Breed verzet tegen handelsverdrag ACTA

De steun voor het Anti-Counterfeiting Trade Agreement (ACTA) begint af te brokkelen. Ruim 10.000 Zweden hebben zaterdag geprotesteerd tegen het omstreden verdrag. Ook in Dublin gingen demonstranten de straat op. En Polen heeft de ratificatie vrijdag opgeschort.

De demonstratie in Zweden vond plaats in het centrum van Stockholm en omvatte redevoeringen van vertegenwoordigers van linkse politieke partijen en de Piraten Partij. Tegelijkertijd werden door Anonymous websites van de Zweedse overheid aangevallen. In Dublin liep een kleine groep demonstranten naar Dáil (het lagerhuis) in Kildare Street.

Vrijdag besloot Polen het ratificatieproces voor het verdrag voortijdig af te breken na massale protesten door het hele land. Men vindt een bredere discussie over het verdrag nodig. Eerder gaf de rapporteur voor het Europees Parlement voor ACTA, de Fransman Kader Arif, er de brui aan. Een groot aantal protesten door heel Europa wordt komend weekend verwacht.

Het ACTA-verdrag moet het intellectueel eigendom beschermen en legt ook afspraken vast over copyright en internetgebruik. Het moet onder meer een einde maken aan de verkoop van namaakproducten (waaronder generieke medicijnen) en illegaal downloaden.

Over het verdrag is lange tijd onderhandeld tussen enerzijds de Europese Unie (vertegenwoordigd door Europees Commissaris voor handel Karel de Gucht) en anderzijds de VS, Canada, Australië, Mexico en zes andere landen. Die onderhandelingen vonden grotendeels achter gesloten deuren plaats. Consumentenorganisaties waren niet welkom, de muziek- en filmindustrie mocht wel aanschuiven.

Op 26 januari heeft in Japan een aantal Europese landen het handelsverdrag reeds ondertekend. Nederland zou ook zijn handtekening onder het verdrag zetten, maar de Nederlandse ambassadeur in Tokio kreeg niet tijdig een volmacht. De ministerraad moet eerst nog een formeel besluit nemen over het verdrag. De vertegenwoordiger voor Slovenië die wel tekende, ambassadeur Helena Zorko, heeft inmiddels in een uitvoerige verklaring haar excuses aangeboden aan haar volk.

De stemming binnen de EU staat voorlopig gepland in juni. Men kan de onderhandelde teksten niet meer veranderen, alleen maar definitief goed- of afkeuren. Het Europees Parlement overweegt om ACTA trouwens eerst nog voor te leggen aan het Europese Hof van Justitie.

De PvdA in het Europees Parlement maakte afgelopen week bekend dat het haar veto wil gebruiken tegen het internationaal handelsakkoord. “ACTA heeft verstrekkende gevolgen voor onze fundamentele rechten. Informatievrijheid en privacy van burgers zijn in het geding”, stelde Emine Bozkurt, voor de PvdA in het Europees Parlement. “ACTA respecteert de Europese wetgeving onvoldoende. Het risico bestaat dat verworven rechten, beschermd in de EU, onderuit worden gehaald. Om die reden kan de PvdA dit handelsverdrag niet steunen.”

Volgens de PvdA zet ACTA de deur naar willekeur open door gebrekkige en vage juridische definities. “De PvdA steunt de bescherming van het intellectueel eigendom, maar het is duidelijk dat de Europese Commissie tijdens de onderhandelingen over ACTA het copyright belangrijker heeft geacht dan informatievrijheid en privacy voor elke burger in de EU.”

In de VS leidden protesten vorige maand tegen het vergelijkbare Amerikaanse SOPA-verdrag – met vergaande bevoegdheden voor rechtenhouders – tot opschorting van het wetsvoorstel.