KPN: Old habits are hard to break

De stelling dat concurrentie in de telecommunicatie sector leidt tot marktgroei, hogere innovatie en lagere prijzen is tegenwoordig 'common sense' geworden. Helaas komt de concurrentie in deze sector, vooral in de vaste netwerken, maar moeizaam op gang.

KPN Telecom moet gedwongen worden tot het versneld uitrollen van haar DSL dienst, zegt onderzoeker Matthijs Leendertse.

OPTA is in het leven geroepen door de overheid om te zorgen voor een soepele overgang van een monopolistische telecommarkt met Ma PTT aan het roer naar een dynamische concurrerende markt. OPTA heeft als taak om als waakhond op te treden tegen monopolistische gedragingen van dominante marktpartijen (lees KPN Telecom). Helaas heeft OPTA tot nu toe haar tanden niet echt laten zien en laat zij zich een beetje ondersneeuwen door KPN Telecom. De bestuursvoorzitter van KPN Telecom, Paul Smits, ging zelfs zo ver in augustus van dit jaar om te stellen dat de liberalisering van de telecommunicatiemarkt in Nederland voltooid was en dat OPTA maar opgedoekt moest worden. Ik zou niets liever willen dan de heer Smits gelijk geven maar helaas wijzen de feiten op een ander verhaal.

Er is al veel geschreven over KPN Telecom dat zijn dominante positie op de Nederlandse telecommunicatiemarkt misbruikt. Het is heel vermoeiend te moeten constateren dat bijna alle voormalig monopolisten in Europa hetzelfde gedrag vertonen. Vooral het openen van het lokale netwerk voor concurrentie is een heet hangijzer gebleken. De voormalige PTT's zouden concurrentie spaarzaam toelaten tot hun netwerk, langzaam reageren op klachten etc.

In de Volkskrant van 26 oktober jongstleden werd KPN Telecom ervan beschuldigd een strategie te voeren van eindeloos rekken en vertragen van het openstellen van het netwerk voor concurrentie. Vooral telecombedrijven die breedbandige (A)DSL verbindingen willen aanbieden aan consumenten zijn hiervan de dupe. Ondertussen komt de eigen (A)DSL dienst MxStream maar moeizaam op gang. De Reclame Code Commissie heeft deze week gebruikers van MxStream in het gelijk gesteld die vonden dat de reclame van KPN Telecom voor de dienst misleidend is. KPN Telecom mag in advertenties voor MxStream niet meer melden dat de dienst supersnel, always-on en klaar voor de toekomst is. Volgens KPN Telecom zijn de problemen die het bedrijf ondervindt met de introductie van (A)DSL slechts kinderziekten. KPN Telecom legt zelfs een deel van de schuld neer bij OPTA. De Nederlandse telecom waakhond heeft KPN Telecom bevolen om in de gebieden waar zij MxStream aanbiedt ook andere breedband operators toe te laten, iets wat volstrekt normaal is in een geliberaliseerde omgeving. Volgens KPN Telecom zijn de aanpassingen die het bedrijf hierdoor moet maken in de centrales verantwoordelijk voor de vertraagde introductie van (A)DSL. Hierbij wordt voorbij gegaan aan het feit dat KPN Telecom al jaren op de hoogte is van de komst van concurrentie op het aansluitnetwerk en makkelijk op tijd de benodigde investeringen had kunnen doen. Ondertussen geven alternatieve (A)DSL aanbieders zoals VersaPoint, Sonera en Cistron aan dat zij, naast een tegenwerkend KPN Telecom, geen 'kinderziekten' ondervinden met het uitrollen van hun diensten. Wanneer deze bedrijven onvoorwaardelijke toegang tot het KPN netwerk krijgen, is er een grote kans dat een groter deel van de Nederlandse bevolking gebruik kan maken van nieuwe, snellere internet verbindingen die daadwerkelijk werken.

Om de internationale concurrentiepositie van Nederland op het gebied van breedband veilig te stellen, is het noodzakelijk dat KPN Telecom tot de orde wordt geroepen. Momenteel heeft Nederland nog een voorsprong in Europa wanneer het om breedband penetratie gaat. Dit succes is voornamelijk te danken aan de vroege introductie van kabel internet. Nu dreigen de ons omringende landen deze positie over te nemen omdat de introductie van (A)DSL daar veel sneller verloopt. In Duitsland bijvoorbeeld, zijn er tegen het einde van het jaar al 400,000 (A)DSL aansluitingen te verwachten. Maar net zoals de telecommunicatie bedrijven in Europa hetzelfde gedrag vertonen, lijken ook de toezichthouders in dezelfde rol te worden gedrukt: te weinig en te laat.

In het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld kreeg OFTEL, de Britse telecommunicatie toezichthouder, stevige kritiek van verschillende kanten. De toezichthouder zou niet in staat zijn om het monopolie van British Telecom te breken. WorldCom heeft zelfs aangegeven haar breedband activiteiten in Groot-Brittannie te staken omdat de onderneming 'gefrustreerd' zou zijn door de coulante opstelling van OFTEL. Inmiddels wordt er al gerefereerd aan OFTEL als een 'toothless quango' en heeft de Europese Unie aangegeven dat de heer Edmonds, directeur van OFTEL, klaarblijkelijk een gevange van British Telecom is. Om nou te voorkomen dat de heer Arnbak van OPTA dezelfde kritiek krijgt als de heer Edmonds, zou het goed zijn wanneer OPTA haar tanden wat vaker liet zien. KPN Telecom moet gedwongen worden tot het versneld uitrollen van haar DSL dienst. Verder moet OPTA toezicht houden op de beschikbaarheid van informatie aan de concurrenten. De aanpassingen aan de centrales kunnen worden uitbesteed aan derden, zoals de alternatieve telecomproviders. Zodra het netwerk in een bepaald gebied geschikt is voor (A)DSL verbindingen, kan dit dus betekenen dat meerdere operators tegelijkertijd de dienst kunnen introduceren. Zo kan de markt haar werk doen en krijgt de Nederlandse internet gebruiker, die al zo lang een snellere verbinding is beloofd, eindelijk de langverwachte keuzevrijheid om een breedband provider te kiezen.