Windows heeft weer een schilletje

Een dag na het verschijnen van de Windows 8 Consumer Preview waren al meer dan 1 miljoen exemplaren van de nieuwe systeemsoftware gedownload. Gaat de ambitieuze poging om de wereld tussen tablet, smartphone en desktop pc te overbruggen ook echt werken? Emerce speelde een weekendje met Windows 8.

Begin jaren negentig kreeg het louter op tekst gebaseerde DOS een grafische schil: Windows. Programma’s kregen plotseling kleur en iconen. De overgang leidde jarenlang tot schizofreen gebruik, waarbij voor sommige functies nog altijd het kale DOS moest worden aangeroepen. Met Windows 95 was dat tijdperk definitief voorbij.

De geschiedenis lijkt zich te herhalen nu smartphones en tablets de desktop pc naar de achtergrond lijken te verdrijven. Het muisklikken maakt plaats voor vegen en aanverwante handgebaren. En aangezien we meer tijd doorbrengen op tablets en smartphones, wordt het zaak om de gebruikersomgeving van desktop pc’s dezelfde ervaring mee te geven.

Apple had al een eerste aanzet gegeven met Lion, en met het dit jaar te verschijnen Mountain Lion gaat het bedrijf nog een stapje verder: programma’s die we van de iPad kennen duiken op in MacOS.

Microsoft pakt het anders aan: die introduceert met Windows 8 weer een schil, net als bij DOS. Die schil, Metro, moet smartphones, tablets en desktop pc’s op één lijn brengen. Metro is een omgeving voor lichtgewicht programma’s (apps) die snel starten en minimale functionaliteit bieden. Ontwikkelaars kunnen die programma’s met minimale aanpassingen voor alle platforms tegelijk schrijven. Schakelen tussen apps lijkt beter te werken dan bij iPad. De multitouch-mogelijkheden van Windows 8 zijn heel aardig.

Maar op de desktop pc is de oude en nieuwe wereld moeilijker te verenigen, in elk geval zolang schermen geen multitouch-mogelijkheden bieden en de muis niet vervangen wordt door een stuurvlak.

Het oude vertrouwde desktopscherm is er nog steeds, maar om in die omgeving programma’s te starten moet je telkens terug naar Metro of ze in de taakbalk zetten, waar de ruimte nu eenmaal beperkt is. Het oude Startmenu is nergens meer te bekennen. Alsof Microsoft je wil dwingen om vooral in de Metro-omgeving te blijven.

Ongetwijfeld zullen softwaremakers lichtgewicht applicaties (Metro apps) maken die snel toegang bieden tot basisfunctionaliteiten. Skypen bijvoorbeeld. Of tekstverwerken. Maar de Metro-omgeving kent belangrijke beperkingen. De Metroversie van Internet Explorer kan bijvoorbeeld maar één pagina tegelijk weergeven. Op een tablet maakt dat allemaal niet veel uit, maar voor werken op een groot scherm is het handig als je schermen van verschillende applicaties naast elkaar kunt zetten, om te vergelijken, tekst te kopiëren en te plakken, of om het overzicht te houden.

Het zou natuurlijk kunnen dat Microsoft de gebruiker al stilletjes wil voorbereiden op de dood van de pc, maar waar de tabletgebruiker vooral in de Metro-omgeving zal blijven, zal de desktop gebruiker Metro minder vaak aanroepen. De eerste hulpmiddelen om Metro op de desktop pc geheel uit te schakelen en het oude menu weer terug te toveren duiken al op.

Windows 8 zal vermoedelijk dit najaar verkrijgbaar zijn.