‘Weblogger is geen journalist’

Het overgrote merendeel van de Nederlandse webloggers bedrijft geen journalistiek en heeft daar ook geen behoefte aan. Dat blijkt uit onderzoek onder Nederlandse webloggers. De meeste bloggers zijn mannelijk en hoger opgeleid.

De gevestigde media kijken dikwijls met een schuin oog naar webloggers. Zij zien de webloggers soms als een bedreiging, schrijft Arjan Dasselaar, die onderzoek deed naar het ‘journalistieke gehalte van de Nederlandse weblogs’. Hij voerde het onderzoek uit in het kader van een studie aan de Universiteit Leiden in samenwerking met de Vereniging voor Onderzoeksjournalisten (VVOJ). Aan het onderzoek van Dasselaar namen in totaal 292 bloggers deel.

Onder meer op de Nederlandse website De Nieuwe Reporter zijn al vele verhitte discussies gevoerd over weblogs en journalistiek. Klassieke journalisten voelen zich vaak de enige echte ‘bewakers van democratie en vrijheid’, schrijft Dasselaar. Sommige webloggers vinden echter dat de klassieke media falen in hun rol als ‘vrijheidsbewaker’, constateert hij. Zij geven zichzelf een rol als controleur van de klassieke media. Dasselaar wil hiermee zeggen dat er tussen sommige webloggers en journalisten over en weer het nodige wantrouwen bestaat.

Al deze discussies ten spijt, blijkt uit het onderzoek dat veruit de meeste webloggers geen enkele journalistieke ambitie hebben. Afhankelijk van de gebruikte maatstaf varieert het percentage journalistieke weblogs tussen de 0,3 en 17,5 procent. Dit lijken lage percentages, maar wie ervan uitgaat dat Nederland 100.000 weblogs heeft (een erg lage inschatting) komt uit op een totaal van tussen de 300 en 17.500 journalistieke weblogs. Dat aantal ligt een stuk hoger als van een aantal van 600.000 weblogs wordt uitgegaan, een inschatting van Ilse Media.

Wat betekent het als een weblog niet journalistiek is? Moet je daar een oordeel aan verbinden? Nee, zegt Dasselaar heel stellig. “Het is heel arrogant om te denken dat een blog alleen maar goed is als deze journalistiek is. We moeten het ‘webloggen’ als een fenomeen op zich beoordelen.”

Toch vindt Dasselaar het van belang om te weten in welke mate weblogs worden gebruikt voor journalistieke doeleinden: “Journalistiek heeft een belangrijke maatschappelijke functie.” Als blogs deze functie deels vervullen, moeten we dit weten, volgens hem. "Aan journalistiek  zijn bepaalde verantwoordelijkheden gekoppeld."

Webloggers gebruiken andere methoden om tot waarheidsvinding te komen dan traditionele journalisten, stelt de onderzoeker. Hij definieert journalistiek dan ook niet aan de hand van gebruikte methoden als ‘hoor en wederhoor’, maar aan de hand van het doel van de journalistiek: ‘het zoeken naar de waarheid door het vertellen van verhalen aan burgers, door een onafhankelijk persoon.' Webloggers hebben heel andere middelen tot hun beschikking. Internetters kunnen bijvoorbeeld direct reageren op een verhaal, waardoor er een direct en snel controlemechanisme is.