Plasterk wil programmaraden opheffen

Minister Plasterk is met een nieuw voorstel gekomen waarbij de huidige programmaraden zullen verdwijnen. Deze worden vervangen door marktonderzoek en door kabelaars aangestelde klantenraden. Het kabinet vindt dat het huidige model van programmaraden niet toekomstbestendig is.

In het eventuele nieuwe model (PDF), dat nog goedgekeurd moet worden, krijgen de burgers meer invloed via marktonderzoek en een klantenraad. Dit geldt zowel voor het analoge als digitale programma-aanbod van de kabel en het aanbod van de aardse digitale ether.

Het huidige model zou om verschillende redenen niet meer voldoen. Een daarvan is de geringe invloed van programmaraden. Kabelexploitanten en programma-aanbieders spreken met elkaar af om een programmakanaal niet op te nemen, en zetten hiermee de programmaraden buiten spel.

Doorgifteplicht

Van de eerste 15 zenders in het analoge pakket zijn er 7 vastgelegd per wet. Het gaat dan onder meer om het verplicht doorgeven van Nederlandstalige zenders. De overige 7, daarover geven de desbetreffende programmaraden een advies, dat de kabelaars moeten opvolgen. Dit is de zogenoemde doorgifteplicht.

De resterende 15 uit het analoge pakket is aan de kabelaar om in te vullen. Onder meer kabelaar Ziggo strijdt al een tijd tegen de bemoeienis van de programmaraden. Ziggo verkleinde het analoge pakket om ruimte te maken om digitale zenders door te geven.

De programmaraden zijn ontstaan midden jaren negentig. De doorgifteplicht moest garantie bieden voor een gevarieerd aanbod voor de verschillende bevolkingsgroepen. Toentertijd was het argument dat, zolang Nederlanders nog geen programma’s per stuk konden afnemen, en zelf een pakket konden samenstellen, het belangrijk was om invloed te hebben op de samenstelling van het programma-aanbod. Met de komst van digitale pakketten is dit steeds minder noodzakelijk.

Commercieel oogpunt

Van het digitale basispakket van kabelaars zijn 60 zenders te vinden. Pablo Meegdes, beleidsmedewerker bij Kabelraden.nl, de overkopelende organisatie voor de programmaraden, meent dat er digitaal ook een keuze gemaakt moet worden, ook al gaat het om meer zenders. "We horen van nieuwe initiatieven dat ze moeilijk op de kabel komen. De kabelexploitant kiest vaak vanuit commercieel oogpunt. Zij hebben niet altijd hetzelfde belang als een programmaraad of een klantenraad daar wordt diversiteit meer meegenomen."

Het doel is niet om de programmaraden in stand te houden. "Het gaat om het waarborgen van consumenteninvloed. Het was te verwachten dat de programmaraden ten einde zouden komen", aldus Meegdes.

De exacte invulling van het nieuwe model is nog niet rond. Wanneer het goedgekeurd wordt, zal nog moeten blijken hoe het in de praktijk wordt uitgevoerd.