Vonnis Haagse rechtbank: vragen aan Europese Hof van Justitie over het uitlenen e-boeken door openbare bibliotheken

DEN HAAG – De Haagse Rechtbank heeft op 1 april vonnis gewezen in de zaak tussen de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) en de Stichting Leenrecht (SL). De VOB heeft in 2013 een proefprocedure aangespannen die draait om de vraag of e-boeken onder het leenrecht vallen. In september 2014 besloot de Haagse Rechtbank prejudiciële vragen voor te leggen aan het Europese Hof van Justitie. De Haagse rechtbank heeft in het vonnis vandaag de prejudiciële vragen gepubliceerd. De Vereniging van Openbare Bibliotheken is verheugd dat het Europese Hof zich gaat buigen over deze zaak en dat deze procedure zal leiden tot een principiële uitspraak die ook openbare bibliotheken in andere Europese landen aangaat. 

De zaak draait om de vraag of openbare bibliotheken online e-boeken mogen uitlenen tegen betaling van de wettelijke  leenrechtvergoeding en dat uitgevers dus geen verbodsrecht hebben ten aanzien van het online uitlenen van e-boeken.

Used Soft Arrest

Aanleiding voor deze procedure is een arrest van het Europese Hof van Justitie waarin het Europese Hof verder verhandelen van aangeschafte software als legaal beoordeelde, het zogenaamde UsedSoft-arrest.

Auteurswet

In de auteurswet is een exceptie gemaakt voor bibliotheken. Bibliotheken betalen per uitlening een leenrechtvergoeding via de Stichting Leenrecht aan rechthebbenden en mogen daardoor zonder toestemming vooraf auteursrechtelijk beschermde werken ter beschikking stellen. Dit geldt in ieder geval voor papieren boeken, in deze procedure gaat het om de vraag of dit ook voor e-boeken geldt.

E-boeken en bibliotheken

Het is niet duidelijk of binnen de huidige regelgeving het leenrecht van toepassing is op e-boeken. Daarom moeten bibliotheken nu met elke uitgever / rechthebbende afspraken maken over de voorwaarden van beschikbaarstelling door de bibliotheek. Dit zorgt voor een onduidelijk en onvolledig aanbod aan de bibliotheekgebruikers door verschillende voorwaarden en het betekent dat de bibliotheek verhinderd wordt sommige e-boeken in de collectie op te nemen omdat de rechthebbenden dit niet willen of onredelijke voorwaarden stellen.