Forse kritiek op advertentieplan ING

Diverse Kamerleden van PvdA, CDA en D66 gaan opheldering vragen over de plannen van ING om adverteerders inzicht te bieden in het klantgedrag. Op Twitter zijn boze reacties niet van de lucht. Het College bescherming persoonsgegevens gaat de voorwaarden waarmee ING dit najaar een eerste proef zal houden goed bestuderen.

“Het is een proef en de omstandigheden zijn nog niet duidelijk, maar het mag duidelijk zijn dat aan de marketingplannen van ING zeer strenge voorwaarden worden gesteld”, zegt een woordvoerster van het College bescherming persoonsgegevens. “Het is evident dat betalingsgegevens voor lidmaatschappen van bijvoorbeeld politieke partijen of andere organisaties niet zomaar aan derden mogen worden verstrekt.” Het CBP is vooraf niet op de hoogte gesteld, zegt de toezichthouder.

In het verleden is ASN Bank al eens op de vingers getikt (pdf) nadat het gegevens van rekeninghouders had verstrekt aan Cordaid en aan de Waddenvereniging. Een minderjarige dochter had een wervende brief met acceptgirokaart gekregen van de Stichting Cordaid Kinderstem, met de oproep geld over te maken naar Cordaid om kinderen in sloppenwijken onbezorgd een liedje te kunnen laten zingen ter gelegenheid van Sint Maarten. Toen de betrokkenen daarover een klacht indienden bij Cordaid, bleek dat deze stichting de adressen had gekregen van ASN, omdat op naam van de dochters een Jeugdspaarrekening was geopend.

Deze verstrekkingen bleken onrechtmatig en ASN Bank heeft haar werkwijze destijds aangepast. De bank moest er ook voor zorgen dat de gegevens bij de betreffende derde partijen vernietigd werden.

ING benadrukt dat het zich zal houden aan de privacyvoorwaarden. De bank zal naar eigen zeggen nooit individueel herleidbare klantdata doorgeven aan derden. Toch is het de vraag of de bank zich met de plannen wel houdt aan de Gedragscode Verwerking Persoonsgegevens Financiële Instellingen (pdf) die in 2010 is opgesteld. Daarin staat met zoveel woorden dat het uitvoeren van (gerichte) marketingactiviteiten voornamelijk zijn toegestaan indien die zijn bedoeld om een relatie met een klant ‘tot stand te brengen en/of met een cliënt in stand te houden dan wel uit te breiden’. Ook is afgesproken dat een Financiële instelling niet meer Persoonsgegevens verwerkt dan strikt noodzakelijk is. De plannen van ING lijken verder te gaan dan de reikwijdte van de gedragscode. Emerce heeft de Vereniging van Banken om uitleg gevraagd.

Op het web krijgt ING vooralsnog de wind van voren. Met name op Twitter regent het sceptische reacties: ‘Oh wat een supergoeie service van de #ING – ik verkoop mijn privacy en dan krijg ik in ruil advertenties. Top!” ‘ING zal nooit individueel herleidbare klantdata doorgeven aan derden”. Hoe verhoudt zich dat dan tot op maat gesneden advertenties?’

Financieel consultant Peter Beszelsen schrijft in De Telegraaf: ‘Het nieuwste plannetje van de ING Bank getuigt van een smakeloosheid waar ze zich dood voor zou moeten schamen. Gauw vergeten dus, dat idee. Of heb ik het misschien niet helemaal goed begrepen en worden de klanten van de ING Bank betaald voor het beschikbaar stellen van hun gegevens?’

Ook de Consumentenbond heeft kritiek. ‘Je relatie met je bank is op vertrouwen gebaseerd. Het delen van klantgegevens door jouw bank met andere commerciële partijen staat daar haaks op. Wat ons betreft kan een partij gegevens die van jou zijn niet verkopen of delen. Als je daar zelf met een opt-in toestemming voor geeft, moet deze glashelder zijn waar je exact toestemming voor geeft en hoe een bedrijf voorkomt dat daar misbruik van wordt gemaakt.’

De Consumentenbond verwijst naar het incident in mei 2013 met betalingsverwerker Equens. Die had het idee om de pintransacties van consumenten voor marketingdoeleinden te verkopen aan derden. Dit plan sneuvelde al snel door onrust die over de plannen ontstond. Privacywetgeving en de gedragscode banken stonden de plannen ook in de weg.