Deel dit artikel
-

Column: ‘Kan de community manager even ingrijpen?’

Sociale media verbinden mensen over tijd en plaats. De afgelopen jaren hebben op het web we al verschillende voorbeelden gezien hoe dit grote maatschappelijke gevolgen kan hebben. René Jansen van Winkwaves vraagt zich af of deze sociale mechanismen de basis van een democratie zijn of er alleen maar op lijken.

Mede dankzij de online discussies werd de inenting tegen baarmoederhalskanker bij jonge meisjes een fiasco, wisten scholieren rond de 1.040 uren-norm succesvolle acties met veel impact te organiseren, kon één man oproepen om al het geld bij de DBS bank vandaan te halen waardoor deze bank (al dan niet terecht) omviel, en kan de ANWB een machtsblok vormen door enkele honderduizenden online enquetes te verzamelen. Facebook heeft rijkere informatie over 340 miljoen mensen in haar databases staan dan de gemiddelde geheime dienst. Het grote probleem van dit soort initiatieven is dat ze soms democratisch lijken, maar eigenlijk helemaal los staan van democratische principes.

Mensen die zich online verbinden op sociale netwerken en rond communities, vormen zo eigenlijk een “mini-samenleving”, met alle rijkdom maar ook de problematieken die ontstaat als groepen mensen samenleven. Uit de antropologie weten we, bijvoorbeeld dankzij Dunbar, dat groepen mensen tot zo’n 150 mensen kunnen groeien zonder al te grote problemen in de sturing. Dat komt omdat bij die omvang mensen elkaar nog kennen, en met elkaar kunnen overleggen als er
problemen zijn. Als groepen mensen groter worden, zo heeft de historie ons geleerd, moeten we gaan nadenken over de inrichting van de samenleving.

De Nederlandse samenleving hebben we sinds Thorbecke georganiseerd volgens het ‘Trias Politica’-principe van de Franse filosoof Montesquieu. De gedachte hierbij is dat iedereen zich zowel veilig als vrij kan voelen, en dat er geen geconcentreerd machtsblok ontstaat die de vrijheid en veiligheid in gevaar brengt. We kunnen veilig doorleven, bijvoorbeeld als een kabinet omvalt. Vandaar dat de wetgevende, uitvoerende en controlerende macht gescheiden zijn, en zij elkaar controleren.

Ik denk dat Trias Politica een interessante inspiratiebron voor online community management kan zijn:

– Wetgevende Macht
Wat mag er wel en niet in de community? Vaak heeft de initiatiefnemer van de community hiervoor huisregels opgesteld, waarmee hij zichzelf automatisch als wetgevende macht heeft neergezet. Als je het uitgangspunt volgt dat ‘de community van de community-leden is’, zou de wetgevende macht bij alle community-leden moeten liggen, zodat zij zelf de gewenste online omgangsvormen kunnen formaliseren. Een Tweede Kamer voor Facebook-gebruikers dus.

– Uitvoerende Macht
Montesquieu schreef in 1748 dat de uitvoerende macht idealiter bij de koning ligt. De uitvoerende macht lijkt daarmee goed aan te sluiten bij de rol die veel community managers nu hebben: het uitvoeren en handhaven van het beleid van de community.

– Controlerende Macht
De uitvoerende macht wordt idealiter gecontroleerd door een onafhankelijke rechter. Montesquieu pleit voor een vorm van leken- of juryrechtspraak. Dit zou kunnen betekenen dat als er problemen in de online community ontstaan, je als gebruiker opgeroepen kan worden om in een rechtsprekende jury zitting te nemen.

Het is intrigerend dat zowel wijzelf, als actieve gebruikers van alle sociale media, als de politiek, als communitymanagers nog weinig in discussie gaan over de online staatsinrichting van de bekende sociale netwerken en online communities. Als het niet goed loopt, roepen we gewoon: “kan de community manager niet even ingrijpen?”. Waarmee we blijkbaar in onze evolutie terugstappen naar ver voor de middeleeuwen, en ons lot geriefelijk in handen leggen van grote ongrijpbare machten …

Bronnen:
1. http://historiek.net/index.php/Overig/Trias-Politica-in-Nederland.html
2. http://www.parlement.com/9353000/1/j9vvh6nf08temv0/vhnnmt7lidzx

*) Auteur: René Jansen, gepassioneerd verhalenverteller bij Winkwaves

Deel dit bericht

3 Reacties

Jan Prins

Aardige vondst om 250 jaar oude principes los te laten op de moderne tijd. Maar -om in de sfeer te blijven-, je spant het paard achter de wagen. Montesquieu kwam juist tot zijn trias politica vanwege een _gebrek_ aan mogelijkheden om onderling te communiceren bij groepen groter dan 150. Het mooie van de sociale netwerken is dat nu juist dat alle leden met elkaar kunnen blijven communiceren, ongeacht de grote van de groep. Ergo: trias politica overbodig. Ik zou daarom eerder het omgekeerde willen bepleiten: dankzij sociale netwerken kunnen we de trias politica afschaffen!

Jaap Linssen

Hallo Rene, Leuke beschouwing! Ik houd me vooral bezig met interne bedrijfscommunities (doel: meer en sneller problemen oplossen en innoveren) en reageer even met die bril op. Ik denk dat voor interne bedrijfscommunities je denken over 'staatsinrichting' vooruitstrevend is. Wat wij ervaren is dat het juist de 'heersende staatsinrichting' bij bedrijven is die het echt tot bloei komen van levendige interactie tegenhoudt. Met die heersende staatsinrichting bedoel ik het management waar wij allemaal mee groot zijn gebracht. Wat mij betreft hebben de paar succesvolle communities die ik ken nog een flinke weg te gaan voor 'staatsinrichting' daar gaat spelen. Ik deel je mening dat het een onderwerp is dat zeker gaat spelen als bedrijven deze samenwerkingsvormen aan de praat gaan krijgen. Je spreekt ook over 'ordehandhavers' (de comm mgr). In de manier waarop wij werken, ervaar ik het community management anders. Dat heeft juist meer te maken met het stimuleren van de activiteit in de community die bijdraagt aan de bottom line van het bedrijf. In de 3 jaar dat we bedrijven helpen met het ontwikkelen van communities is ordehandhaving bij ons 1 keer voorgekomen. Dat ging niet online, maar in een telefoontje waarin de persoon in kwestie werd uitgelegd wat we proberen te bereiken met de community en het feit dat zijn bijdrage daar van af week. De person heeft toen zelf voorgesteld te herformuleren. Groeten, Jaap LinssenInnovation Factory

Rene Jansen

@JanDank voor je warme en inspirerende reactie. Ben het helemaal met je eens dat een van de nieuwe zaken van sociale media is dat ze daadwerkelijk alle mensen met elkaar kunnen verbinden en in principe dus iedereen met iedereen kan communiceren. Echter, ik vind het een interessante redenering van je om te stellen dat sociale media dus blijkbaar staatsinrichting volgens Trias Politica overbodig maken. Volgens mij is een belangrijk doel van Trias Politica het voorkomen dat er een te groot machtsblok komt, danwel omdat mensen eigen rechter gaan spelen, danwel doordat de koning zijn boekje te buiten gaat. Kortom, over dit onderwerp moeten we als zowel als samenleving, als community managers of als social media gepassioneerden eens wat langer nadenken? @JaapDank voor je reactie, ook bij Winkwaves houden we ons vooral bezig met bedrijfscommunities in en rond organisaties. De zakelijke overeenkomst die je dan met elkaar hebt, bijvoorbeeld in de vorm van een arbeidscontract, betekent inderdaad dat de meeste deelnemers zich netjes gedragen. Wat wij echter merken met sociale media binnen organisaties is dat je, zoals je zelf al aangeeft, erg aanloopt tegen het feit dat bestaande organisatievormen niet altijd even democratisch te noemen zijn. Ik wil op deze plaats geen oordeel geven of dat goed of fout is, maar wel blijkt het inzetten van sociale media nogal eens een heftige interventie die pijnlijk zichtbaar maakt hoe verwrongen sommige processen, hierarchie?n en verantwoordelijkheden samenhangen. Vandaar dat ik community management ook bijna als een strategisch, organisatorisch vraagstuk zie, veel meer dan de rol die veel community managers nu hebben van een vriendelijke gastheer of een strenge politie-agent.

Plaats een reactie

Uw e-mailadres wordt niet op de site getoond