Tien miljoen Nederlanders op het net

Het is een paradox die drie jaar geleden niemand voor mogelijk had gehouden: het internet bloeit, juist nu, in tijden van beurscrises en recessie. Het gebruikt neemt nog steeds toe, online gaming groeit enorm, en ook de uitgaves voor online aankopen zitten in de lift. Desondanks gaat het met online advertising “redelijk maar niet geweldig”, zo blijkt uit een nieuwe aflevering Feiten & Cijfers. Een analyse van de huidige stand van zaken op internetgebied in twaalf tabellen en grafieken.

Het internetgebruik in Nederland is de afgelopen maanden sterk gegroeid. In januari is het extra hard gegaan. Onderzoeksbureau Nielsen//NetRatings berekende dat het aantal mensen in Nederland met toegang tot het internet is gegroeid van 9,7 miljoen in december tot 10,1 miljoen in januari. Niet alleen het aantal mensen dat toegang heeft tot internet maar ook de tijd die online wordt besteed, is toegenomen tot recordhoogte: van 9:03 uur in december tot 9:42 uur in januari. Ook in andere landen werd significant meer tijd online doorgebracht. In Verenigde Staten nam de online tijd met maar liefst 1 uur en tien minuten toe tot 13:15 uur. Ook in Duitsland, Groot-Brittannië en Zweden schoot de op internet doorgebrachte tijd omhoog (tabel 1, grafiek 2).

Met bovenstaande gegevens zal het geen verbazing wekken dat het totale internetgebruik ook sterk toeneemt. Nederlanders brachten in december met z'n allen 54 miljoen uren door on het net; in januari was dat 62 miljoen uren, dat is 55 procent meer dan dezelfde maand in 2002 (grafiek 3).

Het sterk toegenomen internetgebruik heeft uiteraard ook z'n effect op het bezoek aan web-sites; de top-10 van eigenaren van meest bezochte websites zag het gezamenlijk aantal unieke bezoekers in januari met ruim tien procent stijgen tot 22,7 miljoen. De grootste plussen zijn er bij de Rabobank, die steeg van de negende naar de achtste plaats. Het aantal unieke bezoekers van de Rabobak-websites steeg met 13,9 procent tot 1,56 miljoen per maand. Google ging van plaats vijf naar plaats vier (+12,1 procent; 2,31 miljoen per maand). Nieuw in de top-10 is de Publieke Omroep, die in januari 1,42 miljoen unieke bezoekers op de webistes ontving. Dit ging ten koste van Tiscali (tabel 4).

Online gaming in Nederland stijgt tot ongekende hoogten
In het afgelopen jaar is de belangstelling voor online gaming in Nederland explosief toegenomen. Het aantal unieke bezoekers aan gaming websites per miljoen inwoners was in januari van dit jaar 70.000, een groei van 312 procent ten opzichte van januari 2002. Daarmee staat Nederland in Europa met kop en schouders bovenaan. Frankrijk volgt op respectabele afstand met 26.000 unieke gaming website-bezoekers per miljoen inwoners, Zweden is nummer drie met een score van 20.000 (grafiek 5).

Onderzoekbureau Nielsen//NetRatings ziet de reden van de sterke stijging in online gaming in de toepassing van nieuwe technologie en groeiende populariteit van offline games als Playstation en X-Box, die de populariteit van elektronische spelen vergroten. Ook de aanhoudende groei van breedband internet heeft tot groei geleid; omdat veel online games alleen met een breedbandige internetverbinding kunnen worden gespeeld. Uit het onderzoek van Nielsen//NetRatings blijkt dat in de landen waar het meest online games worden gespeeld ook de meeste tijd op online gaming-sites wordt doorgebracht. In Nederland was dat in januari van dit jaar gemiddeld 1 uur en 58 minuten; in Zweden 37 minuten en in Frankrijk 26 minuten. Verrassend genoeg blijkt online gaming geen pure mannenaangelegenheid te zijn. Met 51,5 procent vormen in Nederland mannen slechts een krappe meerderheid onder de bezoekers van online gaming sites. Nog een verrassing: de grootste groep van online gamers is in de leeftijd 35-39 jaar (28,2 procent), gevolgd door 21-34 jaar (25,4 procent). De groep 12-20 jaar heeft een aandeel van 23,4 procent.

Met een explosieve groei van het aantal online games, laten de online gaming websites zelf ook een grote dynamiek zien. In een jaar tijd zijn grote verschuivingen opgetreden. De nummer 4 online gaming website van januari 2002 – Zylomgames.com – is een jaar later de soevereine nummer 1 geworden. Het aantal unieke bezoekers steeg in dat jaar tijd met 399 procent tot 306.000 per maand. De grootste procentuele groeiers zijn Spelletjes.nl (+1172 procent) en Nuspelen.nl (+983 procent – grafiek 6).

Online advertising niet geweldig
aar het internetgebruik omhoog schiet, gaat het met online advertising redelijk maar niet geweldig. Het aantal impressies van de top-10 online adverteerders groeide in januari weliswaar met 32 procent maar dat kwam vrijwel volledig op conto van MSN, die meer dan 60 procent van alle impressies uit de top-10 voor de rekening neemt. Een opvallende stijger is Hypotheekofferte, die het aantal impressies in januari met 157 procent zag toenemen. Nieuwkomers in de top-10 zijn Landal, Neckermann en Hypotheekservicedesk (tabel 7).

Het aantal online adverteerders in januari van dit jaar was wel hoger dan in januari 2002 maar kwam niet boven het recordniveau van september 2002. Door een de implementatie van een nieuwe meetmethodes bij LemonAd zijn de data over de maanden oktober, november en december van vorige jaar overigens niet beschikbaar. De data met betrekking tot het aantal online campagnes laten soortgelijke cijfers zien als de ontwikkeling van het aantal online adverteerders (grafieken 8 en 9).

Online sales in VS en GB groeien sterk
Online retail sales zitten in de lift. In het vierde kwartaal van 2002 werd in de verenigde Staten voor 14,3 miljard dollar online omgezet, 28 procent meer dan in Q4 2001. In geheel 2002 bedroegen online retail sales 45,4 dollar, dat was 26 procent meer dan in 2001. Dat blijkt uit cijfers van US Census Bureau. Het aandeel van online reatail sales in de totale retail sales steeg van 1,3 procent in het derde kwartaal tot 1,6 procent in het vierde kwartaal van 2002 (grafiek 10).

In Amerika worden dus prachtige groeicijfers gerealiseerd maar Europa begint Amerika voorbij te streven, Groot-Brittannië voorop. Sensationeel was de groei in online retail in januari, die nog eens vijf procent hoger lag dan in de traditionele topmaand december. Deze score is des te opvallender als wordt bedacht dat off-line retail sales in Groot-Brittannië in januari met 44 procent daalden. Het was de tweede maand in de Britse geschiedenis waarin online retail sales boven de 1 miljard pond uitkwamen. De groei ten opzichte van januari 2002 was 142 procent. Daarmee behaalde online retail sales een aandeel van 6 procent in de totale Britse retail sales (grafiek 11).

VC-investeringen in internet richting nul
Ondanks de prachtige groeicijfers die momenteel worden gerealiseerd in internetgebruik en online retail sales, blijven venture capital-investeringen dalen. Onderzoekbureau Tornado Insider berekende dat de venture capital-investeringen in e-commerce in Nederland, België, Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië in zowel het derde kwartaal als het vierde kwartaal van 2002 op nul kwamen. De investeringen in andere internettoepassingen daalden van 51 miljoen euro in Q3 tot 6 miljoen euro in Q4. Op het hoogtepunt – in het tweede kwartaal van 2000 – bedroegen de gezamenlijke venture capital-investeringen in internet en e-commerce nog 1,2 miljard euro (grafiek 12).