Eindhovense ode aan Philips-pionier wint eerste STRP ACT

Het What If Collectief uit Eindhoven heeft met MGNT de eerste grote STRP ACT Award gewonnen. MGNT is een gigantische magnetische tapeloop en vormt een eerbetoon aan elektronica-pionier Dick Raaymakers. De STRP Award for Creative Technology (ACT) is een nieuwe Europese prijs die het bundelen van innovatieve krachten stimuleert. What If Collectief kan met het prijzengeld van 30.000 euro MGNT realiseren. Andere prijswinnaars zijn de Amsterdamse kunstenaar Leanne Wijnsma en de Oostenrijkse ontwerper Bernard Lenger, die ieder 15.000 euro wonnen. Alle werken gaan op 24 maart tijdens STRP Biënnale 2017 in première.

MGNT van What If Collectief is één grote sensor. Met behulp van microfoons en sensors hoort en ziet de installatie de bezoekers en reageert deze op hun bewegingen, geluiden en gedrag. Zij ervaren de kracht van magnetisme die Dick Raaymakers decennia eerder ook gevoeld moet hebben bij het produceren van zijn baanbrekende elektronische composities in de Philips-laboratoria. De bezoekers zijn zelf de magneten die op de hen omringende tape nieuwe geluiden creëren. De geluiden die zij maken in de ruimte worden omgezet in patronen van oplichtende deeltjes die over de tape spoelen. Als bezoekers dichterbij de tape komen, beïnvloeden zij de grafische patronen waardoor ook het geluid in de ruimte weer verandert. Hoe dichterbij de tape, hoe groter het effect op het geluid.

What If Collectief bestaat uit architect Toon Rooijmans, industrieel ontwerper Rhys Duindam (beide afgestudeerd aan de Technische Universiteit Eindhoven, samenwerkend als De Jongens van de TU), creatief programmeur Luuk Schipperheyn (werkzaam bij VPRO), en ontwerpster Lola Gielen (afgestuurd als ontwerper aan Design Academy Eindhoven).

Toon Rooijmans: “Alles valt op zijn plek. Vorig jaar sprak ik voor het eerst de droom uit dat ik dit soort grote installaties wil bouwen. Tijdens een hackathon sloten drie anderen zich aan bij deze droom. Zo ontstond het eerste idee voor de installatie. Samen gingen we verder. Hun rol is nu minstens zo prominent. De installatie is groter geworden dan mijn droom alleen. Hij is van ons. Nu komt, precies een jaar later, onze droom uit.”

Het collectief kwam op het idee voor MGNT tijdens een muzikale hackathon van VPRO Medialab. Met de installatie legt What If Collectief de link naar het Philips verleden. Ze maken baanbrekende experimenten in de elektronische muziek van Dick Raaymakers op grote schaal inzichtelijk en ervaarbaar voor een breed publiek in Natlab.

Volgens de jury is ‘MGNT in zijn uitstraling, omvang en interactiviteit een echt “festivalwerk” dat goed aansluit bij de look en feel van STRP en uitstekend tot zijn recht zal komen in het Klokgebouw op Strijp-S. Het past bovendien goed bij het Senses & Sensors thema van deze STRP Biënnale.’

Winnaars van de andere STRP ACT, voor recent afgestudeerd talent, zijn Leanne Wijnsma en Bernard Lenger. Beiden ontvangen 15.000 euro om hun voorstel uit te voeren.

Data ruiken
De Amsterdamse Leanne Wijnsma gebruikt het om haar project Smell of Data mee af te ronden, waar ze al enkele jaren aan werkt. ‘Een mooi gelaagd en veelzijdig project dat er in slaagt het digitale en de zintuigen op een verrassende en betekenisvolle manier te verbinden’, aldus de jury. Het prijzengeld zet Wijnsma in om de laatste scènes van haar gelijknamige documentaire mee te kunnen filmen en een nieuw geurstation te ontwikkelen.
In de documentaire, die bij STRP Biënnale in première gaat, belicht ze haar zoektocht naar een meer instinctief internet. Geur is hierin de leidraad, omdat onze neus tot voor kort een van onze beste overlevingsmechanismen was in het herkennen van gevaar. In het digitale domein werkt dit echter niet zo omdat data of malware geen alarmerende geuren verspreiden. In haar film laat Wijnsma vooral data-, geur- en security-deskundigen aan het woord. De installatie en het nieuwe geurstation maken de STRP Biënnale bezoeker op een zintuiglijke manier bewust van de data die hij of zij onbewust lekt en de gevaren die dit kan opleveren.

Angst begrijpen
De Oostenrijkse ontwerper Bernard Lenger, vorig jaar afgestudeerd aan Design Academy Eindhoven met zijn spraakmakende project Ecocide waarmee hij ook de René Smeets Award won, zoomt in op angst. De jury beschouwt zijn Culture of Fear als een ‘uiterst urgent en sterk concept, vol actualiteitswaarde en maatschappelijke impact’. Lenger ontwikkelt een sensor waarmee we onze angst onder ogen kunnen zien en leren begrijpen. Volgens Lenger kan dit helpen om angst een geaccepteerd en beter begrepen onderdeel van het leven te maken waardoor we kunnen voorkomen dat deze primaire emotie misbruikt of gemanipuleerd wordt.

Jury
De internationale jury, die de 61 inzendingen beoordeelde, bestond uit Sabine Himmelsbach (directeur/curator Haus für Elektronische Künste, Basel), Gabrielle Jencks (directeur/curator Abandon Normal Devices festival, Manchester/Liverpool), Michel van Dartel (curator bij o.a. V2, lector Avans), Angelique Spaninks (STRP) en Gieske Bienert (STRP). Hoewel het een eerste open oproep betrof voor een nog onbekende prijs bleek het niveau en de diversiteit van de voorstellen verrassend hoog.

STRP ACT positioneert Eindhoven en Noord-Brabant als dé regio die de toekomst voelbaar maakt in het nu. Projectpartners bij deze eerste editie van STRP ACT zijn Brabant C, Sint Trudo en Park Strijp Beheer.