Enquête van Elsevier onder 3.000 onderzoekers: minder dan de helft heeft voldoende tijd voor onderzoek, maar ziet AI als transformerend als de juiste hulpmiddelen beschikbaar zijn
Het Researcher of the Future-rapport van Elsevier laat zien dat AI steeds vaker wordt toegepast, maar belicht ook de bijbehorende zorgen, regionale verschillen en nieuwe trends in mobiliteit.
4 november 2025 – Elsevier deelt vandaag de resultaten van de Researcher of the Future-enquête, die nieuwe inzichten geeft in hoe onderzoekers vanuit de hele wereld het snel veranderende onderzoekslandschap zien. De enquête maakt deel uit van Elseviers voortdurende inspanningen om beter te begrijpen wat vertrouwen in onderzoek bevordert, en om inzicht te krijgen in de uitdagingen en kansen waarmee de wereldwijde onderzoeks- en innovatiesector te maken heeft. De nieuwste inzichten laten zien hoe vooruitgang in kunstmatige intelligentie (AI), veranderingen in onderzoeksmethoden en verschuivende geopolitieke verhoudingen het onderzoeksveldingrijpender veranderen dan ooit.
Het rapport, gebaseerd op inzichten van meer dan 3.200 academische- en corporate onderzoekers uit 113 landen, waaronder Nederland, laat zien dat onderzoekers regionaal steeds meer verschillen in hun houding, in hun opvattingen over mobiliteit en in de manier waarop zij hun rol zien in een veranderende wereld.
Judy Verses, President Academic & Government Markets bij Elsevier:
‘Deze studie biedt een helder beeld van de ambitie van onderzoekers om te innoveren en toont hun toewijding aan het handhaven van ethische standaarden, ondanks de toenemende druk die ze ervaren. Onderzoekers zien AI als een krachtig instrument dat hun manier van werken kan transformeren en de impact van onderzoek kan vergroten, maar ze hebben oplossingen nodig die ze kunnen vertrouwen en die integriteit, nauwkeurigheid en verantwoordelijkheid vooropstellen. De wetenschappelijke gemeenschap ziet deze vertrouwensfactoren als essentieel om menselijke vooruitgang met vertrouwen te bevorderen.’
Onderzoekers ervaren meer druk, maar blijven toegewijd aan het waarborgen van integriteit
Onderzoekers ervaren een toenemende werkdruk door de snelgroeiende hoeveelheid informatie, administratieve en onderwijsverplichtingen, onzekerheid over financiering en publicatiedruk. Samen zorgen deze factoren ervoor dat onderzoekers minder tijd hebben voor hun eigen onderzoek, wat hun loopbaanontwikkeling kan belemmeren. Ondanks de toenemende druk blijven onderzoekers trouw aan het waarborgen van kwaliteit en onderzoeksintegriteit.
- Slechts 45% geeft aan voldoende tijd te hebben voor onderzoek.
- Slechts 33% verwacht dat de financiering in hun vakgebied de komende twee tot drie jaar zal stijgen, waarbij onderzoekers in Noord-Amerika en Europa het minst optimistisch zijn.
- 68% zegt dat de druk om te publiceren groter is dan twee tot drie jaar geleden.
- 74% vindt peer-reviewed onderzoek betrouwbaar en ziet peerreview als belangrijk voor onderzoeksintegriteit, het vertrouwen in onderzoek en het vergroten van onderzoeksimpact.
Onderzoekers omarmen AI snel, maar hebben behoefte aan ondersteuning
Onderzoekers beschouwen AI als transformerend voor hun werk, en het gebruik ervan groeit snel.
- 58% van de onderzoekers maakt gebruik van AI-tools in hun werk, in 2024 was dat nog 34%.
- Echter, slechts 32% van de onderzoekers wereldwijd vindt dat hun instelling over goed AI-beleid beschikt.
- Daarnaast geeft slechts 27% aan dat ze voldoende training hebben gehad in het gebruik van AI.
Vertrouwen in AI verschilt tussen regio’s
Het vertrouwen van onderzoekers in AI-tools verschilt per regio, vooral tussen China en de VS en het VK.
In China vindt 68% van de onderzoekers dat AI-tools hen meer keuzevrijheid geven, tegenover 29% in de VS en Nederland, en 26% in het VK. Daarnaast is 64% van de Chinese onderzoekers van mening dat AI hen beter in staat stelt hun werk uit te voeren, tegenover 37% in Nederland, 25% in de VS en 24% in het VK.
Het verschil wordt ook duidelijk in hoe onderzoekers het potentieel van AI beoordelen:
- Om tijd te besparen bij hun onderzoek: 79% in China, tegenover 54% in de VS, 57% in het VK en 70% in Nederland.
- Om de kwaliteit van hun werk te verbeteren: 60% in China, tegenover 22% in de VS, 17% in het VK en 37% in Nederland.
- Om het verwerven van nieuwe kennis te versnellen: 49% in China, tegenover 30% in de VS en Nederland, en 26% in het VK.
Toepassingen van AI die onderzoekers het meest waardevol vinden
De meeste onderzoekers (58%) geven aan dat AI-tools hen momenteel tijd besparen. Momenteel gebruiken onderzoekers AI vooral om:
- Het vinden en samenvatten van meest recente onderzoek (61%)
- Literatuuronderzoeken uit te voeren (51%)
- Onderzoeksdata te analyseren (38%)
- Subsidieaanvragen op te stellen (41%)
- Onderzoeksartikelen of rapporten te schrijven (38%).
Onderzoekers zijn minder geneigd om generieke AI-tools te gebruiken voor creatieve taken, zoals het formuleren van hypothesen of het ontwerpen van studies. Degenen die de voordelen van AI erkennen, kiezen daarentegen sneller voor een veilige, betrouwbare AI-assistent die specifiek is afgestemd op onderzoek.
Onderzoekers zoeken naar mogelijkheden die hun vertrouwen in AI vergroten
Hoewel AI steeds vaker wordt ingezet, blijven onderzoekers zich zorgen maken over ethiek en betrouwbaarheid.
- Minder dan een kwart van de respondenten wereldwijd (23%) vindt dat AI-tools op een ethische manier zijn ontwikkeld, terwijl 38% juist denkt dat ze onethisch zijn ontwikkeld.
- Slechts 22% van de respondenten beschouwt AI-tools als betrouwbaar, tegenover 39% die ze onbetrouwbaar vindt.
- 20% van de onderzoekers in China denkt dat AI het vertrouwen in onderzoek zal vergroten, tegenover 7% in de VS en het VK en 3% in Nederland.
Onderzoekers zien de volgende factoren als essentieel om hun vertrouwen in het gebruik van AI-tools te vergroten:
- Transparantie: automatische bronvermelding (59%)
- Actualiteit: AI is getraind op de meest recente wetenschappelijke literatuur (55%)
- Veiligheid: expliciet getraind op feitelijke juistheid en veiligheid (55%)
- Kwaliteit: getraind op hoogwaardige, peer-reviewed inhoud (55%)
- Validatie: resultaten worden regelmatig beoordeeld door menselijke experts (49%).
Pessimisme over financiering blijkt een belangrijke factor in de bereidheid van onderzoekers om te verhuizen.
Bijna een derde (29%) van de onderzoekers overweegt om naar een ander land te verhuizen, een daling van 5 procentpunten sinds 2022. De belangrijkste redenen zijn betere financieringsmogelijkheden, een betere werk-privébalans en meer vrijheid om eigen onderzoeksinteresses na te streven.
- Slechts 33% van de onderzoekers verwacht dat de financiering in hun vakgebied de komende twee tot drie jaar zal toenemen. Onderzoekers in de VS (9%) en Nederland (12%) zijn daarbij het minst optimistisch, terwijl onderzoekers in China (44%) en India (68%) het meest positief zijn.
- Onder onderzoekers die een verhuizing overwegen, noemt 49% financiering als een belangrijke reden.
- De populairste bestemmingen voor onderzoekers die een verhuizing overwegen zijn Canada (27%), Duitsland (26%) en de VS (26%).
- In de VS overweegt 40% van de onderzoekers in de komende twee tot drie jaar te verhuizen om hun carrière te bevorderen, een stijging van 16 procentpunten sinds 2022 en aanzienlijk hoger dan het wereldwijde gemiddelde van 29%.
- Daarentegen zou slechts 13% van de Chinese onderzoekers overwegen te verhuizen, een daling van 22 procentpunten sinds 2022.
Interdisciplinaire en grensoverschrijdende samenwerking neemt toe
63% van de onderzoekers ervaart dat er tegenwoordig meer samenwerking plaatsvindt dan in voorgaande jaren (68% in Azië-Pacific, 55% in Noord-Amerika en 59% in Europa).
Van de onderzoekers die een toename in samenwerking zien, werkt 68% vaker samen met collega’s uit andere disciplines en 53% vaker met onderzoekers uit andere landen.
Op basis van de bevindingen uit het Researcher of the Future-rapport zal Elsevier samenwerken met toonaangevende academische en wetenschappelijke instellingen in onderzoekintensieve landen. Het doel is onderzoekers, beleidsmakers en institutionele leiders samen te brengen om gezamenlijke strategieën te ontwikkelen die de onderzoeksgemeenschap effectief ondersteunen. Bezoek de website voor meer informatie en het volledige rapport.
Einde persbericht
Over de studie
Researcher of the Future – een Confidence in Research-rapport werd uitgevoerd door Elsevier om erachter te komen hoe onderzoekers zich aanpassen aan snelle technologische, culturele en institutionele veranderingen. De studie verkent vier kerngebieden: de transformerende rol van AI in onderzoek, de druk om onderzoeksintegriteit te waarborgen, veranderende manieren van werken, waaronder meer samenwerking en nieuwe opvattingen over mobiliteit, en tenslotte de groeiende verwachting dat onderzoekers de impact van hun werk aantonen.
Over Elsevier
Elsevier is een wereldleider op het gebied van geavanceerde informatie en beslissingsondersteuning. Al meer dan honderd jaar helpen we de vooruitgang van wetenschap en gezondheidszorg te bevorderen. We ondersteunen academische en zakelijke onderzoeksgemeenschappen, artsen, verpleegkundigen, toekomstige zorgprofessionals en docenten in 170 landen bij hun essentiële werk. Dit doen we door cruciale inzichten en innovatieve oplossingen te bieden die betrouwbare, evidence-based wetenschappelijke en medische content combineren met geavanceerde AI-technologieën, zodat impactmakers betere resultaten kunnen realiseren. We zetten ons actief in voor inclusiviteit en duurzaamheid door deze waarden te verankeren in onze producten en bedrijfscultuur, én door nauw samen te werken met de gemeenschappen die we bedienen. De Elsevier Foundation ondersteunt onderzoeks- en gezondheidszorgpartners wereldwijd.
Elsevier is onderdeel van RELX, een wereldwijd toonaangevende aanbieder van op informatie gebaseerde analyses en besluitvormingsinstrumenten voor professionele en zakelijke klanten. Ga voor meer informatie naar www.elsevier.com en volg ons op sociale media via @elsevierconnect.
Dit artikel is een ingezonden bericht en valt buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.