Randstad: 29% minder startersvacatures door AI

De opkomst van kunstmatige intelligentie hakt er stevig in bij jonge professionals. Uit nieuw onderzoek van Randstad blijkt dat het aantal vacatures voor starters sinds januari 2024 met 29 procent is gekelderd.

In Nederland maakt 47 procent van de jonge werknemers zich zorgen over de impact van AI op hun baan, een stijging ten opzichte van 43 procent vorig jaar.

Dit beeld komt naar voren in het net gepubliceerde rapport ‘Gen Z workplace blueprint: future focused, fast moving’. Dat is gebaseerd op een analyse van 126 miljoen vacatures wereldwijd en een enquête onder 11.250 werknemers.

Vooral in sectoren waar Gen Z graag aan de slag gaat, is de teruggang fors. De techsector noteerde een daling van 35 procentpunten in instapfuncties, terwijl de financiële dienstverlening 24 procentpunten zag verdampen. Het verschil met vacatures voor ervaren professionals wordt daarmee pijnlijk zichtbaar: in tech bedraagt het verschil tussen vraag naar junior en senior talent maar liefst 37 procentpunten.

De verschuiving raakt aan de kern van hoe carrières beginnen. Waar oudere generaties in hun eerste jaren tijd kregen om te leren en te groeien in relatief beschermde junior functies, wordt van Gen Z verwacht dat ze direct technologisch vaardig zijn. Volgens de onderzoekers wordt de inwerkperiode die een eerste baan doorgaans is ingekort omdat de taken die daaronder vallen steeds vaker worden geautomatiseerd. Er is een nieuwe leerschool nodig.

Digitale vaardigheden, ongelijke kansen

Hoewel Gen Z als generatie digitaal vaardig lijkt, laat het onderzoek aanzienlijke verschillen zien.

Van de kantoormedewerkers gebruikt 66 procent AI voor het oplossen van problemen op het werk, maar bij functies met minder bureaustoelen op de werkvloer ligt dat percentage op 46 procent. Ook tussen de seksen loopt een kloof: 58 procent van de mannen zet de technologie in voor probleemoplossing tegenover 52 procent van de vrouwen.

Die ongelijkheid wordt versterkt doordat toegang tot AI-training niet gelijk verdeeld is. De helft van het jonge kantoorpersoneel kreeg het afgelopen jaar scholing op dit gebied, maar bij collega’s in andere sectoren was dat slechts 35 procent.

Het gebrek aan gelijke toegang tot ontwikkeling raakt Gen Z extra hard omdat zij zich wel degelijk bewust zijn van de noodzaak om bij te blijven. Driekwart gebruikt AI-tools voor hun eigen leren, meer dan enige andere generatie.

Gen Z hopt om te leren

Hoewel Gen Z ambitieus is en 85 procent bij het overwegen van een nieuwe baan altijd kijkt naar langetermijndoelen, blijven ze gemiddeld slechts 1,1 jaar op een plek zitten in de eerste vijf jaar van hun loopbaan. Dat is aanzienlijk korter dan millennials met 1,8 jaar, laat staan Gen X met 2,8 jaar of babyboomers met 2,9 jaar.

Het verloop wordt niet zozeer gedreven door gebrek aan betrokkenheid. Bijna zeven op de tien jonge werknemers zegt efficiënt te werken in hun huidige functie. Maar een gebrek aan doorgroeimogelijkheden dwingt hen elders te zoeken: 54 procent is actief aan het solliciteren en slechts een derde is van plan om langer dan een jaar te blijven.

Sander van ’t Noordende, CEO van Randstad, benadrukt dat werkgevers hun benadering moeten herzien. “Gen Z is de arbeidsmarkt betreden in een tijd van immense verandering. Hoewel ze vertrouwen hebben in hun vaardigheden en ambitieus zijn voor de toekomst, worden ze geconfronteerd met technologische disruptie en economische onzekerheid. Gezien de schaarste aan talent moeten werkgevers stappen nemen om jong talent beter aan te trekken en vast te houden.”