De humanisering van technologie: jij bent de interface

Omstreeks 1490 tekende Leonardo da Vinci de Vitruviusman. Het was een studie naar het menselijk lichaam, geschetst volgens de verhoudingen zoals voorgeschreven zijn in het werk De architectura van de Romeinse architect Vitruvius. De figuur werd destijds het symbool van het humanisme. Een levensbeschouwing waarin de mens het middelpunt van het heelal is. In mijn presentaties maak ik dankbaar gebruik van deze tekening. Ook in mijn verhaal is de mens de maat van alle dingen. Het digitale universum is hier verantwoordelijk voor.

In 2006 koos Time Magazine “You” tot de persoon van het jaar. Op de cover van het tijdschrift prijkte een spiegeltje waarin de lezer zijn eigen reflectie op de voorkant zag staan. Aanleiding voor deze opzienbarende keus was de kleine bijdrage die miljoenen mensen dagelijks leverden door content toe te voegen aan onder andere Flickr, MySpace, Wikipedia en YouTube. Het idee dat “jij” de belangrijkste persoon ter wereld bent heeft in de loop der jaren dankzij de versneld voortschrijdende technologie steeds meer vorm gekregen.

Technologie is het zesde zintuig
In de komende jaren gaat technologie steeds dichter op en soms ook onder de huid zitten, waardoor het menselijk lichaam voortdurend verbonden is met het internet. Het netwerk vergaart op deze wijze steeds meer data van het individu en de omgeving waarin deze verkeert. Intelligente software zet al deze nullen en enen om in nieuwe inzichten, die de gebruiker in real time op maat bedienen. De gebruiker hoeft dus niet langer op zoek naar informatie, maar relevante informatie weet de gebruiker op het juiste moment zelf te vinden.

Het netwerk acteert als een elektronisch brein door zelfstandig verbindingen te leggen en associaties te maken. Door slim gebruik te maken van allerhande data, zoals tweets, Facebook status updates en Instagram foto’s, maar ook de geolocatie, de vochtigheidsgraad van de lucht en de hartslag en temperatuur van het menselijk lichaam is het netwerk in staat om zich in te leven in, mee te voelen met, maar ook aan te voelen waar het individu op dat moment behoefte aan heeft. Sterker nog, het netwerk is eerder in staat te voorvoelen cq. te voorspellen wat de intenties van het individu zijn voordat deze zich hier zelf een voorstelling over heeft gemaakt. Allerlei vormen van “voelen” spelen een rol in de wijze waarop het netwerk met de mens interacteert. Technologie versterkt niet alleen de vijf klassieke gewaarwordingen, zien, horen, proeven, ruiken en voelen, maar voegt hier ook een hogere faculteit aan toe. Het intelligente netwerk is het zesde zintuig van de mens.

De nieuwe IT: Intieme Technologie
De as van informatietechnologie bevat twee uitersten: hardware versus software. Hardware zijn technologieën die een ontwerp belichamen en deze acteren als het medium van software. Beide eindpunten hebben eenzelfde ontwikkeling doorgemaakt.

Vroeger nam een mainframe computer een complete kelder in beslag, later veroverde de Personal Computer het bureau, in de vorm van een laptop werd vervolgens een plek op onze schoot bemachtigd, om uiteindelijk als smartphone in onze broekzak of handtas te belanden. Deze laatste vormfactor hebben we altijd bij ons. Het apparaat is een extensie van onze hand en onlosmakelijk met ons lichaam verbonden. We nemen het ding zelfs mee naar de wc en reserveren een speciaal plekje voor het apparaat op ons nachtkastje. De volgende generatie van computers – wearable computing – komt nog dichter bij. Deze technologie gaat zelfs direct op of onder de huid zitten.

Bovenstaande figuur – afkomstig uit het Gartner rapport “Strategic Information Management for Competitive Advantage” van Gartner-analist Mark Raskino – toont de evolutie van informatie aan. In vijftig jaar tijd zijn we steeds meer verschillende vormen van data aan het verzamelen. Waren het eerst slechts salaris- en product-gegevens die in een database bewaard werden, nu kunnen we dankzij de voortschrijdende technologie zelfs onze emoties en hersengolven opslaan. Dit biedt nieuwe mogelijkheden voor bedrijven: systems of record worden systems of engagement. Bedrijven en merken kunnen op basis van al deze data een uiterst intieme relatie met hun klanten aangaan.

De trend is duidelijk. Hard- en software komen beiden steeds dichter bij de mens te staan. De combinatie van deze twee tendens maakt dat technologie intelligenter, intiemer, persoonlijker, intuïtiever en anticiperend wordt. Technologie is hierdoor een wezenlijk onderdeel van onze identiteit.

Fusie H&M: Human and Machine
Op 9 augustus 2013 heeft onderzoeksbureau Gartner haar Hype Cycle voor Emerging Technologies voor het jaar 2013 gepubliceerd. Opvallend is de hoofdboodschap van het rapport. De evoluerende relatie tussen mens en machine staat dit jaar centraal. De opkomst van nieuwe technologieën herdefinieert deze relatie. Of, zoals Marshall McLuhan, het orakel van het elektronische tijdperk, deze symbiotische relatie ooit zo treffend verwoordde: “We shape our tools and thereafter our tools shape us”. De algehele conclusie is dat de grens tussen mens en machine vervaagt.

Technologie wordt onzichtbaar: van GUI naar NUI
De Britse science fiction schrijver Arthur C. Clarke zei ooit het volgende: “Any sufficiently advanced technology is indistinguishable from magic.” Het feit dat nu allerlei technologie – in de vorm van sensoren – dicht op of onder de huid van het menselijk lichaam gaat zitten, maakt het mogelijk dat de omgeving direct reageert op de natuurlijk interface van de mens.

Sensoren die gebaren en lichaamsbeweging waarnemen en interpreteren, gezichtsuitdrukkingen en emoties herkennen, luisteren naar wat je zegt, voelen hoe je ze aanraakt en zelfs kunnen ruiken, zorgen er uiteindelijk voor dat er geen toetsenbord of muis meer aan te pas komt om met het netwerk te communiceren. Technologie verschuift naar de achtergrond en wordt hiermee onzichtbaar. De grens tussen technologie en mens verdwijnt hierdoor. Technologie en mens zijn samen een. De een kan niet meer zonder de ander. Personal Computing wordt nu echt pas persoonlijk!

Het komende jaar richt VINT zich op het Internet of Things. Slimme dingen maken en daar slimme dingen mee doen. Dat is wat in onze vier THINGS-notities voor het komende jaar centraal staat: van wearable computing tot optimale industriële productie. Dit artikel maakt hier onderdeel van uit. Op 12 november aanstaande komt het eerste rapport online.