MP3.com zingt weer een toontje hoger

Vorige week werd bekend dat MP3.com een licentieovereenkomst heeft gesloten met de Harry Fox Agency, een dochter van de Amerikaanse National Music Publishers' Association. Indien laatstgenoemde het groene licht geeft, krijgt MP3.com het recht om meer dan een miljoen muziekwerken via haar service MyMP3.com aan het publiek ter beschikking te stellen. MP3.com maakte eerder al vergelijkbare afspraken met andere muziekuitgevers. Het lijkt erop dat de Amerikaanse industrie eindelijk volwassen wordt.

Nieuwe technologie�n en auteursrechthebbenden lijken elkaar slecht te kunnen verdragen. Maar ironisch genoeg blijkt de angst voor de nieuwe technologie telkens ongegrond. De vinding cre�ert juist een nieuwe markt voor de rechthebbenden.

De enige die weigert zaken te doen met de muzieksite uit Santa F� is de platenmaatschappij Universal. Vorige maand bepaalde Judge Rakoff dat MP3.com Universal $ 25.000 per gebruikte CD moet betalen. Als we dat bedrag vermenigvuldigen met de 80.000 CD's die het internetbedrijf heeft gekopieerd, komt dat neer op zo'n 118 miljoen dollar. De uitspraak betekent volgens sommigen het faillissement van MP3.com. Deze straf staat niet in verhouding tot de schade die de MyMP3.com dienst de muziekindustrie zou toebrengen.

MP3.com stelt de CD's via een centrale database beschikbaar aan de leden van MyMP3.com. Dat doet ze echter niet aan iedereen. Alleen degenen die kunnen bewijzen dat ze de CD zelf bezitten, kunnen gebruik maken van de dienst. MyMP3.com is dus vooral bedoeld om een CD die je al eens hebt aangeschaft elders te beluisteren, bijvoorbeeld op het werk. De schade die de muziekindustrie hierdoor zal ondervinden lijkt beperkt. Bijna niemand zal dezelfde CD twee keer kopen.

De auteursrechtelijke boom waaraan MP3.com is opgeknoopt, is dat het bedrijf zelf de CD's naar de MyMP3.com database heeft gekopieerd. Als de gebruikers van de dienst de muziek hadden gekopieerd, was er niets aan de hand geweest. Het is immers niet verboden om voor priv�-gebruik een kopie te maken. Dat had de Supreme Court al uitgemaakt in de Betamax-zaak. In die zaak klaagde de filmindustrie over een andere griezelige uitvinding, de videorecorder.

Blijkbaar doet iedere nieuwe technologie de rechthebbenden in angstzweet uitbarsten. Het begon allemaal met de introductie van de magnetofoon vlak na de tweede wereldoorlog. Deze werd gevolgd door het fotokopieerapparaat, waarna al snel de cassetterecorder en de videorecorder het daglicht zagen. Iedere keer weer volgden verbeten juridische procedures om de vinding de das om te doen. Het is nooit gelukt. Ironisch genoeg blijkt de angst voor de nieuwe technologie telkens ongegrond. De vinding cre�ert juist een nieuwe markt voor de rechthebbenden.

De universele kopieermachine genaamd internet is nu de klos. Nieuwe technologie�n zoals Napster, Gnutella en Scour zijn bedreigend voor de muziek- en filmindustrie. Maar de Napster van vandaag is de videorecorder van morgen. De opmars van de techniek is niet door oude wetgeving te stuiten. Het is een autonoom proces dat uit de mens zelf voortkomt. Vooruitgang is sinds de uitvinding van het wiel een menselijke eigenschap. Wie de techniek wil verbieden om auteursrechtinbreuk te voorkomen, gooit het kind met het badwater weg.

Afgewacht moet worden of de Europese muziekindustrie eveneens bereid is deals te sluiten voor het gebruik van hun werken op internet. In Nederland doet het bedrijf FastTrack al sinds twee maanden vermetele pogingen tot overeenstemming met de branche te komen. FastTrack heeft een tweede generatie file sharing technologie ontwikkeld, genaamd KaZaA, die de voordelen van Napster en Gnutella combineert. KaZaA onderscheidt zich van haar Amerikaanse stiefzusjes doordat het voorziet in de mogelijkheid rechthebbenden een billijke vergoeding voor het gebruik van hun werken te verschaffen. Het Amsterdamse bedrijf streeft er dan ook naar met de muziekindustrie samen te werken. Naar verluid zijn de gesprekken op constructieve wijze begonnen, maar zijn er nog geen concrete afspraken gemaakt.

Indien de praktijk uitwijst dat partijen er samen niet uitkomen, zal de overheid moeten ingrijpen. Het mag niet zo zijn dat een industrie gebruik maakt van haar monopoliepositie om de introductie van een nieuwe service te verhinderen, terwijl consumenten staan te springen om de dienst. Eerder dit jaar verplichtte de NMa in een vergelijkbare situatie de publieke omroepen en RTL hun programmalijsten aan De Telegraaf te leveren. Het beroep op haar intellectuele eigendomsrechten op de lijsten mocht de omroepen niet baten. Dit werd gepasseerd vanwege hun monopoliepositie op de markt voor programmagegevens. Bestaat er toch nog een sprankje hoop voor Ne�rlands nieuwe economie.

Christiaan Alberdingk Thijm is internetjurist bij Lawformation