Scholen, bouwmarkten en het eID Stelsel genomineerd voor Big Brother Award

Amsterdam, 11 december 2014 – De kanshebbers op de Expertprijs van de Big Brother Awards zijn dit jaar: de Nederlandse Scholen, bouwmarkten in omgeving Ede en het eID Stelsel. De drie genomineerden zijn door Bits of Freedom gekozen uit 13 nominaties van even zo veel privacy-experts. De winnaar van de Expertprijs wordt op dinsdag 16 december bekend gemaakt tijdens de awardceremonie in de Stadsschouwburg Amsterdam.

Kandidaten expertprijs
De directe aanleiding voor de nominatie van de Nederlandse scholen is het nieuws dat scholen op grote schaal gegevens van leerlingen uitwisselen met uitgevers van lesmateriaal. “Vroeger ging je naar school om te studeren, nu om bestudeerd te worden”, zegt columnist Maxim Februari in zijn nominatie. Van kinderen die anno 2014 opgroeien wordt meer informatie opgeslagen en geanalyseerd dan ooit. Daar zijn tal van verantwoordelijken voor aan te wijzen, van ministers tot commerciële partijen, maar Bits of Freedom sluit zich graag aan bij het argument van Februari dat juist de scholen hier een grote verantwoordelijkheid laten liggen. “Scholen zouden een veilige omgeving moeten bieden. Maar de talloze gegevensstromen hebben hun bron juist op de scholen, die daarmee allang geen veilige plek meer zijn.”

De bouwmarkten in omgeving Ede zijn genomineerd vanwege het feit dat ze vrijwillig de politie laten meekijken naar beelden van klanten die “verdacht gereedschap¨ als grote schroevendraaiers kopen. Dat het overgrote deel van hun klanten dit gereedschap koopt voor niet-criminele doeleinden maakt de bouwmarkten blijkbaar niet uit. ““Als we zo gaan beginnen, dan heb ik nog wel een paar tips van andere zaken waar de politie eens scherper op moet gaan letten.” zegt Jaap-Henk Hoepman in zijn nominatie. “Bijvoorbeeld: creditcards, pennen, computers…”. De politie stapte in een reactie erg makkelijk over de privacybezwaren heen, maar Bits of Freedom vind het extra kwalijk dat de bouwmarkten zelf vrijwillig meewerken. Een bedrijf met iets meer zorg voor de privacy van haar klanten had de politie gevraagd terug te komen met een rechterlijk bevel, of minstens met een degelijke onderbouwing.

Het eID Stelsel is genomineerd vanwege fundamentele privacybezwaren, die tot nu toe erg makkelijk opzij zijn geschoven. Het eID moet een een digitaal identiteitsbewijs worden dat burgers kunnen gebruiken als authenticatie bij contact met de overheid, internetbankieren, online shoppen en mogelijk nog veel meer diensten. Experts maken zich zorgen om de centrale opslag van authenticatiegegevens, de beveiligingsproblemen, de toegang van de politie tot informatie en het ongedaan maken van anonimisering door opsporingsdiensten om fraude op te sporen. Juist deze onderwerpen zijn buiten beschouwing gelaten in een zogenaamd Privacy Impact Assesment (PIA). “Hoe kun je in vredesnaam een PIA maken, als je gecentraliseerde structuur en toegang daartoe door de politie geen onderdeel ervan laat uitmaken?” vraagt Axel Arnbak, onderzoeker bij het Instituut voor Informatierecht, zich terecht af.” Het eID gaat bovendien binnenkort een nieuwe fase in, waarbij een belangrijk principe als privacy-by-design definitief wordt verlaten, omdat de technische uitwerking hiervan voor de betrokken partijen “een brug te ver is”. Die instelling legt precies de vinger op de zere plek: grondrechten moet je niet parkeren omdat het een te ingewikkeld vraagstuk is.

Nominaties door experts
De expertprijs van de Big Brother Awards wordt sinds vorig jaar uitgereikt om aandacht te vragen voor privacyschendingen die misschien wat minder aandacht van de media en het publiek hebben gekregen. Bits of Freedom heeft wetenschappers, columnisten, activisten en mensen uit het bedrijfsleven gevraagd om nominaties in te sturen. Uit de 13 inzendingen heeft het team van Bits of Freedom de drie genomineerden gekozen. Onder de geraadpleegde experts zijn: columnisten en journalisten Maxim Februari, Jonathan van het Reve en Stephan Ockhuijsen, onderzoekers Merel Koning, Axel Arnbak, Frederik Zuiderveen Borgesius en Jaap-Henk Hoepman, Vicent Böhre van Privacy First, Miek Wijnberg van Vrijbit, Reinout Barth van de Privacy Barometer, Ante Wessels van Vrijbit en jurist Ot van Daalen.

Jubileumeditie
De tiende editie van de Big Brother Awards wordt op 16 december vanaf 20:30 gehouden in de Stadsschouwburg Amsterdam. Tijdens de jubileumeditie zal naast de awardceremonie terug worden geblikt op ruim tien jaar Big Brother Awards en hoe het privacydebat in die periode is veranderd. De keynotespreker is Aral Balkan, een Engelse voorvechter van onafhankelijke en privacyvriendelijke software. Daarnaast zullen vier Nederlandse artiesten privacy protestsongs uitvoeren, die ze speciaal voor de Big Brother Awards hebben opgenomen en zijn er kritische bijdragen van diverse kunstenaars.

Tickets voor de Big Brother Awards zijn te koop via bigbrotherawards.nl en de Stadsschouwburg Amsterdam.