Kabinet start ambitieus start-up en scale-upbeleid rond deep tech en marktkapitaal

Het kabinet wil de komende jaren extra stappen zetten om het Nederlandse start-up- en scale-up ondernemingsklimaat verder te verbeteren. Daarom zijn vijf uitgewerkte ambities vastgesteld voor financiering, talent, techbanen, doorgroei naar scale-ups en focus op kennisintensieve start-ups (deep tech).

De ministerraad is akkoord gegaan met het voorstel van minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat (EZK) voor dit beleid en heeft ingestemd met de herbenoeming van Constantijn van Oranje als Special Envoy (gezant).

In hoofdlijnen zal Techleap zich de komende jaren onder meer richten op deeptech programma’s, data, het in kaart brengen van de potentiële impact van techondernemingen en het in nauwe samenwerking met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat wegnemen van knelpunten voor groei, het opzetten van een gemeenschap van ‘Diverse Leaders in Tech’ en het verder opbouwen van de sterke gemeenschap van techondernemers, BOLD.

Om aan de Europese top te blijven, moet er meer financiering uit Nederland zelf en de EU beschikbaar komen voor de scale-up fase. En moet de focus volgens de overheid liggen op kennisintensieve start-ups die onderzoek omzetten in bedrijvigheid, omdat daar de beste groeikansen liggen. Institutionele beleggers zijn hierin een onmisbare schakel, maar ontbreken te vaak. Het kabinet gaat hen samen met durfkapitaalfondsen mobiliseren.

Ook heeft het kabinet 38 miljoen vrijgemaakt om de regeling Vroege fase financiering voort te zetten. De zogenoemde Seed Capital-regeling van het ministerie van EZK krijgt bovendien vaker een inzet op deep tech. Daarnaast zet de minister in op het verbeteren en versterken van de samenwerking tussen financiers, zodat startende ondernemers financiering eenvoudiger kunnen vinden.

De kabinetsinzet richt zich ook op voldoende beschikbaar talent. Daarom onderzoekt het kabinet dit jaar een aantrekkelijke regeling voor medewerkersparticipatie. Het kabinet ambieert daarnaast een hoger aantal Nederlandse techbanen en meer start-ups die doorgroeien naar scale-ups. Voor deze inzet gaat het kabinet kwantitatieve doelstellingen opstellen. De nadruk in het nieuwe beleid ligt op groeimarkten als energie, biotechnologie, circulariteit, quantum en fotonica.

Eerder deze maand kondigde minister Adriaansens al aan om in plaats van dit jaar te stoppen, juist nog eens drie jaar langer door te gaan met het tijdelijke aanjaagprogramma van de overheid: Techleap.nl. Het ministerie van EZK en andere organisaties hebben in 2015 (StartupDelta en daarna Techleap.nl) het initiatief genomen om te zorgen dat start-ups en scale-ups collectief in Nederland een betere toegang hebben tot kapitaal, markten, kennis en een netwerk krijgen om samenwerking, innovatie en uiteindelijk groei van ambitieuze technologiebedrijven mogelijk te maken.

Voor het aanjaagprogramma zelf was eerst jaarlijks € 1 miljoen, vervolgens € 8,75 miljoen en nu € 5 miljoen budget beschikbaar. Techleap.nl gaat de kabinetsambitie op het gebied van deep tech in haar programma als speerpunt opnemen en heeft nu ook de mogelijkheid om privaat kapitaal aan te trekken voor de uitvoering van de programma’s. Constantijn van Oranje is tot 2026 opnieuw de Special Envoy.

Minister Adriaansens: “Constantijn van Oranje is de afgelopen jaren met zijn kennis en ervaring van grote waarde geweest om Nederland op de kaart te zetten. Techleap.nl heeft in die periode substantiële verbeteringen gerealiseerd. De Special Envoy is onverminderd ambitieus om te helpen het Nederlandse start-up en scale-up ondernemingsklimaat de volgende stap te laten zetten en leidend te houden in Europa.”

10.000 start-ups in Nederland en meer dan 135.000 techbanen

Volgens de toonaangevende, Genome Ranking uit 2022 staat Nederland nu op positie 14 wereldwijd als het gaat om het start-upklimaat, eerste in de Europese Unie (nog voor Berlijn, Duitsland) en totaal tweede in Europa na Londen (Verenigd Koninkrijk).

Er zijn in Nederland ruim 10.000 start-ups waaronder meer dan 10 met een waarde van boven de 1 miljard dollar. De Nederlandse sector is goed voor ruim 135.000 techbanen. Onder de meer dan 10.000 start-ups bevinden zich ongeveer 1.400 zogenoemde deep tech bedrijven: kennisintensieve start-ups die hoogwaardige (technologische) kennis vanuit bijvoorbeeld universiteiten combineren met onderzoek, ontwikkeling en productie. Circa 21% van de Nederlandse start-ups groeit door naar een scale-up.

Deze bedrijven ontwikkelen producten of bieden diensten aan voor bijvoorbeeld de energietransitie, mobiliteit, biotechnologie, nanotechnologie, digitale (financiële) platforms, quantum, gezondheidszorg, circulariteit van grondstoffen en producten.