‘Veertien procent tekstadvertentiekliks is frauduleus’

Adverteerders wereldwijd verliezen jaarlijks honderden miljoenen dollars aan frauduleuze kliks op advertenties uit programma´s onder meer Google en Yahoo. Veertien procent van alle kliks is volgens onafhankelijke metingen illegaal. De eerste computervirussen die dit soort kliks in opdracht genereren, leveren criminele ontwikkelaars tientallen miljoenen dollars per jaar op.

Nederlandse adverteerders leidden jaarlijks meer dan 10 miljoen euro schade als gevolg van klikfraude. Dat blijkt althans als Amerikaanse klikfraudecijfers worden omgerekend naar de Nederlandse situatie. Het Amerikaanse onderzoekbedrijf Click Forensics houdt samen met 1.300 adverteerders doorlopend bij hoeveel advertenties legitiem en illegaal worden aangeklikt. Ieder klik kost een adverteerder geld.

Veertien procent van de kliks is frauduleus, zegt Click Forensics. Het bedrijf publiceert een schema met actuele cijfers, de de zogeheten Click Fraud Index. In 2005 werd door het Nederlandse bedrijfsleven voor 73 miljoen euro besteed aan tekstadvertenties. De schade op de lokale markt komt daarmee op iets boven de 10 miljoen euro uit.

Click Forensics houdt samen met zijn partners bij hoe klikfraude zich ontwikkelt. Het verschijnsel is een probleem dat adverteerders tergt, omdat ze reclamegeld uitgeven zonder daar enig profijt van te hebben. Malafide internetters klikken veelvuldig, niet zelden geautomatiseerd, op talloze advertenties op hun eigen sites om geld te verdienen.

Onbekend is of deelnemers aan de Click Fraud Index het cijfermateriaal gebruiken om rechtzaken tegen advertentie- en zoekbedrijven aan te spannen wegens te hoge rekeningen en het niet nakomen van afspraken.

Bedrijven als Google en Yahoo investeren fors in technieken om klikfraude snel te herkennen. Verdachte sites wordt de toegang tot het tekstadvertentieprogramma vervolgens ontzegd. Toch, stelt Click Forensics, bedraagt bij Google en Yahoo het fraudepercentage nog 12,8 procent. Bij kleinere zoekmachines ligt dat percentage aanzienlijk hoger, varierend tussen 20,3 en 27,1 procent. Die cijfers meldt de Financial Times.

De gemiddelde prijs voor een ´pay per click´-zoekterm in de rubrieken Retail, Financiële diensten, Gezondheid, Technologie en Vermaak is 4,51 dollar. Klikfraudeurs, stelt Click Forensics, richten zich op trefwoorden die 2 dollar of meer opbrengen.

Google-baas Eric Schmidt zei onlangs dat klikfraude vanzelf af zal nemen, op de lange duur. Zodra adverteerders veel geld verliezen aan frauduleuze kliks zullen ze dit soort advertentiesystemen minder gaan gebruiken. Daardoor  gaat de prijs per klik omlaag en wordt het voor cybercriminelen minder aantrekkelijk om te frauderen. Schmidt laat daarbij onderbelicht dat zijn bedrijf veel klanten en omzet zal verliezen, omdat de Google-geldmachine AdWords niet meer effectief blijkt.

Het Nederlandse bedrijf AdRemedy nam vorig week een tekstadvertentiesysteem in gebruik. Het bedrijf werkt iets anders dan bedrijven als Google en Yahoo. AdRemedy gebruikt het skyscraper-bannerformaat om maximaal 6 commerciele tekstberichten in te plaatsen en niet, zoals gebruikelijk, 1 grafische boodschap. Jasper van den Berg: "Je kunt nu met 1 skyscraper verwijzen naar meerdere campagnes tegelijk. Iedereen krijgt dezelfde advertentie te zien. Er zit geen mechanisme achter dat de inhoud van de sites ´leest´. We beginnen ermee omdat Google het ook aanbiedt en er vraag naar is." Klikfraude is volgens Van den Berg lastig te constateren.

Net als het versturen van e-mailspam en het verspreiden van spyware raakt ook de praktijk van malafide advertentiekliks steeds verder geautomatiseerd. Het recentste voorbeeld daarvan is de ontdekking van het Clickbot.A-virus. Dit virus nestelde zich op zeker 34.000 Windows-computers. Het richtte weinig schade aan op de pc van de geïnfecteerde, maar des te meer bij adverteerders wereldwijd.

De beheerder van het netwerk van 34.000 geinfecteerde computers kon zijn virtuele klikleger de opdracht geven naar bepaalde sites te surfen, bijvoorbeeld van die zakelijke vrienden, met de opdracht op die sites tekstadvertenties te klikken. De virusbaas en de bevriende internetuitgever delen de inkomsten. Weblog Publishing 2.0 rekende voor dat dit virtuele leger van maar 34.000 computers een jaarlijkse schade op kan leveren van vele honderden miljoenen dollar per jaar, oplopend tot enkele miljarden.

Google noch Yahoo vertelt hoeveel schade ze lijden door klikfraude. Een enkele adverteerder wist afgelopen jaar een schikking te treffen met Google om schade uit klikfraude af te kopen.