[Recensie] ‘Careless people’: macht, marketing en (afwezige) morele grenzen bij Facebook

Sarah Wynne-Williams, voormalig Director of Public Policy bij Facebook, werkte zeven jaar bij het bedrijf. In ‘Careless people’ neemt ze de lezer mee achter de schermen van het grootste socialemediabedrijf ter wereld.

Ze laat zien hoe de oorspronkelijke, idealistische missie om “de wereld meer open en verbonden te maken” al snel werd overschaduwd door interne spanningen, politieke belangen en ethische dilemma’s.

Een hoopvolle missie

Wynne-Williams begon haar loopbaan in de publieke sector. Vanuit haar maatschappelijke betrokkenheid was ze aanvankelijk enthousiast over de missie van Facebook, maar al snel groeide haar frustratie over de interne werkwijze. In haar boek beschrijft ze hoe commerciële belangen en snelle expansie structureel belangrijker werden gevonden dan (positieve) maatschappelijke impact. Deze fundamentele spanning vormt de rode draad door het boek.

Diplomatie, data en dominantie

Het boek biedt een zeldzame en soms onthullende blik op Facebooks internationale strategie. Zo beschrijft Wynne-Williams hoe het bedrijf staatsbezoeken organiseerde, diplomatieke banden probeerde op te bouwen en hoe deze pogingen vaak pijnlijk mislukten. Interessant is ook de poging om toegang te krijgen tot de Chinese markt tot aan het punt waarop Mark Zuckerberg Chinees leerde.

De top van Facebook: geen onschuldige toeschouwers

Ook de directie van Facebook wordt niet gespaard. Wynne-Williams schetst een cultuur van seksuele intimidatie, machtsmisbruik en rivaliteit. De werksfeer die ze beschrijft, vol intriges, woede-uitbarstingen en een schrijnend gebrek aan psychologische veiligheid, staat haaks op het zorgvuldig opgebouwde publieke imago van het bedrijf. Dit inzicht is niet alleen relevant voor wie Facebook volgt, maar ook voor wie meer wil begrijpen van hoe macht en groei de cultuur binnen techbedrijven beïnvloeden.

Facebook als PR-machine

Een van de belangrijkste inzichten uit Careless people is dat Facebook zich steeds minder als een technologisch bedrijf en steeds meer als een PR-organisatie gedroeg. Initiatieven zoals internet.org worden gepresenteerd als altruïstisch, maar blijken vooral gericht op marktaandeel. Ook Facebooks rol in politieke campagnes, zoals de verkiezing van Donald Trump, wordt scherp neergezet. Het boek laat zien hoe dun de grens is tussen innovatie en manipulatie wanneer gebruikersdata op grote schaal worden ingezet voor politieke en commerciële doelen.

Waardevol, maar niet altijd geloofwaardig

De persoonlijke vertelstijl van Wynne-Williams maakt het boek levendig en toegankelijk. Haar betrokkenheid bij de missie en haar groeiende frustratie zijn voelbaar. Tegelijkertijd zorgt haar prominente aanwezigheid als verteller ervoor dat het verhaal soms aan geloofwaardigheid inboet. Dramatische gebeurtenissen, toevallige wendingen en persoonlijke observaties zorgen ervoor dat je als lezer af en toe afstand neemt, juist op de momenten dat de thematiek daarom vraagt.

Dat is jammer, want de onderwerpen die ze aankaart, zoals ethiek, internationale machtspolitiek en de impact op jonge gebruikers, verdienen ruimte om op eigen kracht binnen te komen.

Lessen voor de toekomst

Wat na lezing vooral blijft hangen, is hoe kwetsbaar zelfs de machtigste techbedrijven blijken wanneer idealen botsen met groeiambities. Het boek laat zien hoe makkelijk ethische grenzen vervagen als er miljarden op het spel staan. Voor bedrijven, beleidsmakers en marketeers biedt het boek daarom een confronterende spiegel: snelle groei en winst komen nooit zonder morele prijs.

Eindoordeel

Careless people is een toegankelijk en verhelderend boek dat een unieke blik biedt op de dynamiek binnen Facebook en Big Tech. Ondanks stilistische tekortkomingen, een neiging tot dramatisering en een soms te subjectieve insteek, is het een aanrader voor iedereen die wil begrijpen hoe technologie, macht en marketing elkaar beïnvloeden.

Voor mij persoonlijk was het extra interessant, omdat ik zelf de omgekeerde route heb afgelegd: van marketing en tech naar de overheid. Daardoor herken ik als geen ander het spanningsveld dat Wynne-Williams beschrijft, het botsen van maatschappelijke idealen met commerciële drijfveren.

Het boek mist objectieve scherpte, maar zet wel degelijk aan tot nadenken. En dat maakt het méér dan de moeite waard.

Cijfer: 7,5

Over de auteur: Stephan Makatita is een interim marketing- en communicatiestrateeg.