SxSW 2017: de biotech revolutie

Designer babies, biowapens, het wondermiddel tegen depressie. Wat als ons DNA ge-edit kan worden als een Wordbestandje? Als we met elkaar kunnen communiceren via onze gedachten?

Voor ons als techies lijkt het een ver-van-onze-bed-show, maar biotech is het gesprek van de dag tijdens SxSW. Zo is er de keynote van Jennifer Doudna, zij behoort tot de eersten die met behulp van Crispr vrij eenvoudig directe toegang hebben weten te krijgen tot de bron van ons leven: DNA.

Een tweede die indruk maakt is een interview met Mary Lou Jepsen, voorheen executive director of engineering voor onder andere Facebook en Oculus. Ze vertelt waarom ze eind vorig jaar startte met OpenWater. Een startup voor goedkope MRI-machines die in de verre toekomst wellicht onze gedachten kunnen lezen. De healthcare sector is de early adopter van alle tech die tijdens SxSW is te vinden. Maar zorgt – uiteraard – ook voor ingewikkelde ethische discussies.

Doudna en consorten hebben er met Crispr voor gezorgd dat in principe elke afstudeerder ons DNA kan aanpassen. Het is als ware het nieuwe coden, waarmee je nieuwe cellen kunt editen en bouwen. Tijdens haar presentatie vertelt ze hoe de techniek werkt. Impressive. Helaas geeft ze geen echt antwoord op de vraag wat het betekent als de verkeerden met ons lichaam aan het knutselen gaan.

China maakte afgelopen november al bekend dat er gebruik wordt gemaakt van Crispr-edited cellen in levende personen om kanker tegen te gaan. Er zijn muggen resistent gemaakt voor malaria en vervolgens genetisch zo aangepast dat vrijwel alle nakomelingen ook resistent zijn. Maar wat gebeurt er als we in plaats van genezing aan de slag gaan met biowapens? Wat hebben deze ogenschijnlijk onschuldige modificaties voor effect op onze mensheid?

Mary Lou Jepsen is met OpenWater op pad naar een nieuwe generatie van relatief goedkope en extreem hoge resolutie MRI-machines. Jepsen zelf heeft vroeger een hersentumor gehad en heeft sindsdien de missie om haar techniek voor iedereen beschikbaar te maken. Haar doel? Consumer electronics, Big Data en Artificial Intelligence te combineren tot een MRI op zakformaat. Ze wil via OpenWater elke dokter ter wereld de tools geven om in een vroeg stadium zaken als kanker, interne bloedingen en hart- en vaatziekten bij patiënten te diagnosticeren.

Ze laat een voorbeeld zien van een muts waarin de techniek is verwerkt. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om onze hersenactiviteit continu te meten, en is de eerste stap naar gedachten lezen gemaakt. Zo kan het mensen met bijvoorbeeld hersenletsel de mogelijkheid geven toch te communiceren. Met haar jaloersmakende CV, enorme wil en achtergrond bij MIT en Google heb ik het idee dat we nog veel van haar gaan horen.

Beide vrouwen hebben een groot geloof in hun missie om de wereld een stukje beter te maken. En ze zijn serieus op pad om een verschil te maken. Maar tegelijkertijd ontstaan er natuurlijk ook allerlei discussies. Door de zakelijke startupbenadering van beide vrouwen zou je kunnen beweren dat ze vooral op zoek zijn naar extra miljoenen op hun bankrekening.

De Crispr-technologie is miljarden waard en heeft de potentie om de toekomst van het menselijke ras te bepalen. Na het zien van beide presentaties is dat echter niet het eerste wat mij zorgen baart, eerder dat ‘we’ bezig zijn met dingen die boven onze macht gaan. Het is glashelder dat de wetgeving rondom dit onderwerp ingewikkeld is, en het bij lange na niet de snelheid kan bijbenen die er op dit moment in biotech wordt gemaakt.

Want willen we wel designer babies? Wil ik wel dat mijn gedachten continu gemonitord worden en dat mijn baas gezellig meekijkt? En willen we wel dat de business met dit soort grote dingen aan de slag gaat, terwijl de wet- en regelgeving nog in de maak is? Doudna geeft tijdens haar talk aan dat ze het meeste zorgen maakt om het feit dat alle side effecten nog lang niet onderzocht zijn. SxSW laat ons de power van tech zien om de wereld te veranderen, een mogelijke oplossing voor ‘ongeneeslijke’ ziektes. Eindeloze technische mogelijkheden, nu nog zorgen dat we de mensheid er ook echt mee vooruit helpen.

*) Al het nieuws en achtergronden van onze experts ter plaatse lees je in ons speciale SxSW-topic.