Florentine Fockema (SHIFT Invest): ‘Impact start-ups zijn initiators van verandering’

SHIFT Invest is met een derde fonds van 75 miljoen euro de grootste seed & early stage impact VC van Nederland. Met investeringen in innovatieve, disruptieve startups wil het fonds de balans tussen natuur en samenleving helpen herstellen. Een interview met impact investor Florentine Fockema. 

Bij SHIFT vindt Florentine de zingeving die voor haar ontbrak in private equity. “We investeren in ondernemers die de grootste problemen van deze tijd aan durven pakken.” Bijdragen aan het gevecht tegen klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en uitputting van de planeet; SHIFT Invest is een VC fonds met een missie. En Florentine Fockema voelt zich er als een vis in het water. “Jaren geleden deed ik onderzoek in Sri Lanka naar microfinanciering. Die periode was de start van wat later de rode draad in mijn loopbaan werd. Ik heb altijd interesse gehouden in ondernemers, het ondernemerschap en het benutten van de mogelijkheden die er zijn.” 

Maatschappelijk rendement

“Bij de Rabobank startte ik bij Bijzonder Beheer en ging ik werken met bedrijven die weliswaar potentie hadden maar die in zwaar weer terecht waren gekomen. En vervolgens in private equity met bedrijven die heel succesvol waren en nog harder wilden groeien. De dynamiek was goed maar de context van deze business paste mij onvoldoende. Bij private equity gaat het voornamelijk om financieel rendement. Ik zoek juist altijd de balans tussen financieel en maatschappelijk rendement. En toen kwam SHIFT op mijn pad, waarin ik juist alle ervaring die ik had opgedaan kon benutten.”

Intrinsiek goed willen doen

“De nadrukkelijke focus die SHIFT heeft op commerciële in combinatie met enviromental impact vind ik volstrekt logisch. De insteek van ‘bijdragen aan noodzakelijke verandering’ staat voor ons buiten kijf. Veel mensen denken dat zij zelf niet direct iets kunnen betekenen. Ik ben van mening dat je als ondernemer wel degelijk een verschil kunt maken. Sterker nog: als je geen rekening houdt met de grote uitdagingen van deze tijd, heb je op lange termijn beperkt bestaansrecht. Startups zijn belangrijke initiators van deze tijd. Wij investeren in ondernemers die de grootste problemen van deze tijd aan durven pakken.” 

Luister naar Florentine Fockema in de At The Money podcast (36 min) met Thomas Mensink. In deze aflevering vertelt zij o.a. over de multi-stage benadering van het fonds, hoe SHIFT een bijdrage wil leveren aan een circulaire economie en de toegenomen appetite voor impact investing. Te beluisteren via elke podcast-app (zoals Spotify en Apple) of hieronder:

 

Te lange roadmap

Hoezeer SHIFT ook waarde hecht aan maatschappelijke relevantie, als de roadmap van investeren naar exit te lang is, zal het fonds net zoals andere VC’s afzien van investeren. “Een te lange roadmap past niet bij ons fonds, denk bijvoorbeeld aan complexe waterstof-oplossingen. Maar soms kun je een lange weg opknippen in kleinere stappen en kom je er alsnog. Die stappen zijn vaak prima investeerbaar.” 

SHIFT noemt zichzelf een multi-stage fonds. Florentine: “We investeren zowel in spinoffs van technische universiteiten en TNO, als in meer bewezen bedrijven. Dus erg early stage en daarna ook als het bedrijf richting scale-up en groter gaat. Zo kunnen we bij een bedrijf waar we vroeg instappen ook later nog rondes doen. We kunnen beginnen met een klein ticket van bijvoorbeeld €250k en investeren later tot circa €9 miljoen samen met andere investeerders.” 

Duurzaam textiel

“2020 was voor SHIFT een druk en goed jaar. We sloten in totaal vijf deals en deden net voor begin 2020 nog de exit met Vandebron. Ook breidden we ons team uit. Een hoogtepunt vond ik onze deal met BYBORRE, een Amsterdams platform voor de productie van duurzaam textiel. De textielindustrie is de een van de meest vervuilende industrieën ter wereld en BYBORRE slaagt erin de hele keten van die industrie anders te benaderen. Ze stellen grote kledingmerken in staat duurzaam te ontwerpen en produceren. Onze betrokkenheid gaat verder dan een investering alleen. Typisch SHIFT is dat we een zetel in de RvC nemen en ons richtten op strategische vraagstukken.” 

Hoopvol

SHIFT is in 2009 geïnitieerd door Rabobank, dat ook in het nieuwe, derde fonds van SHIFT weer één van de investeerders is. Het fonds is in omvang ruim het dubbele van het tweede. “De interesse in impact investing is laatste jaren behoorlijk toegenomen,” zegt Florentine. “Behalve Rabobank hebben we ook een aantal regionale ontwikkelingsmaatschappijen, family offices, het European Investment Fund en informals aan boord die nu ook de blik op impact investing hebben gericht. Steeds meer investeerders zien dat je met geld niet alleen puur rendement kunt nastreven maar ook een transitie in gang kan zetten.” 

Met al die interesse kun je je afvragen of er wel voldoende start-ups zijn om in te investeren. Volgens Florentine is dat het geval: “Het Nederlandse ecosysteem is volwassen geworden en we zien meer en meer interessante bedrijven. Er is een serieus business model ontstaan voor investeerders die hun geld willen zetten op impact en dat vind ik enorm hoopvol.”

Meer horen over hoe Florentine investeert in startups die impact en rendement combineren? Luister dan de At The Money podcast (36 min) met Florentine Fockema. Dat kan bovenaan dit artikel via SoundCloud, maar ook via andere podcasts-apps zoals zoals Spotify en Apple.

De podcast-aflevering is grofweg als volgt opgebouwd:

• Kennismaken met Florentine [1:10]
• Het ontstaan van SHIFT Invest [5:45]
• De investeringsstrategie van SHIFT [7:00]
• Environmental impact én financial return; hoe balanceert SHIFT die twee? [15:10]
• Hoe kijkt Florentine terug op 2020? [18:50]
• Toenemende interesse in impact investing [24:40]
• Advies aan founders die willen fundraisen [34:10]

In samenwerking met de At The Money-podcast van Golden Egg Check.