‘Opmars van e-commerce dempt inflatie’

De huidige opmars van e-commerce gaat via lagere kosten en toenemende concurrentie gepaard met neerwaartse druk op consumentenprijzen. Dat stelt de Nederlandse Bank. Zo ervaren huishoudens een gemiddeld prijsvoordeel van 6,5 procent op het aankoopbedrag bij online winkelen in plaats van in een fysieke winkel. Bij benadering heeft e-commerce de stijging van de Nederlandse consumentenprijzen in 2016 gedempt met 0,1-procentpunt.

De aankoop van goederen en diensten via het internet door consumenten (e-commerce) groeit de laatste jaren sterk. Vergeleken met 2014 stegen de Nederlandse online bestedingen in 2015 met 16 pricent tot een totaalbedrag van 16,1 miljard euro. Deze ontwikkeling heeft zich doorgezet in 2016. Onderzoeksbureau GfK gaat uit van een toename van de online bestedingen met 3,7 miljard naar 19,8 miljard in 2016, ofwel een groei van 23 procent. Daarmee komt 49 procent van de groei van de totale particuliere consumptie in 2016 voor rekening van e-commerce.

Ondanks de uitbundige groei bestaat er potentieel voor de Nederlandse e-commercesector om door te groeien. Zo loopt Nederland op gebied van e-commerce internationaal gezien achter. In het VK wordt verreweg het meeste uitgegeven per online consument, namelijk 3.600 euro. In Nederland wordt per online consument ongeveer een derde (1.242 euro). Ook het aandeel van online bestedingen in de werkelijke individuele consumptie is in Nederland relatief gering. Bedroeg dit aandeel in 2015 in Nederland 3,9 procent, in Frankrijk en het VK was dit al opgelopen tot 4,2 respectievelijk 7,9 procent.

De opmars van e-commerce kan theoretisch langs twee kanalen een dempend effect hebben op het niveau van consumentenprijzen. Ten eerste hebben online-aanbieders mogelijk lagere productiekosten, doordat ze minder uitgaven hebben voor winkelexploitatie, zoals huur en personeel. Ten tweede kan e-commerce tot meer concurrentie tussen aanbieders leiden door toegenomen prijstransparantie. Het internet heeft het voor consumenten eenvoudiger gemaakt om prijzen met elkaar te vergelijken. Het is echter vooral de combinatie van lagere kosten en toenemende concurrentie waardoor van e-commerce een prijsverlagend effect kan uitgaan. Een daling van de productiekosten zou in een weinig concurrerende omgeving eerder tot hogere bedrijfswinsten dan lagere consumentenprijzen leiden.