Social Media in 2021: een overzicht

Een visie op social media in 2021 met een hoofdrol voor: conversational marketing, communities, privacy en influencers. 

De social media trends voor 2021 gaan dan niet zozeer over nieuwe features, platformen of tools, maar over maatschappelijke ontwikkelingen en hoe het social medialandschap hierdoor verandert.Laten we beginnen met wat cijfers om te benadrukken hoe belangrijk social media is en hoeveel impact het heeft:

• 4,14 miljard mensen gebruiken iedere maand sociale media
• Dat is 53% van de wereldbevolking
• 4,66 miljard mensen hebben internet
• 88,9 % van de internetgebruikers gebruikt dus ook social media
• Ongeveer 2 miljoen mensen gebruiken sociale media iedere dag
• Tussen 2019 en 2020 steeg het social mediagebruik met 12,3%
• Gemiddeld gebruiken mensen acht verschillende sociale kanalen
• Gemiddeld spenderen gebruikers 2 uur en 29 minuten per dag op social media

De 20 meest bezochte websites van 2020

De lijst van twintig meest bezochte websites wereldwijd in 2020 wordt gedomineerd door sociale platformen met YouTube op plek 1. In de lijst staan maar liefst zeven sociale kanalen.

1: YouTube.com – 8.564 miljard maandelijkse bezoekers wereldwijd

2: Facebook.com – 3.483 miljard maandelijkse bezoekers wereldwijd

4: Twitter.com – 2.008 miljard maandelijkse bezoekers wereldwijd

7: Instagram.com – 525 miljoen maandelijkse bezoekers wereldwijd

8: Pinterest.com – 420 miljoen maandelijkse bezoekers wereldwijd

12: Reddit.com – 278 miljoen maandelijkse bezoekers wereldwijd

16: Linked.com – 200 miljoen maandelijkse bezoekers wereldwijd

De populairste apps van 2020

De apps met de meest actieve maandelijkse gebruikers zijn allemaal van Facebook.

• Facebook
• WhatsApp
• Facebook Messenger
• Instagram

Drie van de meest gedownloade apps het afgelopen jaar zijn sociale kanalen:

• TikTok
• Facebook
• WhatsApp
• Zoom Cloud Meetings

Bron cijfers: Influencer MarketingHub – Social Media Benchmark Report 2021

1: Verslaving – het gevaar van sociale media

De film The Social Dilemma op Netflix zorgde voor flink wat opschudding in social land en zette een boel mensen aan het denken over hun social mediagebruik. In de documentaire wordt een fictief gezin gevolgd dat kampt met een social-verslaving, afgewisseld met betogen van ex-medewerkers van grote techgiganten. En vooral dat laatste maakt de documentaire zo interessant. De mensen die aan het woord komen, werkten zelf mee aan het groot maken van de sociale platformen, maar hebben inmiddels om ethische redenen het bedrijf verlaten.

“Never before have a handful of tech designers had such control over the way billions of us think, act, and live our lives.” – The Social Dilemma

De documentaire maakt goed duidelijk hoe verslaafd we zijn aan sociale media en hoe deze bedrijven er alles aan doen om ons verslaafd te houden. We worden continu gemanipuleerd. Zo blijf je langer op een social mediakanaal als je ziet dat iemand iets ‘aan het typen is’.

“There are only two industries that call their customers ‘users’: illegal drugs and software.” – The Social Dilemma

Algoritme

Het door AI gestuurde algoritme speelt daar een belangrijke rol in. Die is inmiddels zo slim en gedetailleerd dat het bepaalt wat jou zo lang mogelijk op het platform houdt. Blijf jij hangen bij een artikel met nepnieuws? Dan zal het sociale platform steeds vaker nepnieuws aan jou voorschotelen. Verlies je de aandacht van het platform? Hoppa, een foto van je ex met nieuwe liefde.

Dit zorgt ervoor dat iedere tijdlijn uniek is en we alleen maar berichten te zien krijgen die we zelf leuk of interessant vinden. Een gevaar hiervan is dat we geen realistisch beeld van de wereld, het nieuws of de mensen om ons heen meer hebben. Dat komt in de film ook duidelijk naar voren. Als we continu gevoed worden met een eenzijdige mening, dan wordt die mening vanzelf onze waarheid.

“If you’re not paying for the product, you are the product.” – The Social Dilemma

De film biedt stof tot nadenken en maakt ons misschien bewuster van de invloed van sociale media. Er moet wel gezegd worden dat de docu met name de negatieve invloed van sociale kanalen belicht. Er zitten namelijk ook genoeg positieve kanten aan social media, maar daarover verderop in dit artikel meer.

Fake news

De nepnieuwsdiscussie die al enige tijd gaande is, kwam tot een nieuw hoogtepunt tijdens de Amerikaanse verkiezingen. Sociale platformen zoals Facebook, Instagram en Twitter introduceerden labels om gebruikers erop te attenderen dat sommige berichten ‘mogelijk misleidend’ zijn.

Ook kregen berichten die een overwinning claimen nog voordat alle stemmen geteld waren een pop-up, waarin werd aangegeven dat de claim voorbarig was. Het leidde er zelfs toe dat Twitter meerdere tweets van president Trump verborg op het platform.

2: Privacy – sociale media achter gesloten deuren

“De toekomst is privé”, zei Mark Zuckerberg al in 2019 op zijn jaarlijkse Facebook conferentie. Anno 2020 moesten techgiganten steeds meer verantwoording afleggen over data en privacy. Denk aan het ‘big tech-verhoor’ in Amerika. Overheden en belangenorganisaties grijpen in en de sociale kanalen staan onder druk van de gebruikers.

Er komt langzaam een andere houding ten opzichte van de sociale media platform-monopolies en de invloed op het privéleven van gebruikers. Hierdoor moeten bedrijven als Facebook en Google hun beleid aanscherpen. De afname van jonge gebruikers op Facebook is al een tijdje te zien en deze trend zal door blijven zetten als het platform op dezelfde manier blijft omgaan met privacy.

Trends die hieruit voortvloeien zijn onder andere sociale nichenetwerken als Everyme of Nextdoor, gecodeerde ruimtes als Telegram en gesloten Facebookgroepen.

Betalen voor social media?

Een andere ontwikkeling hiervan kan zijn dat sociale media niet gratis blijft. De gebruiker gaat zelf bepalen of het gratis gebruik van een social-mediaplatform hem voldoende waard is om een deel van zijn privacy op te geven. Is dat het geval? Dan weet iedereen wat er met zijn gegevens gebeurt. Zijn gebruikers niet bereid hun privacy op te geven? Dan gaan we misschien wel betaalde sociale kanalen zien.

Een betaald abonnement op Facebook of Instagram klinkt nu misschien nog onlogisch, maar die trend is al een tijdje gaande. Wie had een paar jaar geleden gedacht dat we abonnementen zouden hebben op series (Netflix), scheermesjes (Dollar Shave Club), losse artikelen (Blendle) en zelfs op je fiets (Swapfiets).

Dit zou natuurlijk grote gevolgen hebben voor het adverteren op sociale kanalen. Want willen betaalde gebruikers wel reclame zien? En bovendien zijn de sociale kanalen dan niet meer afhankelijk van advertenties voor hun inkomsten.

3: Influencers – consumenten willen echtheid en oprechtheid

Naast kritiek op het gebruik van sociale platformen worden gebruikers ook steeds kritischer op influencers. Deze mensen lijken het perfecte leven te leiden, waarbij ze er altijd tiptop uitzien, op de mooiste plekken komen en ook nog eens gratis spullen toegestuurd krijgen door bekende merken. Succes wordt gemeten in schoonheid, populariteit en geld. Menig persoon kleurde de afgelopen jaren groen van jaloezie tijdens het scrollen door zijn of haar feed.

Anno 2021 lijkt daar verandering in te komen. De consument wordt steeds kritischer tegenover het ‘perfecte plaatje’ en is de oppervlakkigheid van de influencers beu. Accounts zoals ‘Instagram versus Reality’, die de onbewerkte foto’s laten zien, groeien in populariteit en steeds minder consumenten nemen de influencers serieus. Consumenten willen echte mensen zien waarmee ze zich kunnen identificeren. Dit past in de maatschappelijke trend dat we steeds vaker voor echt kiezen. Dat zie je met name terug in de modewereld waar grote merken steeds vaker kiezen voor modellen met een maatje meer en onbewerkte foto’s.

Manipulatie

Ook Instagram speelt in op deze ontwikkeling door likes te gaan verbergen. Hierdoor wordt het voor merken een stuk moeilijker om te meten hoe succesvol een influencercampagne is. Ze worden afhankelijk van de influencers zelf om de resultaten door te geven, wat een risico tot manipulatie met zich meebrengt. Dit kan ertoe leiden dat merken weer meer over zullen stappen op advertenties.

Betekent dit dat influencers helemaal zullen verdwijnen? Waarschijnlijk niet. Merken moeten ze alleen zorgvuldiger gaan kiezen. Zolang ze authentiek en oprecht zijn over een merk of product, kunnen ze nog steeds van grote waarde zijn voor de marketing. Dit resulteert ook in meer micro-influencers die een nichemarkt beïnvloeden.

4: Communities – mensen vinden steun op sociale media

Na deze ietwat negatieve beschouwing, is het tijd om ook de vele positieve effecten van sociale media te bespreken. Zo zorgt het wereldwijd voor verbinding en het onderhouden van contacten die we anders nooit gehad hadden. Mensen worden van de andere kant van de wereld door het internet en sociale mediakanalen zo je huiskamer ingebracht.

Dit zorgt ervoor dat we niet alleen steeds meer leren over andere culturen, maar dat we ook gemakkelijk in contact kunnen komen met lotgenoten. Veel gebruikers zoeken mensen die op hen lijken via sociale media. Uit een studie blijkt dat met name jongeren het fijn vinden om met onbekenden over problemen te praten in een niet-oordelende omgeving en dat zij elkaar sneller hulp bieden via sociale kanalen.

Het community-gevoel is dus erg belangrijk op sociale media. Facebook is bijvoorbeeld één grote community, maar geeft ook de mogelijkheid om groepen aan te maken over een specifiek onderwerp, een hobby of een fan-page, waardoor er subgroepen ontstaan. Eigenlijk kan je communities op social media indelen in drie groepen:

Communities of Interest

Zoals de naam al doet vermoeden gaat het bij de groep ‘of interest’ om gemeenschappelijke interesses. Een auto community voor autoliefhebbers, een kookgroep voor hobbykoks en een community om je favoriete kattenplaatjes te delen voor kattenfans. Deze groepen worden vaak onderhouden door de gebruikers zelf, waardoor zij er veel tijd op besteden.

Communities of Task

De communities of task bestaan uit mensen die op zoek zijn naar een product of dienst of er zelf een aanbieden. Dit kan van alles zijn, mensen die oude meubels te koop aanbieden, iemand die een surfbuddy zoekt of een pianolerares die haar lessen aanbiedt. Het fungeert een beetje zoals Marktplaats.

Communities of Vocation

Bij communities of vocation draait het om professionele connecties met specifieke beroepsbehoeften. Een van de meest bekende voorbeelden hiervan is LinkedIn. Een online community met meer dan 13 miljoen professionals uit 150 verschillende branches.

Hoe zet je communities in als marketeer?

Deze communities kunnen erg interessant zijn voor een marketeer. Met een community kan je de loyaliteit van klanten vergroten. Het is misschien wel dé manier om een band te creëren met je publiek.

Door een eigen groep op bijvoorbeeld Facebook te beginnen verzamel je gelijkgestemden die allemaal geïnteresseerd zijn in je merk of diensten. Facebook geeft prioriteit aan het weergeven van inhoud waartoe een persoon behoort, dus de kans is groter dat volgers je berichten zien. Daarnaast kan je heel gemakkelijk communiceren met je doelgroep, waardoor je nog beter weet wat hen drijft.

5: Conversational marketing – connectie en verbinding online

Als bedrijf moet je zoeken naar een connectie met je consumenten. Dit wordt ook wel ‘conversational marketing’ genoemd. Je trekt klanten aan via gesprekken, chatbots en social media. Die laatste zijn daar uitermate geschikt voor, omdat consumenten via een reactie op een post op een laagdrempelige manier contact kunnen zoeken met een merk. En als bedrijf geef je eenvoudig één-op-één aandacht aan je klanten. Verkoop zou niet meer de hoogste prioriteit moeten zijn. In plaats daarvan zijn het informatie, betrokkenheid en sociale kwesties die interactie en toekomstige retentie stimuleren. Retentie is gericht op het opbouwen van een duurzame relatie met bestaande klanten door het stimuleren van herhalingsaankopen en het motiveren om producten van een betreffende organisatie te blijven gebruiken.

Oprechtheid

De trend van conversational marketing sluit naadloos aan op onze behoefte aan echtheid en oprechtheid. Bovendien zijn we meer dan ooit op zoek naar connectie en verbinding als gevolg van de Covid-19 pandemie. Die heeft ervoor gezorgd dat we een geïsoleerder leven leiden en dat een nog groter deel van ons leven zich online afspeelt. Het draait hierbij allemaal om interactie. Voer gesprekken en bouw aan relaties met je klanten. Dat leidt uiteindelijk tot sales.

Hoewel het een relatief nieuwe marketingmethodologie is, is conversational marketing in hoge mate aanpasbaar. Zo kunnen merken hun berichtgeving snel aanpassen aan verschillende situaties of consumenten. Bovendien begint technologie het potentieel van conversatiemarketing in te halen, met meer AI-gestuurde oplossingen en omnichannel-gesprekken met chatbots. Dit betekent dat merken gepersonaliseerde contacten kunnen hebben op bedrijfsschaal.

6: The Human Touch – maak social sociaal

‘The Human Touch’ is een trend die perfect aansluit bij connectie en verbinding. We hadden het in onze trendvoorspellingen voor 2020 al over ‘the human touch’ en in 2021 zet deze trend zich voort. De human touch draait om het menselijk maken van onze steeds meer geautomatiseerde samenleving. Een menselijke ervaring wordt hierdoor steeds waardevoller en na maanden van gedeeltelijke isolatie, thuiswerken en contactvermijding is dat al helemaal het geval.

Social media kan heel anoniem zijn, zeker als het bedrijven betreft. Hoe menselijker jij als bedrijf bent, hoe meer mensen zich met je zullen identificeren en een connectie voelen met het bedrijf. Bij de human touch draait het om persoonlijke ervaringen, op maat gemaakt. Klanten willen zich geen nummertje voelen, maar juist persoonlijker benaderd worden.

7: De toekomst van sociale media

Het artikel begint misschien met een ietwat negatieve inslag, maar ook als we ons steeds bewuster worden van de ‘gevaren’ van sociale media, zullen we niet ineens massaal stoppen met het gebruik ervan. We gaan het hooguit anders/bewuster gebruiken. We worden kritischer op onderwerpen, zoals privacy, nepnieuws en influencers. Platformen zullen hierop moeten inspelen om het aantal gebruikers op peil te houden en er zullen nieuwe kanalen of toepassingen ontstaan.

Maar het blijft ook een uniek medium om in contact te komen met mensen van over de hele wereld. Dit vormt voor bedrijven een uitgelezen kans om direct in contact te komen met je doelgroep. Maak daar dus gebruik van en speel erop in. Zoek die connectie en maak verbinding. Geef je bedrijf een menselijke kant, ga het gesprek aan en maak social media menselijk.

Kortom, we zullen in 2021 kritischer en bewuster omgaan met sociale media. De focus komt meer te liggen op verbinding en authentiek en eerlijk worden belangrijke begrippen.

Over de auteur: Paulien Tak is Social Media Marketeer & Content Creator bij Goeiezaak.com