“Interactive designer wordt ontwerper tools”

Interactive designers zullen steeds meer ontwerpers van tools moeten worden in plaats van designers die hun stempel op een ontwerp drukken. In een wereld van sociale netwerken en user generated content zijn het de gebruikers die zelf bouwen met de door de interactive designers ontworpen 'tools'. Dat zegt Jeroen van Mastrigt, lector Art & Technology aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU). “Voor sommige interactive designers betekent dat een behoorlijke mentaliteitsverandering.”

Van Mastrigt vergelijkt het huidige internet met Lego. Internetters kunnen met de ‘stenen’ die beschikbaar zijn hun eigen werelden bouwen. De rol van interactive designers, maar ook van game designers en mensen uit de ‘communicatiehoek’ is volgens hem zeker niet uitgespeeld. “Ontwerpers kunnen hun visie nog steeds kwijt, maar de uiteindelijke uitingen zijn van de mensen zelf.” Wat de designer doet verdwijnt volgens hem naar de achtergrond. “Het gaat steeds meer om ‘invisible design.’

Mastrigt sprak gisteren op het congres Upload dat was georganiseerd door de HKU. Rode draad van het congres was de gedachte dat tegenwoordig iedereen een designer is. “Gebruikers als ontwerpers, en ontwerpers als toolmakers,” was de toepasselijke ondertitel van de bijeenkomst. Niet al te verrassende boegbeelden van het huidige internet zijn, afgaande op de voorbeelden van de sprekers, YouTube, Myspace, Flickr en Second Life

Andere term die veel viel tijdens het congres was ‘co-creatie’, het samen ontwerpen van content. Marketeers spelen handig in op deze trend, zegt André Platteel, auteur van onder meer het boek Margeting, inventing a different marketing language (2004). Als voorbeeld noemt hij Adidas, dat klanten zelf een sportschoen laat inkleuren en Nike dat zijn klanten vraagt mee te denken aan een nieuwe slogan. Platteel: “De huidige pogingen tot co-creatie zijn vaak verkapte monologen. Er mag slechts binnen een gegeven kader iets worden toegevoegd.”

Platteel pleit dan ook voor een andere vorm van co-creatie waarbij bedrijven alle controle uit handen geven. “Co-creatie zou elke vorm aan moeten kunnen nemen.” Het gevaar daarvan voor een bedrijf is dat dit ook kan leiden tot negatieve uitingen over een merk. Een dialoog tussen klant en bedrijf, waarbij kritiek kan worden geuit, is volgens hem echter erg nuttig.

Hoe creatief en vernieuwend zijn de uitingen van de co-creërende en ‘uploadende’ mens eigenlijk? Worden we nu allemaal schrijvers en goede fotografen? Nee, zegt Van Mastrigt stellig. “Mensen schrijven niet zozeer zelf, maar maken vooral gebruik van elkaars content. Ze maken gebruik van andermans content, mixen deze en plaatsen deze in een nieuwe context.” Hij trekt een vergelijking met de Hip-hop cultuur, waarin al sinds de jaren tachtig deze principes worden toegepast.