‘Memes gangbare vorm van discours die we moeten omarmen in digitale economie, maar ze zijn niet zonder risico’s’

Voor velen zijn memes synoniem geworden met online cultuur, of het nu gaat om sociale media, groepschats of accounts van politici. Het zijn esthetische uitingen van digitale cultuur en samenleving, die we moeten beschouwen als waardevolle bijdragen aan communicatie. Maar, stelt onderzoekster Lucie Chateau, ze worden gecompromitteerd door hun plaats in het digitale kapitalisme. Ze verdedigt haar proefschrift op 24 mei.

In de huidige digitale wereld zijn memes hun status van louter online grappen ontgroeid tot krachtige vormen van culturele expressie en politiek discours. Ze zijn ontstaan door de onophoudelijke stroom van digitale beelden en de dynamiek van het digitale kapitalisme. Chateau verduidelijkt de complexe relatie tussen esthetische vormen, culturele structuren en de veranderende voorkeuren van digitale gebruikers. Ze onderzoekt de gemeenschappen die memes produceren en verkent verschillende memecategorieën zoals depressieve memes, gedegradeerde memes en futuristische memes.

Haar onderzoek draagt dus bij aan verschillende domeinen zoals visuele cultuur, mediastudies, kritische theorie en politieke filosofie. Het onderstreept de transformerende invloed van de digitale culturele economie op onze betrokkenheid bij esthetiek en representatie. Volgens Chateau weerspiegelt de verspreiding van memes diepgaande culturele, technologische en sociaal-politieke verschuivingen in onze samenleving. Het proefschrift pleit voor een genuanceerd begrip van memes als waardevolle vormen van representatie, waarbij de maatschappij wordt aangespoord om hun complexe rol in digitaal kapitalisme en gebruikersparticipatie te erkennen.