. Zo kunnen ambulances in de toekomst signalen uitsturen naar ZOOF-gebruikers wanneer zij naderen. Of telt ZOOF af naar aanstaande wegwerkzaamheden in honderd, vijftig, veertig meter.”

En wat brengt de nabije toekomst?

“Onderlinge communicatie tussen weggebruikers realiseren. Stel: een weggebruiker voor je maakt een onverwachte actie door plotseling te remmen. Als ZOOFer krijg je direct een waarschuwing. Verder zijn we bezig om een integratie tussen ZOOF en een navigatie-app te bewerkstelligen. Zo heeft de gebruiker navigatie en snelheidsadvies in één technologie.”

*) Dit is een artikel in de serie van de Accenture Innovation Awards dat ik schreef in samenwerking met mijn collega Lotte Anne van Vemde. ZOOF was deelnemer tijdens de Accenture Innovation Awards 2015. Bekijk hier de winnaars van dit jaar.