Een goede meetlat is het halve werk

Ik ben het er mee eens dat financiële performance indicatoren alleen niet toereikend genoeg zijn voor beoordeling van e-business projecten. Maar waar de geavanceerde meetlat nu uit bestaat ontgaat me helaas. Jaap schrijft: "..geeft deze stap aan de Rabobank immers de strategische opties ook naar andere landen het internetconcept te exporteren of het internetconcept in België uit te gaan breiden..".- Okay, maar het uiteindelijke doel is toch dat dit iets moet gaan opleveren? Naast harde duiten wellicht ook customer value of vermindering afbraakrisico. Hoe meet je dit? "… En opties hebben waarde, zoals bekend."- Ook bekend is dat de geldigheidsduur van opties beperkt is (in dit geval vier jaar) en opties vaak waardeloos aflopen (die van mij wel tenminste). "Ook sterk verbeterde en versimpelde processen binnen internet bankieren ten opzichte van traditioneel bankieren vertegenwoordigen waarde (besparingen)."- Precies, waarde en besparingen, maar dan heb je het toch weer over een financiële indicator. "En last but not least weten aandeelhouders en potentiële fusiepartners ook innovatievermogen te waarderen evenals (nieuwe) relaties met klanten. Beiden hebben immers de belofte in zich van latere spin-off business."- Ja, en we hebben de afgelopen jaren allemaal kunnen zien waar beloftes toe leiden (nml aanzienlijk minder rendement dan op een spaarrekening). Er is nog weinig bekend over het kwantificeren van de voordelen van m.n. e-business projecten. Dit is een actueel en complex item waar nog een hoop te leren valt. Targets stellen en meten is vaak nodig voor het verkrijgen van benodigde resources. Maar zijn de (niet financiële) voordelen wel altijd duidelijk te kwantificeren? Of is ondernemen ook risico nemen en je nek uitsteken?

We trappen weer lekker open deuren in met de de opmerking dat "..Een frequent gemaakte fout bij het beoordelen van innovatieportfolio's in het algemeen en e-business projecten in het bijzonder is dat in feite alleen financiële baten worden meegenomen bij de beoordeling van een project." Laat ik voorop stellen dat "strategische investeringen" altijd meer dimensionaal zijn en dat de uiteindelijke ROI niet alleen de faktor terug-verdien-tijd en/of terug-verdien-rendement wordt/worden gemeten. Is het niet zo dat dit soort projecten vaak op de achterkant van een bierviltje worden uitgedacht en dat dan pas aan een ratio voor het project wordt gedokterd? Strategische investeringen gaan normaal hand-in-hand met "visie" en "lange termijn doelstellingen", waarbij de monetaire ROI een element is net als andere elementen zoals markt-technische overwegingen (bv. blijf ik alleen in NL of EUR) concurrentiele overwegingen en last-but-not least technologische overwegingen. Ik wil in bovenstaand betoogje aantonen dat dus altijd meer dan alleen een financiel meetlat gebruiken om zo'n investering te rechtvaardigen en te benchmarken. Als we in dit verband spreken over internet projecten en in het bijzonder internet-banking investeringen dan lijkt het mij handig dat de (Rabobank)heren die geld (willen)gaan steken in internet-banking activiteiten in het buitenland eens bij hun collegae langs gaan on hun mening te vragen over de kansen van slagen. In NL heeft oa. Labouchere/Alex (nu Dexia) dit al overwogen, ook Consors en Comdirect hadden wilde plannen, SG deed het, net zoals DeutscheBank24 en nog veeeeel meer bankers dachten dat een lokaal succesje makkelijk overdraagbaar was in een buitenlandse markt. Daar zijn ze wel allemaal behoorlijk van teruggekomen en hebben allen besloten lekker thuis te blijven. Wat ik hiermee wil zeggen is dat in deze sector de enige echte meetlat de ervaringen van de anderen moet zijn en dat er eenvoudig tot de conclusie gekomen kan worden: Leuk idee maar laten we maar met iets anders geld, prestige en roem verdienen.

Jammer dat nou net die paragrafen zijn weggevallen waar Jaap de Jonge precies uitlegt wat er op zijn verbeterde meetlat te lezen is. Het moet iets met 'strategische opties' te maken hebben. Mischien zijn het de denkbeeldige besparingen van internetbankieren ten opzichte van denkbeeldige kantoren, ik doe maar een gooi. Dat is echter wel heel erg financieel gedacht, en nonsens bovendien. Wat zou nou echt strategisch zijn? De optie om het in België geslaagde internetmodel ook naar andere landen te exporteren, misschien. Klinkt spannend, maar wanneer besluit je die optie in te zetten? Als België rendabel wordt. Bah, altijd dat geld. Andere optie is de waardering van aandeelhouders en fusiepartners voor je innovatief vermogen. En dat had ik dus zo graag geweten, hoe Jaap dat nou vaststelt op zijn geavanceerde meetlat. Aan de hand van de beurskoers van de Rabobank?

Beste Michel, Rob en Donders,Allereerst bedankt voor jullie reactie.Paar aanvullingen van mijn kant, ik hou het kort:Hoe ziet zo'n meetlat eruit? Zie hiervoor internetsite: http://www.solvingcomplexityinfinance.com onder Waardering/Valuation en onder Advanced Valuation Framework.2. Deze meetlat (Advanced Valuation Framework) dekt alle bestaande vormen van waarde die er zijn en kan gebruikt worden als een gereedschap om bijvoorbeeld een busines case te maken of een totaal projectenportfolio door te lichten.3. (Michel) Kwantificeren of exact uitrekenen is niet altijd mogelijk, maar OOK NIET NODIG! Dit is een hardnekkig misverstand.4. Mijn stelling is echter geen open deur (Rob), want heel veel beslissingen worden in de praktijk nog altijd genomen waarbij ALLEEN de financiele component wordt meegenomen. Zonde van die broodnodige innovatieprojecten…

Uw maatstaf blijft voor ons echter een geheimzinnig toverstafje, want in het Advanced Valuation Framework zijn de essentiële begrippen zwart gemaakt. Ik kan me best voorstellen dat u dit instrument niet met anderen wilt delen, maar waarom dan het thema aan de orde stellen in zo'n forum? Nu is een inhoudelijke gedachtenwisseling over uw model onmogelijk. Riekt naar een reclamestuntje.

Ik denk dat dit een goed manier is van naar zaken kijken. Natuurlijk is het niet hard te maken en wellicht is hier sprake van een reclamestunt, so what! Moet het perse wetenschappelijk bewezen zijn, moet er sprake zijn van waarheden, mag iemand niet vrij interpreteren? Echter de heer de Jonge heeft ervaring als principal consultant strategie bij een groot bedrijf zo blijkt uit zijn beschrijving en zal ervaringen hebben opgedaan die zijn visie ondersteunen. Wellicht handig om aan te geven of ervaring leren dat hij gelijk heeft. Dat zal de commentaren nuanceren lijkt mij.

Ik denk dat er misschien meer mensen zijn die ervaring hebben met grote ondernemingen en het vraagstuk van 'returns'. Ik denk van opinies en forums dat ze dienen om de gedachtenwisseling te bevorderen. Ik denk dat De Jonge gelijk heeft dat er naast financiële maatstaven ook andere performance criteria gehanteerd kunnen worden, maar dat het niet zoveel zin heeft een zelfbedacht model te promoten zonder het te onthullen. Dus ik denk er zo het mijne van. Enfin, dit is het sommetje: financieel kapitaal + intellectueel kapitaal + agiliteit-kapitaal + duurzaamheids-kapitaal – risico-kapitaal = A : communicatie-kapitaal = waarde Nou wil ik dat sommetje graag maken. Maar De Jonge heeft zijn eigen variabelen bedacht. Wat is agility capital? Wat is communication capital? Is dat laatste de investering in naamsbekendheid? Wat gebeurt er wanneer financieel kapitaal en risico-kapitaal even groot zijn? Ook aardig: klopt het dat naarmate ik meer communicatie-kapitaal heb de waarde van mijn venture afneemt? Volgens mij kan een nadere toelichting tot een interessante gedachtenwisseling leiden. Maar als ik dan zie dat zulke 'ingezonden opinies' op de eigen website als redactionele publikaties opgevoerd worden, vrees ik dat zo'n debat het motief helemaal niet is.