Middeleeuws Nederlands en Oudfries te beluisteren op gratis app

Hoogleraar en letterkundige Frits van Oostrom (Universiteit Utrecht) ontwikkelde een app die laat horen hoe het Nederlands in de middeleeuwen klonk. De app Vogala is gratis beschikbaar voor de iPad en Android-apparatuur. Tevens is Vogala beschikbaar in een webversie.

Hoe klonken onze verre voorouders in de middeleeuwen? Dat is nu geen geheim meer, dankzij een app die is ontwikkeld door Frits van Oostrom. Vogala, de app die veel bekende oude Nederlandse teksten tot leven wekt, is vanaf nu gratis te downloaden in de Apple-store (iPad) en de Android Playstore, en te bekijken als webversie via www.vogala.org. De webversie van Vogala is geschikt voor elke schermgrootte: van het schermpje van een smartphone tot aan het digibord in de klas.

Ruim dertig geluidsfragmenten
Vogala bevat ruim dertig fragmenten: van Hebban olla vogala nestas hagunnan via Van den vos Reynaerde, Bijbelteksten, liederen (bijvoorbeeld over de moord op Floris V) tot aan een mystiek visioen van Hadewijch. Ook het prachtige Oudfries en het Limburgs van Hendrik van Veldeke prijken op het menu. De app laat de gebruiker tijdens de voordracht via een ‘karaoke’-presentatie meelezen met de oude tekst plus een parallelle vertaling in modern Nederlands.

Gastoptredens
Medioneerlandici uit Nederland en Vlaanderen spraken voor de app Middelnederlandse teksten in, en begeleidden ‘gastoptredens’ van Menno Bentveld (presentator Vroege vogels, met fragmenten uit Der naturen bloeme van Jacob van Maerlant), Jean-Marc van Tol (tekenaar van Fokke&Sukke, komische teksten) en Mieke van der Weij (monologen van Sanderijn uit het abel spel van Lanseloet van Denemerken). Hun vertolking maakt van het middeleeuwse Nederlands weer levende taal. Ineens blijkt deze lang niet zo moeilijk te volgen als het op schrift kan lijken. Vrijwel al deze teksten waren destijds als voordrachtstekst bedoeld; ze keren daarmee als het ware terug naar hun oorsprong.

Updates
Vogala zal geregeld verrijkt worden met nieuwe teksten en opnames. De eerstvolgende uitbreiding vindt plaats in mei 2014, en zal onder meer fragmenten bevatten uit beroemde ridderromans, alsook teksten over bestuur en beleid (gelezen door Paul Schnabel), over recepten en tafelmanieren (door Louise Fresco) en liederen van de Moderne Devotie.

Frits van Oostrom is universiteitshoogleraar aan de Universiteit Utrecht. Hij is de autoriteit op het gebied van Middelnederlandse literatuur. Hij ontving vele prijzen en onderscheidingen, waaronder in 1996 de AKO Literatuurprijs voor Maerlants wereld. Zijn recentste boek Wereld in woorden is een literatuurgeschiedenis van de veertiende eeuw, en kwam op alle lijstjes voor als een van de beste boeken van 2013.