Creatieve sector goed voor 285 duizend banen

De creatieve industrie heeft zich lang gekoesterd in gunstige groeicijfers voor wat betreft de ontwikkeling van banen, maar de crisis heeft ook hier huisgehouden: na jaren van groei van 2,5 procent per jaar krimpt  de creatieve industrie nu met 0,1 procent. Dat blijkt uit de Monitor Creatieve Industrie 2014 van iMMovator die vandaag in Hilversum is gepresenteerd.

iMMovator signaleert ook een ‘disruptieve effect’ van digitalisering op de traditionele mediasector en de bezuinigingen bij de omroepsector. Tegelijkertijd zorgt de digitalisering voor een groei aan banen in nieuwe deelsectoren. Gaming (3.000 banen) en digital design (afhankelijk van de schattingen tot 10.000 banen) zijn sterke groeiers dankzij de omwenteling die digitalisering teweegbrengt.

In 2013 telde de creatieve industrie in Nederland ruim 285 duizend banen. Dat is 3,6 procent van het totaal aantal banen in Nederland. Daarvan zijn er 102 duizend te vinden in kunsten en erfgoed, 95 duizend in creatieve zakelijke dienstverlening en 88 duizend in de media- en entertainmentindustrie.

In de periode 2005-2013 groeide de creatieve industrie jaarlijks gemiddeld met 2,5 procent (ruim vijftig duizend banen). Die groei oversteeg de gemiddelde banengroei in Nederland die voor die periode 0,6 procent bedraagt. In de laatste jaren van deze periode (2011-2013) stagneert de ontwikkeling van de sector. De creatieve industrie krimpt dan jaarlijks met 0,1 procent. De totale hoeveelheid banen in Nederland neemt in die periode jaarlijks met 0,9 procent af. Deze cijfers houden geen rekening met de ontwikkelingen van het afgelopen jaar, waarin de economie zich duidelijk herstelde.

De media- en entertainmentindustrie kromp in 2011-2013 met ruim tweeduizend banen als gevolg van banenverlies in de persmedia (-850 banen), de boekenindustrie (-770) en radio en televisie (-715). In communicatie en informatie (onder andere de reclamesector) is sprake van stabilisatie (+95 banen). Binnen vormgeving en ontwerp laat design een forse stijging zien (+2,5 duizend).

De productiewaarde van de creatieve industrie in 2013 bedraagt 34,5 miljard euro, de toegevoegde waarde is 16 miljard, 2,8 procent van de totale toegevoegde waarde in Nederland.

Wanneer er wordt gekeken naar het aantal vestigingen en de toegevoegde waarde van de Creatieve Industrie doemt volgens de samenstellers een ‘verontrustend beeld’ op. Het aantal vestigingen is sinds 2005 meer dan verdubbeld naar 132.000, terwijl het aantal banen is toegenomen met ongeveer eenvijfde. Grote bedrijven worden kleiner en hert aantal zelfstandigen en eenmansbedrijven worden talrijker. De creatieve industrie loopt daarmee voorop in de trend van schaalverkleining. In 2013 telt de gemiddelde vestiging nog maar net iets meer dan twee banen.

Creatieve industrie en ICT zijn (als vanouds) niet gelijk over Nederland verdeeld. Er is sprake van tal van concentraties in steden en regio’s. De belangrijkste regionale concentratie is de Media Valley met steden als Amsterdam, Utrecht, Hilversum, Amersfoort, Almere en Haarlem. De helft van de banen in de media- en entertainmentsector is hier te vinden. Daar vinden op dit moment belangrijke ontwikkelingen plaats, onder invloed van digitalisering. Dat leidt tot een forse herschikking van verhoudingen die gepaard gaat met uitstoot van arbeid.

In Amsterdam is de grootste concentratie van creatieve industrie te vinden (57.000). Hier is de Creatieve Industrie bovendien ook gegroeid in de crisisperiode 2011-2013 (+2.400 banen). De Utrechtse Creatieve Industrie is de tweede grootste met 11.000 banen. Hilversum is de stad waar met 22 procent het grootste deel van de economie bepaald wordt door de Creatieve Industrie, voornamelijk door de concentratie van de mediasector.