Aanbod flitsleningen groeit; regels nodig

In 2007 opende Ferratum uit Finland de Nederlandse markt voor minileningen via sms en internet. Inmiddels zijn er twee nieuwe aanbieders en kijken meer partijen naar de markt. Hoog tijd voor nadere regulering, vindt Ferratum.

Bij Ferratum kreeg in augustus een reeds bekende klant binnen 10 minuten en de nieuwe klant binnen 24 uur een lening van maximaal 300 euro. Rente was er niet, wel ‘behandelingskosten’: 25 euro per 100 euro lening, dus oplopend tot 75 euro bij een lening van 300 euro.

600 procent rente per jaar

Dat is op rentebasis 25 procent. Daar terugbetaling binnen 15 dagen moet plaatsvinden, kwam de rente op meer dan 600 procent per jaar. In die zin woeker, maar het gaat om het lenigen van kortstondige nood. Noem het noodhulp, minikrediet of flitskrediet, maar geen ‘microkrediet’ want die term hangt meestal samen met krediet voor kleine ondernemers in ontwikkelingslanden.

Hoeveel zaken Ferratum in Nederland inmiddels heeft afgehandeld wil directeur Bart van Heijst niet kwijt. Meestal betekent die zwijgzaamheid dat het niet goed loopt. Dat kan een misverstand zijn. Want nieuwe aanbieders betreden de markt.

Nieuwe toetreders melden zich

Zo kwam Voorschotje.nl te voorschijn. De looptijd is 15 of 30 dagen. Het bedrag kan oplopen tot 400 euro, bij de vierde lening van dezelfde persoon die eerder netjes terugbetaalde. De kosten bedragen 20 euro per 100 euro voor 15 dagen. En bij 30 dagen kost de afhandeling 40 euro per 100 geleende euro.

Dit is dus goedkoper dan Ferratum. Die kwam inmiddels dus ook met leningen voor 30 dagen, tegen lagere kosten dan Voorschotje.nl: 25 euro per 100 euro geleend geld. Voor een lening van 400 euro bedragen de kosten 95 euro. De kosten voor leningen van 15 dagen zijn verlaagd tot 20 euro per 100 euro geleend geld.

Een derde partij is Cash Bob. Die duikt weer onder de tarieven van Ferratum en gaat tot 500 euro maximaal. Die kun je 21 dagen lenen voor 95 euro. 300 euro lenen voor drie weken kost 57 euro.

Voorschotje.nl is van Your Finance BV in Berkel en Rodenrijs bij Rotterdam. Het bedrijf reageerde niet op vragen. Cash Bob is een activiteit van BA Finance BV, gevestigd te Rotterdam en kantoor houdend in Zoetermeer.

Op vragen zegt het bedrijf: "Wij hebben geen contact gehad met De Nederlandsche bank. Informatie over de omvang van onze activiteiten is vertrouwelijk." En over de kosten: "De risico’s zijn uiteraard dat de cliënten niet terugbetalen en dit verklaart gedeeltelijk ook de hoge handelingskosten."

Van Heijst denkt dat de markt verder zal groeien: "Daarnaast heb ik uit betrouwbare bronnen vernomen dat er nog een aantal andere spelers bezig zijn tot de markt toe te treden."

Geen toezicht AFM

Toetreding is eenvoudig. Volgens de Autoriteit Financiële Markten (AFM) hebben dit soort bedrijven geen vergunning voor de activiteit nodig. "Als de termijn voor afbetaling korter is dan drie maanden, valt zo’n aanbieder niet onder ons toezicht."

Jorma Jokela, directeur van de Europese Ferratum Group in Helsinki, verwacht dat de Nederlandse flitskredietmarkt zich snel zal ontwikkelen: "In diverse Europese landen is het minikrediet al de gewoonste zaak van de wereld, of sterk in opkomst zoals in Centraal Europa. Ik verwacht dat Nederland een soortgelijke ontwikkeling zal doorgaan."

Ferratum stelt een leeftijdsgrens van 21 jaar, maar zegt dat vooral leners vanaf dertig jaar aankloppen. "In vergelijking met Nederland is de markt voor minikredieten in andere West-Europese landen verder ontwikkeld. Zo zijn er in Engeland, Spanje en Scandinavië tientallen aanbieders actief."

In Amerika staat het minikrediet bekend als ‘payday loan’. Jaarlijks sluiten Amerikanen voor vele miljarden aan minikrediet af. Organisaties zijn daar kritisch over en spreken van ‘drijfzand’: het is de bedoeling om leners alsmaar behoeftig te houden in deze McDonalds-achtige geldhandel.

Gedragscode gewenst

Mede om deze reden vindt Ferratum het tijd voor een gedragsdode. Van Heijst zegt dat Ferratum, in tegenstelling tot Cash Bob, zich wel uitgebreid heeft laten beoordelen door De Nederlandsche Bank: "Zij hebben ons uitgebreid onder de loep genomen en zijn tot de conclusie gekomen dat zowel onze activiteiten als onze achtergrond, geldstromen en bestuurders in orde zijn en aan de Nederlandse wetgeving voldoen."

Ferratum vindt het grootste risico dat personen met een openstaande lening vaak binnen de looptijd bij willen lenen, hiervoor hebben wij het ‘één lening per keer ‘ principe voor. In het algemeen zijn wij tevreden over het betaalgedrag van de Nederlander. Dit komt ook omdat er in Nederland een goed systeem beschikbaar is om mensen bij de voordeur te controleren met de credit check."

Feratum wil nu regels voor de flitslening zodat voorwaarden uniform worden gehanteerd. Onderdeel van die regels zou het ‘één lening tegelijk’ principe moeten zijn. In Scandinavië zijn regels opgesteld met de consumentenorganisaties. Dat is ook in Nederland mogelijk en nodig, zegt Van Heijst.

"Je moet denken aan bijvoorbeeld marktbenadering, transparantie van kredietkosten en criteria voor de meervoudige verstrekking van minikredieten. Deze gedragsregels sluiten aan bij de maatschappelijke verantwoordelijkheid die marktaanbieders zich willen aanmeten en zorgen tegelijkertijd voor kwaliteit van dienstverlening."