Domeinkapers bedreigen Nederlandse kust

Domeinkapers worden eindelijk aangepakt. Dankzij een onbetaalde rekening raakt NameSpace zo'n 45.000 domeinnamen kwijt (Trouw, 7 juli 2000). Maar waarom piraterij via de achterdeur bestrijden, als er ook een voordeur is?

Domeinkapers worden eindelijk aangepakt. Dankzij een onbetaalde rekening raakt NameSpace zo’n 45.000 domeinnamen kwijt. Maar waarom piraterij via de achterdeur bestrijden, als er ook een voordeur is?

Eens was Nederland vermaard om zijn kaperskunsten. In de zeventiende eeuw bedreigde de West Indische Compagnie de Cubaanse kust om Spaanse zilvertransporten te onderscheppen. Piet Heyn werd in 1628 wereldberoemd door een zilvervloot ter waarde van 15 miljoen gulden te veroveren.

Een kleine vier eeuwen later heeft Nederland zijn oude piratenpak weer uit de kast getrokken. Ditmaal is het niet de Cubaanse kust die bedreigd wordt, maar de cyberische. De kapers van tegenwoordig heten niet West Indische Compagnie, maar NameSpace. Het gaat niet om zilver, maar om domeinnamen.

Het mag inmiddels bekend zijn: het zichzelf domeinmakelaar noemende NameSpace registreert op grote schaal merk-, handels- en persoonsnamen van anderen. Om de domeinnamen vervolgens tegen woekerprijzen aan hun rechtmatige eigenaren te verkopen. Ondanks het feit dat de Nederlandse rechter al meerdere malen heeft geoordeeld dat domeinkaping onrechtmatig is, gaan de piraten gewoon door. Onduidelijke wetgeving, geschreven in een tijd dat internet nog een Amerikaans defensiesysteem was, geeft ze daar de mogelijkheid toe.

Op grond van de Benelux Merkenwet kan alleen tegen merkinbreuk worden opgetreden indien de beweerdelijke inbreukmaker het merk 'gebruikt'. Het is de vraag of het louter registreren van een merk als 'gebruik'; moet worden aangemerkt. Dat betekent dat rechthebbenden telkens zijn aangewezen op het oordeel van de rechter over de kaping. Het levert dure en moeizame procedures op. Donderdag 13 juli doet de President van de Rechtbank Amsterdam uitspraak in een kaapzaak van maar liefst 160 merkhouders tegen NameSpace.

Er valt natuurlijk wel wat meer tegen domeinkaping te doen dan enkel oude wetgeving herinterpreteren. Meest logische stap is dat de Stichting Internet Domeinregistratie Nederland ( SIDN ) de regels van de UDRP overneemt. De UDRP is het arbitragereglement van de ICANN (de Amerikaanse SIDN), waarin wordt bepaald hoe geschillen over generic top level domains (.com, .net en .org) moeten worden beslecht. Het is een kleine moeite voor de SIDN om .nl-registranten via contractuele weg aan de UDRP te binden.

In een pamflet tegen domeinkaping, dat XS4ALL op 6 juli op www.lamespace.nl heeft gepubliceerd, wordt de SIDN terecht opgeroepen zich aan te sluiten bij de UDRP. Blijkens de eerste reactie van directeur Boswinkel is de SIDN dat niet van plan (WebWereld, 6 juli 2000). In het nieuwe reglement van de Stichting, dat in november dit jaar in zal gaan, schuift ze alle verantwoordelijkheid voor de preventie van domeindiefstal van zich af. De Stichting heeft er duidelijk geen zin in. Daarbij zal een rol spelen dat haar tijd, mankracht en geld ontbreekt om daadkrachtig op te treden. Het zet andermaal vraagtekens bij het private karakter van de SIDN. Moet de overheid niet gewoon ingrijpen?

In de Verenigde Staten is vorig jaar de Anticybersquatting Protection Act ingevoerd. Deze wet maakt het zonneklaar dat het te kwader trouw registreren van andermans merk als domein onrechtmatig is. Daardoor hoeft niet oeverloos gediscussieerd te worden of er wel sprake is van het "gebruik" van het merk. Deze wet zou een mooi uitgangspunt zijn voor Nederlandse wetgeving op grond waarvan domeinkaping kan worden bestreden. Nu de markt het probleem niet blijkt te kunnen oplossen, is het tijd dat de overheid haar verantwoordelijkheid neemt.

Vorige week werd bekend dat NameSpace het grootste deel van zijn domeinnamen kwijtraakt. Het bedrijf uit Amstelveen heeft zijn rekening van ruim een half miljoen gulden bij de SIDN nooit betaald. We zijn dus op de goede weg. Maar ligt het niet meer voor de hand domeinkaping frontaal aan te pakken? Daarvoor is wel de politieke wil van Den Haag vereist.

Christiaan Alberdingk Thijm is internetjurist (christiaan@lawformation.nl)