Justitie begint meting van cybercrime

Minister Hirch Ballin luidt de noodklok over de toename van cybercrime. Maar hij begint nu pas metingen te verrichten naar de werkelijke omvang. Ondertussen doet hij mededelingen over het ras, de leeftijd en sexe van cybercriminelen.

Dat blijkt uit een brief aan de Tweede Kamer naar aanleiding van onderzoek naar ‘high-tech crime’ door het WODC, het wetenschappelijk bureau van justitie.

Meest opvallende is dat Hirch Ballin zich, in navolging van het WODC, uitlaat over sekse, ras en leeftijd van de misdadigers, terwijl dat er bij cybercrime gezien de onmogelijkheid tot herkenning van personen niet zo veel toe lijkt te doen:

• Kinderporno, grooming en internetfraude kennen vooral mannelijke daders;
• Het gros van de zedendelicten wordt gepleegd door blanke daders;
• Internetfraude betreft vooral daders van Afrikaanse en/of Aziatische afkomst;
• Criminele organisaties rekruteren net-afgestudeerden, computermedewerkers en jongeren met kennis van ICT.

Dit is ook opvallend daar Hirsch Ballin de Tweede Kamer schrijft dat hij eigenlijk nauwelijks over feitelijke cijfers beschikt. Wel noemt hij meldingen van het Meldpunt Kinderporno, die jaarlijks openbaar zijn, en nu ook de meldingen van het Meldpunt Cybercrime (MCC). Dat doet alleen nog in meldingen van kinderporno (dus een dubbel meldpunt) en terrorisme.

Burger kan moeilijk benoemen

Van april 2007 tot en met februari 2008 zijn er in totaal 1.145 meldingen binnengekomen bij het MCC. Daarvan betroffen er 762 meldingen kinderpornografie, 120 terrorisme en 263 overig. Over de opvolging van de meldingen kunnen nog geen concrete resultaten worden afgegeven door het Meldpunt Cybercrime.

De meldingen zijn diffuus volgens Hirsch Ballin: "In hoeverre een uiting of informatie op het internet terrorisme, haatzaaien of radicalisering betreft, blijkt voor de burger zeer lastig in te schatten. De komende periode zal het MCC activiteiten initiëren met als doel meer informatie te verstrekken over deze criminaliteitsvorm en uitingen hiervan op het internet."

De minister van Justitie schrijft dat hij eigenlijk niets weet over de omvang en ontwikkeling van cybercrime en cybercriminelen, want informatie is ‘fragmentarisch’ aanwezig. Om toch een vinger te krijgen achter de omvang komt er in 2008 een zogenoemde ‘nulmeting’ om een beeld te verkrijgen van de mate waarin in Nederland burgers en bedrijven te maken hebben met vormen van cybercrime.

"Deze zal een betrekkelijk uitvoerig inventariserend karakter dragen, waarbij ter wille van de vergelijkbaarheid aansluiting wordt gezocht met wat hieromtrent in andere landen al is gedaan (UK, USA, Australië)."

Speurproeftuinen

Het aantal slachtoffers van pogingen om valse voorwendselen geld uit de zak te kloppen, neemt volgens de minister toch toe, en wel ‘zienderogen’. "Ook komt het steeds vaker voor dat op slinkse wijze vertrouwelijke informatie wordt losgepeuterd om slachtoffers financieel op te lichten." Cijfers ontbreken.

Het bewaken en monitoren van cybercrime wat betreft kinderporno en ‘radicaliserende boodschappen’ gaat door, maar er komt meer bij: de ‘surveillance’ krijgt een thematische, projectmatige poot. Hierbij zullen politie en justitie op grond van externe signalen en een risicoafweging inzoomen op bepaalde onderwerpen: cyberfraude, grootschalig illegaal uploaden of de markt van illegaal vuurwerk tegen het einde van het jaar.

Om dat voor elkaar te krijgen komt er een beperkt aantal proeftuinen op bovenregionaal niveau. Dit krijgt in 2008 nadere uitwerking en er komt geld voor beschikbaar als onderdeel van een ‘Versterkingsprogramma bestrijding cybercrime’.

Samenwerking met Rusland

Ook via het programma ‘Veiligheid begint bij voorkomen’ zal extra geld beschikbaar komen. De bewindsman belooft een ‘fors extra’ op wat nu daarvoor beschikbaar is aan capaciteit en kwaliteit. Versterking is voorzien zowel op regionaal als op bovenregionaal/landelijk niveau.

Internationale samenwerking komt ook op gang. Als voorbeeld noemt Hirsch Ballin Rusland. Het laatste halfjaar is er informatie gewisseld over een aantal in Nederland lopende opsporingsonderzoeken. Het overdragen van deze zaken naar de autoriteiten in Rusland is op dit moment in een vergevorderd stadium.

Ook inventariseert Justitie nu of de grenzen van mogelijkheden van middelen als observatie, infiltratie, pseudokoop, pseudodienstverlening, stelselmatige informatie-inwinning, het betreden van een besloten plaats en opnemen van vertrouwelijke communicatie opgerekt moeten worden ten behoeve van bestrijding van internetcriminaliteit

Wat kinderporno betreft meldde de minister dat ‘meer providers’ met de filtering en blokkering van het KLPD gaan wreken. Eerder begon UPC ermee, andere providers weigerden vanwege het gevaar voor willekeur.