Facebook bestond al in de zestiende eeuw

Sociale media zijn niets nieuws, in de zestiende en zeventiende eeuw gebruikten we ze ook al. Letterkundige Sophie Reinders (Radboud Universiteit) reconstrueerde het leven van jonge, adellijke vrouwen uit die periode aan de hand van hun vriendenboekjes – vergelijkbaar met onze huidige Facebookprofielen – en schreef daar een boek over.

De ‘alba amicorum’ – Latijn voor ‘albums van vrienden’ – die Reinders bestudeerde, worden nogal eens vergeleken met poesiealbums. Dat klopt niet helemaal. Jonge adellijke vrouwen gebruikten de boekjes niet alleen om tekeningen, persoonlijke spreuken en gedichten van vrienden en familie in te verzamelen, maar er werd ook volop commentaar gegeven op andermans schrijfsels, er werden onderling grapjes gemaakt en er werd volop geflirt in de boekjes, want mannen schreven er ook in.

Hoe meer bijdrages in haar vriendenboekje, hoe beter de eigenaresse aan de buitenwereld kon laten zien dat ze populair was. Door te bestuderen wie in wiens boekje schreef, kon Reinders volledige sociale netwerken van ruim vierhonderd jaar geleden reconstrueren. De boekjes waren een tijdelijk modeverschijnsel dat een paar generaties lang ‘in’ was, net als bijvoorbeeld flippo’s verzamelen dat ooit was.