Travel Tomorrow MeetUp: wat Schiphol en Moyee Coffee met blockchain doen (2)

In het nieuwe Travel Tomorrow-rapport dat op 26 maart jl. is verschenen wordt onder andere de potentie van blockchain voor de reisbranche onderzocht. Tijdens de MeetUp in de Jaarbeurs in Utrecht lieten Schiphol en ‘outsider’ Moyee Coffee zien wat zij doen met deze disruptieve technologie.

Wolter van Haersma Buma is Value Stream Owner Smart Airport Data bij Schiphol. Hij houdt zich bezig met hoe de vele data die worden gegenereerd door en over de 68,5 miljoen passagiers van de luchthaven kunnen worden gebruikt voor een frictieloze customer journey en een efficiëntere operatie. “Het waardesysteem waarbinnen Schiphol opereert bestaat uit de reizigers en de luchtvaartmaatschappijen. Vroeger deden we dat met één airstrip en een grote schuur, tegenwoordig is Schiphol een stad. En een stad kun je digitaal en slim maken.”

Daarvoor experimenteert de luchthaven met tal van technologieën, waaronder blockchain. “De leercuve is altijd hetzelfde: we leren het concept te begrijpen, kijken waar voor ons de waarde in zit, doen een ‘eerste-pannenkoek-experiment’, valideren dat, waarna we een pilot starten en opschalen of terug naar de tekentafel gaan als die eerste pannenkoek is mislukt.”

Om te bepalen of blockchain geschikt is voor je bedrijf om mee te experimenteren als oplossing voor een businessprobleem, moet je een aantal basisvragen beantwoorden, aldus Buma:

• Zijn er meerdere partijen bij betrokken?
• Is het proces dat moet worden verbeterd tijdrovend of duur?
• Is transparantie een vereiste?

Wanneer het antwoord op een of meer van deze vragen ja is, dan kan blockchain interessant zijn.

Frictieloze customer journey

Het eerste experiment dat Schiphol met behulp van blockchaintechnologie deed werd aangedragen door Transavia. “Het idee was dat we door data van Schiphol en Transavia te combineren en deze op een blockchain te plaatsen, we een frictieloze customer journey kunnen bieden zonder dat we daarvoor daadwerkelijk persoonsgegevens moeten uitwisselen. Privacygevoelige data blijven dus bij de bron maar kunnen geanonimiseerd worden benut om het proces te verbeteren. Als luchthaven weten we waar de passagier zich bevindt. Transavia weet wie de passagier is. De combinatie daarvan op de blockchain betekent dat we de reiziger van persoonlijk advies kunnen voorzien.”

Gekozen werd voor de publieke blockchain Ethereum. Schiphols API’s voor wayfinding en het lezen van instapkaartnummers betekenen dat de luchthaven weet of iemand zich op de luchthaven bevindt en waar. Die informatie werd op de blockchain gezet, waarna Transavia het nummer matcht met de bijbehorende passagier, zodat de airline servicemeldingen kan doen zoals hoelang de wachttijd bij security is en hoelang het lopen is naar de gate. “De toegevoegde waarde van blockchain in dit experiment is dat we geen data hoeven uit te wisselen. Wanneer we onze API’s op Transavia’s app zouden aansluiten om dezelfde service te bieden, dan zou dat wel het geval zijn.”

Schiphol leerde een aantal lessen van het experiment. Zo is blockchain een back-end applicatie en kan de consument de informatie niet uitlezen – hoe ontsluit je die content? “Verder liepen we bijvoorbeeld tegen wettelijke beperkingen aan. Het is heel lastig om het recht om vergeten te worden toe te passen op de blockchain – je kunt immers alleen informatie toevoegen en niet wijzigen of weggooien. Onze conclusie was dat de technologie werkt maar dat we een andere opzet hadden moeten kiezen. Een privaat netwerk past beter bij wat we wilden bereiken, omdat de performance daarvan beter is en je kunt werken met bepaalde rollen.”

Tweede experiment: retail

Het experiment smaakte naar meer. Besloten werd om het retailaanbod digitaal te maken en in samenwerking met de airline gepersonaliseerde, locatiegebonden aanbiedingen te doen aan passagiers die hebben aangegeven hiervoor open te staan. “Ook hier gebeurt het matchen op basis van het boardingpassnummer. De airline vraagt of de passagier speciale aanbiedingen wil ontvangen. Zo ja, dan wordt een profielcode gemaakt. In het experiment was de informatie die aan de code hing beperkt tot zakenreiziger of leisure passagier en wat voor soort aanbieding gedaan moest worden qua marge.

Wanneer de passagier op de luchthaven is, stuurt de airline de code en doen wij de aanbieding in de passagiersapp waar direct een bestelling kan worden geplaatst en in cryptocurrency kan worden betaald. De luchtvaartmaatschappij ontvangt een vergoeding voor elke order. We zijn nu nog bezig met een proof of concept. Daarna moeten we natuurlijk kijken wat de passagier en de airline ervan vinden en wat de businessvalue is voor retailers en Schiphol zelf.”

Als daaruit blijkt dat het concept waarde toevoegt dan gaat Schiphol ermee door. “Of we dit idee gaan opschalen weet ik niet, maar zeker is dat we tussen nu en drie jaar steeds meer blockchaintoepassingen gaan zien in travel.”

‘De waardeketen van koffie is rot’

Moyee Coffee is de experimenteerfase al voorbij. Als branchevreemde speler gaf oprichter Guido van Staveren van Dijk tijdens de Travel Tomorrow Blockchain MeetUp een kijkje in de keuken van zijn ‘fairchain’ koffiemerk. Zijn doel: de supply chain dusdanig veranderen dat het koffieverbouwende land daar meer waarde uithaalt. Op dit moment is het zo dat slechts 10 procent van de totale waarde van de koffie terechtkomt in het land van herkomst. De overige 90 procent gaat naar schakels als branders, verpakkers, merken en wederverkopers in het buitenland.

“De keten is rot en wij willen proberen om de balans te herstellen door netjes zaken te doen,” aldus Van Staveren. “Ethiopië krijgt 3 miljard euro per jaar aan ontwikkelingshulp. Koffie, het grootste exportproduct, levert 800 miljoen op. Als je waarde-toevoegende activiteiten zoals branden en verpakken in het land zelf zou doen, dan heeft Ethopië die buitenlandse hulp helemaal niet meer nodig. Boeren concurreren nu op armoe. Wij willen dat ze concurreren op kwaliteit zodat we een hogere prijs kunnen vragen voor onze koffie.”

Om vervolgens aan de consument te bewijzen dat de aanpak van Moyee Coffee een positieve impact heeft, heeft het bedrijf een aantal fases doorlopen. “In de eerste fase werden we vertrouwd op onze blauwe ogen. Stap twee was dat we een fotograaf naar Ethopië stuurden die de gevolgen van onze activiteiten vastlegde. Fase drie was een impactrapport waarin we alles volledig kwantificeerden. Stap vier: we voorzagen een aantal boeren van de fairphone en riepen mensen op om zelf te bellen en na te vragen hoe het zat. Maar uiteindelijk zochten we een schaalbare oplossing en kwamen we uit bij blockchain.”

Moyee Coffee logt alle betalingen aan boeren op blockchain. Van de 340 ongeorganiseerde boeren die met hun waar naar de wasstraat komen is zichtbaar wat ze daarvoor hebben gekregen. De rest van de keten volgt, aldus Van Staveren Van Dijk. “Van wassen, tot het velletje eraf halen, de kwaliteit beoordelen, branden, verpakken, het vervoer – je ziet straks precies wie wat heeft verdiend en dus ook of we erin zijn geslaagd om 50 procent van de waarde in het koffieland zelf te genereren. En de volgende stap is natuurlijk om ook de betalingen via blockchain te laten verlopen. Voor ons is deze technologie een manier om onze storytelling te ondersteunen en onze klanten het bewijs te leveren dat onze aanpak werkt.”

In deel een van dit tweeluik: Jörg Esser en Manuela Krull over de use cases van blockchain.