‘Verrijkte e-books mogen lezer niet te veel storen’

Met de komst van de iPad kunnen e-books steeds multimedialer worden. Maar voor veel boekenuitgevers is het niet verstandig te veel afleiding rond het tekstproduct te produceren, stelt Erik Rigters van Ebook.nl.

Erik Rigters is een van de sprekers tijdens de iPad-bijeenkomst over e-books en de iPad in Dauphine op dinsdagavond 6 april.

Hoe groot is Ebook.nl?

Bol.com is de nummer 1, wij zijn de nummer 2. Verkoopcijfers noem ik niet. Maar wat betreft aanbod Nederlandstalige titels zijn we wel de grootste. wij hebben 4500 Nederlandstalige titels, Bol.com heeft er zo’n 1800.

E-books hebben geen vaste boekenprijs zoals papieren boeken, maar is er al sprake van echte prijsconcurrentie?

Dat zie je nog erg weinig. Uitgevers zijn er ook nog huiverig voor.

Kleine retailers geven wel eens kortingen van tien procent, maar daar blijft het voorlopig bij.

Begrijp je dat mensen het vreemd vinden dat e-books nauwelijks goedkoper zijn dan de papieren edities?

Jawel, maar mensen moeten beseffen dat uitgevers hoge kosten maken rond selectie, redactie en marketing. Ook het kleine taalgebied speelt mee. De kosten voor vertalen zijn even hoog, ook als een boek slecht verkoopt. Er zijn dus grote risico’s. Bovendien zijn mensen best bereid te betalen voor lezen. Ik heb eens een onderzoekje gehouden en daaruit bleek dat men voor een uur lezen gemiddeld 1,50 euro over had.

De e-bookwereld krijgt nu met de komst van de iPad te maken met nog meer mogelijkheden om de teksten te verrijken met multimedia en interactieve elementen. is dat verstandig?

De vraag is hoever je je als uitgever wilt verwijderen van het tekstproduct en multimedia moet gaan produceren. Mediavormen lopen steeds meer door elkaar. Maar het lezen van een goede tekst heeft iets wat niet kan ingeruild vorden door iets anders. Het unieke aan boeken lezen is de manier waarop je kunt opgaan in een tekst. Als uitgevers meer tijd steken in de productie van beelden, video en interactie, is de vraag of dat ook ten koste kan gaan van het fenomeen lezen.

Ondervinden informatieve e-books al concurrentie van gratis online content?

Ja, dat geldt vooral bij populaire non-fictie en ook educatieve boeken. Als je een boek hebt over hondenverzorging en in zo’n e-book zit een filmpje over het kammen van de hond, dan staat zo’n instructiefilmpje ook wel ergens gratis op internet. Bij een roman is dat niet zo.

Wanneer worden e-books verlost van het DRM-spook?

De komende jaren zijn er nog systemen met kopieerbeveiligng, maar de verwachting is dat het de komende jaren langzaamaan wordt losgelaten. We hebben al twee e-books zonder DRM verkocht, die van Ivo Victoria en Hannah Bervoets. Bij de laatste zat ook bonusmateriaal, zoals een ‘making off’ en geschrapte scenes. Die drm-vrije boeken verkochten relatief niet veel beter, daarvoor is het fenomeen bij consumenten nog te onbekend.

Hoe belangrijk zijn e-readers met eInk-schermen voor de opkomst van digitaal lezen?

Ze zijn een belangrijke catalisator geweest voor e-books, maar ze zijn niet per se nodig. Wij zien al dat zo’n 40 procent van onze boeken ook op laptops wordt gelezen. Een flink deel van de verkochte e-books wordt dus nooit op e-readers gelezen. Laatst heb ik wel de grote versie van de Kindle in gebruikgehad en dat is een prima apparaat.

Maar dat dat soort e-readers uiteindelijk weer verdwijnen is niet ondenkbaar.

Hoe anders is de marketing van e-books ten opzichte van hoe dat normaal voor boeken gaat?

De etalages van 1500 boekhandels hebben een enorme verkoopwaarde. Dat is er voor e-books niet. Maar internet biedt andere marketingvoordelen, zoals zoeken en social media. Vrienden kunnen elkaar boeken aanraden. Dat is een belangrijke manier van promotie. Ook systemen voor automatische aanbevelingen worden steeds beter. De vraag is of die online marketing de sterke Push-marketing van de boekhandel kan evenaren. Er zal daar zeker iets veranderen.

De e-booksector kampt ook met beperkingen opgelegd door regelgeving en toezichthouders. Is dat frustrerend?

Ja, we hebben wel eens e-books van Malcolm Gladwell weggegeven bij aanschaf van een papieren boek. Maar het Commissariaat van de Media heeft die praktijk onlangs verboden. Daar ben ik erg teleurgesteld over. Verder vallen e-books nog steeds onder het hoge btw-tarief, terwijl papieren boeken onder het lage tarief vallen. Dat helpt totaal niet mee aan een gunstige eBook prijs. Het lastige voor de wetgever is dat e-books door die verrijking die door apparaten als de iPad mogelijk is ook steeds minder op boeken beginnen te lijken. Dus wat nog een boek is, wordt steeds lastiger te definieren.

Bij Ebook.nl verscheen recent het eerste e-books met extra’s, zoals het bonusmateriaal van een dvd. Komen er meer experimenten?

Ik ben het eens met wat Michiel Buitelaar van Sanoma laatst zei over de iPhone- en iPad-apps van zijn tijdschriften: je moet de komende tijd vreselijk veel experimenteren om erachter te komen wat wel en niet werkt. Denk aan e-books zonder DRM, opgesplitst per delen, met allerlei extra’s of boeken met video’s. Nu is de tijd om te experimenteren.