AI als manager? Slechts 13% van werkend Nederland zou AI belangrijke werkbeslissingen laten maken

Amsterdam, 17 december 2024 – Overal ter wereld integreren steeds meer bedrijven generatieve AI in hun dagelijkse werkzaamheden. Maar een nieuw wereldwijd onderzoek* van Jabra, expert in zakelijke audio- en video-oplossingen, onthult een grote kloof tussen besluitvormers en werknemers over de impact van AI. Leiders zien AI als een middel om de productiviteit te verhogen, terwijl werknemers het zien als een manier om werk en privé beter in balans te brengen.

Hoewel AI belooft om tijdrovende taken te vereenvoudigen, verandert het ook onze ideeën over productiviteit en over de balans tussen werk en privéleven. Dit leidt tot discussies over vertrouwen, mentale gezondheid en hoe de vrijgekomen tijd moet worden ingevuld. Het onderzoek, waarbij 1.800 AI-besluitvormers uit 6 landen en 4.200 werknemers uit 14 landen, waaronder Nederland, werden ondervraagd, toont de complexe relatie tussen de mogelijkheden van AI en het menselijke verlangen naar meer controle over zowel werk- als privéleven.

De bijdrage van AI op welzijn: een pad naar slimmer werk
Het onderzoek van Jabra benadrukt een belangrijke paradox: werknemers geven aan dat ze het grootste deel van hun tijd besteden aan taken waarvan ze denken dat die weinig bijdragen aan bedrijfsresultaten. Zo zegt twee derde van de Nederlandse werknemers regelmatig tijd te besteden aan e-mails (68%) en vergaderingen (63%), en slechts een kwart (26%) aan creatieve of innovatieve taken. Taken zoals e-mails en vergaderingen zijn precies het soort werk dat grotendeels geautomatiseerd kan worden door AI. Dit zou tijd vrijmaken voor werknemers om zich te richten op werk dat ze echt belangrijk vinden.

Daarnaast is er een kloof tussen besluitvormers en werknemers over hoe deze extra tijd moet worden gebruikt. Leiders zien het als een kans om de output te verhogen, terwijl veel werknemers het liever gebruiken om de balans tussen werk en privé te verbeteren. Voor leiders is het daarom cruciaal om vanaf het begin realistische verwachtingen te hebben over de rol van AI. Flexibiliteit wordt bijvoorbeeld zeer gewaardeerd: 26% van de Nederlandse werknemers zou de door AI bespaarde tijd willen doorbrengen met vrienden of familie en 30% zou de tijd besteden aan self-care en welzijn. Het erkennen van deze behoeftes is essentieel om toptalent te behouden en de betrokkenheid te maximaliseren. 

Twijfel over AI: Nederlanders extra sceptisch
Ondanks dat AI het potentieel heeft om administratieve lasten te verlichten, laat het rapport van Jabra zien dat werknemers aarzelen om bepaalde taken aan AI over te dragen. Wereldwijd zegt slechts 10% van de werknemers te vertrouwen op AI voor taken als creativiteit en innovatie. Nederlanders zijn extra sceptisch en hun houding tegenover AI valt op in vergelijking met andere landen: slechts 13% van de werknemers zou belangrijke beslissingen op werk overlaten aan AI, terwijl wereldwijd een derde (32%) dit zou doen, en in de Verenigde Arabische Emiraten zelfs meer dan de helft (52%).

Deze terughoudendheid blijkt ook uit andere cijfers: minder dan een op de vijf Nederlandse werknemers (19%) vreest dat AI hun baan zal overnemen, vergeleken met 34% wereldwijd. Tegelijkertijd gelooft slechts 19% van de Nederlandse werknemers dat AI hen kan helpen sneller promotie te maken, tegenover 35% wereldwijd en maar liefst 62% in bijvoorbeeld India. Samen schetsen deze cijfers een beeld van een land dat sceptisch blijft over de potentiële voordelen van AI, terwijl het zich ook minder zorgen maakt over de risico’s ervan.

Daarnaast zijn er meer opmerkelijke verschillen die aantonen dat Nederlanders meer twijfelen over het potentieel van AI dan de rest van de wereld. Van de ondervraagde nationaliteiten staan Nederlanders bijvoorbeeld het minst open om AI te gebruiken in de toekomst. Ook is minder dan een vijfde van de Nederlanders (19%) bang dat AI hun baan gaat overnemen, vergeleken met 34% wereldwijd, en zelfs 43% van de Australische werknemers. Tenslotte denkt slechts 19% van de Nederlandse werknemers dat AI hen kan helpen om sneller promotie te maken, terwijl wereldwijd 35% van de werknemers dit denkt, en in India zelfs 62%.

Menselijke creativiteit blijft cruciaal in het AI-tijdperk
Deze terughoudendheid heeft niet alleen te maken met vertrouwen, maar ook met de voldoening die het geeft om persoonlijk betrokken te zijn bij meer betekenisvolle taken. Nederlandse werknemers houden zich vaker dan andere nationaliteiten bezig met zelfontwikkeling, welzijn, creativiteit en innovatie op het werk. Twijfel over AI onderstreept daarmee een bredere overtuiging dat menselijk oordeel, creativiteit en verbinding onvervangbaar zijn in bepaalde werkgebieden.

Toch creëert het een kans voor bedrijven om te investeren in tools en trainingen die vertrouwen wekken in AI, zodat werknemers automatisering van repetitieve taken kunnen omarmen en het meer bevredigende, creatieve werk voor zichzelf kunnen reserveren. Op deze manier werken AI en mensen samen aan een balans die zowel het welzijn als de productiviteit verbetert.

Generatiekloof: benut de kracht van AI-fans
Het onderzoek van Jabra laat daarnaast ook een duidelijke generatiekloof zien in de adoptie van AI, met Millennials en Gen Z voorop. Terwijl wereldwijd 42% van de Millennials en 37% van de Gen Z positief tegenover AI staat, deelt slechts 15% van de Boomers deze mening. Jongere werknemers maken ook vaker gebruik van AI op het werk, waardoor zij de belangrijkste drijvende kracht zijn achter de integratie van AI in verschillende sectoren.

Daarnaast benadrukt onderzoek naar Gen Z dat ontwikkeling en leren cruciale factoren zijn voor jongere generaties bij het kiezen van een baan. Door jongere “supergebruikers” aan te moedigen om zich in te zetten voor AI, krijg je niet alleen een cultuur van samenwerking en innovatie, maar wordt ook een waardevolle kans gecreëerd om jong talent aan te trekken. Door functies aan te bieden die inspelen op hun verlangen naar groei en leren, spreken bedrijven de volgende generatie werknemers aan en stimuleren tegelijkertijd de overstap naar AI.

Paul Sephton, Head of Brand Communications bij Jabra, zegt: “AI heeft een enorm potentieel. Het kan zonder twijfel zowel de productiviteit als het welzijn van werknemers verbeteren, maar de implementatie moet doordacht gebeuren. Leiders moeten AI inzetten om administratieve taken efficiënter te maken en de werkplek te verbeteren, zonder werknemers te overweldigen.”

“Hoewel technologie de efficiëntie kan verhogen, moeten leiders het menselijke element niet vergeten dat vandaag de dag nog steeds nodig is in het bedrijfsleven. Het is heel belangrijk om te zorgen voor een evenwichtige cultuur waarin AI werknemers ondersteunt, zonder hen tot het uiterste te drijven. Op de lange termijn zullen alle gebruikers baat hebben bij de positieve houding van de jongere generatie ten opzichte van generatieve technologie.”

Ga voor meer informatie over het onderzoek en de resultaten naar: https://www.jabra.com/thought-leadership/ai-at-work