Inertie, een nare ziekte

Joris van Heukelom ergert zich aan de traagheid der dingen.

Mensen die me wat beter kennen, zijn op de hoogte van mijn volgende twee karaktertrekken. Luchtgitaristen kunnen me mateloos irriteren, maar ik erger me nog hartstochtelijker aan de traagheid of inertie der dingen in het leven. Dit fenomeen is mijn inziens van een dergelijk grote orde dat het onze historische voorsprong op vele vlakken totaal uitholt ten opzichte van de rest van de wereld. Daarenboven frustreert het de burger en beperkt het hem of haar in denken, doen en zelfs creatieve vrijheid.

In een grijs verleden lag quasi alle innovatiekracht bij grote bedrijven. Na de uitvinding van het wiel, de stoommachine en het leren gebruiken van elektriciteit – om wat historische stappen in het proces netjes te bundelen – was het mogelijk om in gesloten omgevingen tot grootse daden te komen. Denken we aan de uitvinding van de auto of de wasmachine.

Deze laatste, een uitvinding van Alva J. Fisher, was uiteindelijk verantwoordelijk voor het feit dat vrouwen gingen participeren aan het ‘echte' leven en effende dus indirect, honderd jaar later, het pad naar de huidige vervrouwelijking van de economische realiteit.

Waar vroeger al dat moois plaatsvond met als grote drijvende krachten de industriële spelers en vadertje Staat, lijken deze twee aanjagers heden ten dage de weg kwijt. Sterker nog, we zien ze veeleer regelmatig met hun volle gewicht – pompend – op de rem duwen van de snelheid der innovatie. Schrijver dezes ging vluchtig op zoek naar de belangrijkste innovatieremmers binnen het huidige wikinomische tijdperk. Een tijdperk waarbij de mens centraal staat binnen een perspectief van vooruitgang door samenwerking.

De eerste rem en primaire bron van ergernis heet overheid. Vader Staat heeft een hoop goeie dingen gedaan, maar hoe makkelijk zou het zijn om anno 2007 een aantal ferme beslissingen te nemen die een land als Nederland zouden kunnen boosten binnen de huidige economische realiteit en wereldorde? Laat ik de overheid hierin enkele tips geven. Het fileprobleem los je in dit land alleen op door het bouwen van virtuele steden en dorpen waarin activiteiten plaatsvinden welke nu oorzaak zijn van verplaatsingen. ‘Verglas' daarnaast heel Nederland en biedt in alle steden vanaf een bepaald aantal mensen gratis ‘openlucht'-internet aan. Wat zou er trouwens gebeuren als het educatieve systeem in Nederland wikimatig en met een grote investering ‘open' geherdefinieerd zou worden?

Van een andere orde, maar niettemin een behoorlijke secundaire bron van persoonlijke ergernis, zijn de hardwareboeren. Van ijskastproducenten en computermerken tot en met de makers van harddiskrecorders. Die doen werkelijk alle moeite van de wereld om op de rem te gaan staan, door ervoor te zorgen dat verschillende apparaten onder geen beding met elkaar kunnen praten. Gelukkig heb je zaken als de Mediamarkt, waar tientallen vierkante meters etalage misbruikt worden ter aanbieding van allerhande kabels, stekkertjes adapters en ander knutselgoed, zodat er uiteindelijk datgene gebeurt wat de consument wil, namelijk alles aan elkaar knopen. En als die consument er in zijn eentje niet uitkomt, zijn er verschillende plekken op het internet waar er vrolijk gecollaboreerd wordt teneinde tot het ultieme doel te komen.