Sneller downloaden met Nederlandse p2p-software

Nederlandse wetenschappers hebben nieuwe software gemaakt waarmee internetters op een betere manier bestanden kunnen delen tussen leden van een sociale groep. Met Tribler, dat deze week wordt gepresenteerd, zijn uiteindelijk ook live tv-streams mogelijk waarvan het dataverkeer wordt gedeeld tussen alle kijkers.

Tribler is ontwikkeld door het team wetenschappers van de Technische Universiteit van Delft en de Vrije Universiteit in het kader van het i-Share-project binnen het nationale onderzoeksprogramma Freeband. De software, waarvan het ontwerp deze week wordt gepresenteerd, is nog niet te downloaden, maar eerder deze maand startte al wel de beta-test binnen een beperkte gebruikersgroep. De broncode van Tribler zal openbaar worden.

Met Tribler zouden volgens de wetenschappers twee tot zes keer hogere downloadsnelheden zijn te bereiken ten opzichte van het populaire p2p-protocol Bittorrent, wat volgens schattingen goed is voor meer dan de helft van het internetverkeer. Bittorrent wordt vooral gebruikt om op illegale wijze auteursrechtelijk beschermde bestanden, zoals muziek, films en software, uit te wisselen.

Tribler baseert haar netwerk op sociale fenomenen, zoals vriendschappen en vertrouwen. Door een systeem van gezamenlijk downloaden te introduceren bovenop het bestaande Bittorrent-protocol kunnen downloads sneller verlopen. Leden van een groep kunnen elkaar automatisch helpen met downloaden. De software maakt hiervoor onderscheid tussen zogeheten 'verzamelaars' en 'helpers'. Een verzamelaar wil een complete kopie van een bepaald bestand downloaden, een helper is een gebruiker die tijdelijk wordt ingezet door een verzamelaar om een deel van de download sneller te laten verlopen. Tijdens een test met dit protocol op het Bittorrent-netwerk daalde de totale downloadtijd met een factor twee tot bijna zes.

"De meeste P2P-programma's kijken alleen naar de techniek. Ze hebben anonieme gebruikers en houden geen rekening met onderlinge verbanden tussen gebruikers. Het bestaan van gevoelens als vriendschap en vertrouwen en gemeenschappen van gebruikers met dezelfde smaken kunnen gebruikt worden in p2p-netwerken om de gebruikvriendelijkheid en prestaties te verbeteren," zo staat in een paper voor de workshop in Santa Barbara. Tribler kan ook aanbevelingen doen van bestanden die gebruikers ook interessant zouden kunnen vinden. Het aanmaken van sociale netwerken kan door het importeren van bestaande contacten uit MSN Messenger of Gmail.

Ook live tv-streams
Het Nederlandse team zal later dit jaar nog belangrijke mogelijkheden toevoegen, zoals het toevoegen van trefwoorden aan bestanden en het delen van live tv-streams. "Op middellange termijn zal Tribler een reputatiesysteem krijgen, waarbij gekeken wordt naar de betrouwbaarheid van elke gebruiker, en zal het toevoegen van trefwoorden aan content mogelijk worden. Op lange termijn zal Tribler multicasting voor videostreams mogelijk maken," staat in het paper. Het gezamenlijk delen van het dataverkeer van een live stream werkt nog niet in de eerste versie van Tribler, maar is een belangrijke mogelijkheid die de software toevoegt.

Er is al een hardwaremaker die anticipeert op de mogelijkheid van p2p-streaming met Tribler. Het Stellendamse bedrijf AHT International werkt aan een nieuw apparaat, de P2Pod, een soort harddiscrecorder met internetaansluiting, dat gebruik zal maken van Tribler om het bekijken van gedownloade videobestanden en live tv-streams mogelijk te maken. AHT International verwacht de P2Pod in het derde kwartaal op de markt te brengen. Een ander apparaat van Nederlands fabrikaat waarmee het mogelijk is op de televisie films via p2p-netwerken te downloaden is de Lamabox van het Barneveldse It's Logic. Dit apparaat wordt sinds deze maand geleverd.

Piraterij op de loer
De mogelijkheid om via Tribler beelden van betaal-tv te streamen maakt piraterij mogelijk, zo realiseren de makers zich. Met zogeheten p2p-tv-software, meestal van Chinese makelij, was het eerder al mogelijk om live naar eredivisie-voetbalwedstrijden te kijken die werden uitgezonden door buitenlandse tv-kanalen. Versatel, dat de internetrechten van de voetbalwedstrijden binnen Nederland heeft, probeerde dit de afgelopen maanden vergeefs tegen te gaan.

Grootschalige piraterij gaat Tribler deels tegen door de nadruk te leggen om het delen van bestanden tussen kleine groepen mensen die een band met elkaar hebben in plaats van het delen van bestanden met alle gebruikers, zoals bij alle p2p-programma's het geval is. Tribler-gebruikers kunnen bestanden die alleen gedeeld worden binnen een groep niet downloaden.

Daarnaast houdt Tribler precies de gegevens en de geschiedenis van gebruikers bij, zodat die eventueel opgespoord kunnen worden in het geval van auteursrechtenschendingen. De afgelopen maanden was de Stichting Brein, de belangenorganisatie van auteursrechthebbenden, druk bezig met het sluiten van Nederlandse sites die zich specialiseerden in het aanbieden van links naar via Bittorrent te downloaden muziek en films.

Ook zouden aanbieders van content op termijn Tribler kunnen gebruiken om muziek of flims tegen betaling ter download aan te bieden. Zij hoeven dan niet de kosten van het dataverkeer te dragen. TV-omroepen, waaronder de BBC en de Publieke Omroepen, toonden vorige maand bij een presentatie van de software door onderzoeker Johan Pouwelse tijdens een congres van de European Broadcasting Union in Geneve interesse in de Nederlandse software. Door tv-beelden aan te bieden via Tribler zouden de omroepen de enorme kosten die ze nu maken voor het hosten van streams omlaag kunnen krijgen.

Verbetering van Bittorrent
Voorafgaand aan de ontwikkeling van Tribler hebben de wetenschapers uitgebreide technische analyses gemaakt van Bittorrent-netwerken en de sociale netwerksite Friendster.com. Uit het onderzoek bleek dat vier procent van alle gebruikers meer dan tien uur achtereen ingelogd moet blijven om een peer-to-peernetwerk te laten werken.

Tribler hoopt mensen te stimuleren ingelogd te blijven door te werken met sociale groepen, waarbinnen mensen sneller foutieve of besmette bestanden zullen weren. Voorwaarde is wel dat Tribler altijd gebruikers moet herkennen. De software werkt daarom met permanente, unieke identificatie van gebruikers met behulp van publieke cryptografische sleutels. Om te voorkomen dat gebruikers een identiteit kunnen faken hebben de makers een automatisch controlemechanisme ingebouwd.

Een nadeel van Bittorrent is dat de downloadsnelheid wordt bepaald door de uploadsnelheid, terwijl bij de meeste internetabonnementen de downloadcapaciteit veel groter is dan de uploadcapaciteit. Om dit probleem tegen te gaan gebruikt Tribler een nieuw downloadprotocol waarbij leden van een sociale groep binnen het Tribler-netwerk worden gestimuleerd te uploaden zodat hun vrienden sneller kunnen downloaden.