‘Bij logistiek wordt schraalhans meester’

De Duitse webshop Zalando ligt onder vuur na een documentaire van het Duitse RTL. Een verslaggever werkte undercover in het distributiecentrum van Zalando en maakte stiekem opnames van de slechte werkomstandigheden. Op Facebook hebben klanten geschokt gereageerd. FNV Bondgenoten zegt dat ook in Nederlandse distributiecentra de werkdruk steeds groter wordt. Werknemers moeten meer presteren in minder tijd. Schieten we niet te ver door?

Als orderpicker in het magazijn van Zalando liep de RTL-verslaggeefster op werkdagen van acht uur soms 27 kilometer per dag. Even rusten is er over het algemeen niet bij en het bedrijf kijkt continu of werknemers per uur voldoende pakketjes verzamelen.

Vorig jaar maakte de Duitse televisie ook al een reportage over het werk in een distributiecentrum van Zalando. Het bedrijf beloofde toen beterschap, maar daarin lijkt geen verbetering te zijn opgetreden. Zalando zegt zich overigens niet in de kritiek te herkennen: ‘Deze reportage heeft ons zeer geschokt, omdat er fundamenteel bekritiseerd wordt hoe wij in de logistieke vestiging in Erfurt werken en hoe we met onze medewerkers ter plaatse omgaan.’

Het bedrijf heeft een klacht tegen de verslaggeefster ingediend, niet bepaald het meeste slimme PR-beleid, want (sommige) klanten hebben hun conclusie getrokken: zij willen de producten niet meer.

In Nederland zijn volgens FNV Bondgenoten geen grote misstanden, maar fulfillmentmedewerkers krijgen steeds vaker instructies in hun oortjes, waardoor ze zelf niet meer hoeven na te denken. Werknemers moeten meer presteren in minder tijd.

Volgens Hessel Visser, Consultant bij CoLogic Knowhow in Logistiek, is de grens bereikt, want ook over Amazon regende het klachten. Al maanden verkeren vakbonden op voet van oorlog met de Amerikaanse retailer. ‘Het lijkt wel of we doorgeslagen zijn in efficiency en daardoor terechtkomen in een corporate anorexia’, schrijft Visser bij vakblad Logistiek.

Door de enorme concurrentie zoeken webwinkels de logistieke grenzen op. Dat kunnen ze doen door die logistiek in eigen hand te houden. Visser vraagt zich af het probleem wel kan worden opgelost met steeds harder lopende medewerkers. Zeker nu de grens voor Bulgaren en Roemenen is opgesteld, er grote kans is dat het minimumloon ook nog eens wordt verlaagd.

‘Blijf toch niet langer rommelen in de loonmarge’, vervolgt Visser. ‘De bodem komt in zicht. We kunnen toch niet eindeloos werknemers uit het Oosten blijven importeren? Het verplaatsen van dc’s is ook maar een tijdelijke optie: de lonen gaan daar ook stijgen, zoals nu al in Polen blijkt. Dc’s moet je trouwens daar vestigen waar de logistieke flow is. Zeehavens zoals Antwerpen en Rotterdam en de route naar de klant, blijken al jaren een magneet te zijn voor dc’s.’

Pak het probleem bij de wortels aan, stelt Visser voor. Nadruk leggen op alleen efficiency leidt tot een doodlopende weg. ‘Ga eens op bezoek bij een echt lean opgebouwde fabriek. Daar loopt alles gesmeerd zonder schraal te zijn. Daar wordt geld gereserveerd voor innovatie en er is personeel dat zich richt op procesverbeteringen. Kijkt u eens naar de verhouding tussen spierballen en hersenen.’