Column: Urgentie is voor ambtenaren slechts een Scrabble-woord
Het is niet zo vreemd dat de overheid altijd pas achteraf reageert op maatschappelijke ontwikkelingen. Wetgeving wordt nu eenmaal pas gemaakt nadat iets zich heeft voorgedaan, niet andersom. En dus mogen we geen wonderen van ons ambtenarenapparaat verwachten. Politici lijken daarentegen wel geïnteresseerd en meer betrokken als het gaat om technologische vooruitgang.
Een mooi voorbeeld is de benoeming van Neelie Kroes tot ambassadeur van StartupDelta. Het feit dat zij haar naam aan startups en innovatie verbindt, zorgt voor een boost aan vertrouwen, investeringen en – uiteindelijk – economische bedrijvigheid.
Om dit alles te laten werken, zijn we echter weer afhankelijk van ambtenaren. En die lijken er een geheel andere perceptie van tijd op na te houden. Vergeleken met het bedrijfsleven leven zij in een totaal andere wereld. Ik ben dan ook nog nooit een ambtenaar tegengekomen die mijn gevoel van urgentie deelde. En als dat al wel het geval was, dan werd de persoon in kwestie al spoedig weer afgeremd door medecollega’s die dat gevoel in het geheel niet herkennen.
De overheid heeft – net als veel grote bedrijven – een soort intern immuunsysteem ontwikkeld dat innovatie steevast afremt. Soms krijg ik zelfs de indruk dat ambtenaren het fenomeen ondernemen als een noodzakelijk kwaad zien. Het zorgt aan de ene kant voor werkgelegenheid, maar is tegelijkertijd ook een vak voor graaiers en snelle jongens.
Juist nu nieuwe technologieën grote bedrijven op hun grondvesten doen schudden en de wereld zich steeds sneller ontwikkelt, is het van het allergrootste belang dat diezelfde overheid meebeweegt en ook versnelt. Ik ben dol op democratie, maar beslissingsprocessen die jaren voortslepen voordat ze uiteindelijk tot wetgeving leiden, kunnen echt niet meer. Het is verkwisting van geld en energie die aan nuttigere zaken had kunnen worden besteed. Zoals het faciliteren van Uber of andere innovatieve ondernemingen.
De overheid moet gaan werken met de nieuwste en beste technieken. En daarvoor de beste en slimste mensen aan zich binden. Naast een passend salaris zou ze de desbetreffende whizzkids ook een aantrekkelijke werkomgeving moeten bieden, die verboden terrein is voor collega’s waarvoor urgentie slechts een Scrabble-woord is.
Dat het zo’n vaart nog niet loopt, neem ik de ambtenaren in kwestie niet eens kwalijk. De gevraagde verandering botst nu eenmaal met het werk-DNA dat de overheid zo kenmerkt. Neemt niet weg dat de tijd wel begint te dringen. En de politiek haar verantwoordelijkheid moet gaan nemen. Anders hebben niet alleen ondernemers een probleem, maar wij straks allemaal.
*) Dit artikel is eerder gepubliceerd in het maartnummer van Emerce magazine (#138)
Gerelateerd event
Deel dit bericht
Plaats een reactie
Uw e-mailadres wordt niet op de site getoond
1 Reactie
W.D.N.Vriend
Aardige punten, maar dan: “De overheid moet gaan werken met de nieuwste en beste technieken.” Je kan er bijna niet harder naast zitten. Om minstens twee redenen. Ik stip er eentje aan: De overheid is er niet alleen voor de “whizzkids”, maar voor iedereen.
Je kan nu al zien wat er gebeurt als de overheid zich inlaat met deze “nieuwe technieken”. Je kan ineens niet meer gewoon langskomen, nee, je moet een afspraak maken per brakke website. En een identiteitskaart halen, voorheen niet verplicht maar nu wel, kost geen uurtje meer, maar een hele week en twee afspraken. En betalen kan ook al niet meer contant. Kun je zeggen, “ik heb een secretaresse en dat pinnen dat doe ik al jaren”, ja jij, maar er zijn genoeg mensen die om een hele stapel redenen daar allerlei practische en anderszins gegronde bezwaren tegen hebben. Moet je tegen kunnen, als overheid. Doe je dat niet laat je willens en wetens mensen in de kou staan. Met andere woorden, pas op waar je om vraagt want voor je het weet krijg je het.
En de huidige ambtenarij gebruikt dat soort truuks vooral om werk af te schuiven (“gemak dient de ambtenaar”), liefst op de burger, om allerlei regeltjes op te stellen en om het minste of geringste aan te scherpen, en om zich achter alles wat ze tegenkomen, inclusief de techniek, te verschuilen om toch maar vooral lekker hun dag door te komen met bijvoorbeeld de burger af te schepen omdat die zich niet precies aan de allernieuwste regeltjes gehouden heeft, wist die burger veel. Dat is, charitabel, een mensenprobleem.
Mensenproblemen los je niet op met techniek, zeker niet met het nieuwste van het nieuwste, met de meeste kinderziektes, alsof dat het beste zou zijn wat we hebben.
Erger nog, die “beste en slimste mensen” werpen een blik op de overheid en lopen dan hard weg. Elders krijgen ze meer betaald en worden ze wel gewaardeerd om wat ze gedaan krijgen. Alweer, een mensenprobleem. Dat los je dus ook niet op met de beste en slimste techneuten, die alleen oog hebben voor techniek.
Zo stapel je faal op faal, ter verbetering van de bestaande faaltaart, alsof je de overheid kan verbeteren met ondernemerstechnieken. Niet in het huidige politieke klimaat, niet binnen de huidige grootambtelijke organisaties. Dat werkt gewoon niet.
Dus ik begrijp best waar het sentiment vandaan komt, maar dit is ook de oplossing niet.