Verdienmodel Windows gaat op de schop

In 2017 zal volgens berekeningen van ComputerWorld al bijna een half miljard pc’s kunnen beschikken over Windows 10, dat later vandaag officieel wordt uitgerold. Maar het is de vraag of Microsoft er nog veel aan gaat verdienen. Het bedrijf zet Windows als een dienst in de markt, vooralsnog zonder prijskaartje.

Microsoft viert vandaag feest op zijn campus nabij Seattle. Maar taferelen zoals twintig jaar geleden, toen er enorme rijen stonden voor de winkels om een kopie van Windows 95 te bemachtigen, blijven achterwege. Windows is niet meer te koop in een doos, maar een gratis update voor gebruikers van Windows 7 en 8.

Bovendien wordt de software vanaf vandaag in fasen uitgerold. In eerste instantie voor testers van de bètaversie, daarna voor gebruikers die Windows 10 online hebben gereserveerd. De testers hebben met de RTM (Release To Market) van enkele weken geleden de definitieve versie al binnen. Microsoft heeft sindsdien diverse beveiligingslekken gedicht, en de mobiele apps bijgewerkt (inmiddels staan ook de installatiebestanden online).

Want dat is het bijzondere aan de nieuwe Windows: de komende tien jaar verschijnt er geen nieuwe Windows versie meer. Microsoft werkt de huidige versie eindeloos bij als software as a service. Een beetje zoals het al deed bij het cloudgebaseerde Office 395. Maar Office 395 kost nog altijd minimaal 69 euro per jaar, terwijl consumenten een jaar de tijd krijgen om gratis over te stappen naar Windows 10. Zelfs een losse versie gaat nog geen twintig dollar kosten.

Dat is misschien slecht nieuws voor pc-fabrikanten. Want tot dusverre was een nieuwe Windows versie vaak aanleiding voor consumenten om een nieuwe desktop pc of laptop aan te schaffen. Nu zullen gebruikers veel langer doen over hun hardware. Met software die tenminste tien jaar gratis wordt bijgewerkt.

Het Amerikaanse Computerworld heeft aan de hand van een eigen analyse en cijfers van marktvorser Net Applications een schatting gemaakt van het aantal gebruikers dat zal overstappen van Windows 8 of 8.1 naar Windows 10. De publicatie denkt dat 82 procent van de pc gebruikers met Windows 8 of 8.1 binnen twintig maanden op Windows 10 is overgestapt. Voor Windows 7 ligt dat wat lager.

De gratis overstap geldt niet voor bedrijven, maar die zijn toch al niet erg happig om meteen de nieuwste systeemsoftware te implementeren. Sterker nog: men houdt zo lang mogelijk vast aan oude systemen. Microsoft stopte april vorig jaar met de ondersteuning van het 14 jaar oude besturingssysteem XP. De Rijksoverheid betaalde 1,7 miljoen euro aan Microsoft om XP te kunnen blijven gebruiken. Vorig jaar betaalde de overheid 3 miljoen euro voor extra ondersteuning.

Microsoft zal het moeten hebben van zakelijke licenties en licenties voor fabrikanten van hardware. En toch hoeft het huidige licentiebeleid niet nadelig uit te pakken. Apple besloot jaren geleden al om geen geld meer te vragen voor software updates. Men vindt een gelijkwaardig ecosysteem voor al zijn hardware belangrijker om nieuwe diensten aan te kunnen bieden. Zowel iOS als MacOS X gebruikers vervangen hun systemen daardoor in een veel hoger tempo.

Ook Microsoft is niet gebaat met een lappendeken van verouderde software waarvoor vaak nog wel tot in lengte van jaren ondersteuning moet worden geboden. Door gebruikers sneller te laten upgraden, kan men (onderhouds)kosten besparen. Daarnaast is het van belang dat tablets, smartphones en desktop pc’s met Windows (10) zoveel mogelijk op elkaar afgestemd worden.