Helft van Nederland denkt oplichting direct door te hebben

Ruim de helft (56%) van de Nederlanders denkt het meteen door te hebben wanneer er een poging tot oplichting via e-mail, internet en/of telefoon wordt gedaan. Dat blijkt uit onderzoek van PanelWizard in opdracht van ABN AMRO. Ook meent 43% dat oplichters bij hen geen kans maken. Deze cijfers staan echter in schril contrast met de data van het CBS waaruit blijkt dat alleen al het afgelopen jaar 2,5 miljoen Nederlanders slachtoffer werden van online criminaliteit en fraude.

Uit het onderzoek blijkt dat meer mannen dan vrouwen oplichting denken te herkennen. Bijna tweederde van de mannen (63%) meent dat hij een oplichter direct doorheeft, terwijl volgens het CBS het percentage mannen dat slachtoffer wordt van online criminaliteit juist niet verschilt van het percentage vrouwelijke slachtoffers.

De belangrijkste conclusies uit het onderzoek:
– Bijna de helft van de Nederlanders meent dat fraude, zoals phishing, spoofing of helpdeskfraude, goedgelovige mensen (48%) overkomt en/of mensen met weinig kennis van digitale middelen (49%).
– Driekwart van de Nederlanders (72%) is meer wantrouwend geworden bij het ontvangen van berichten van grote organisaties zoals de overheid, telecom providers of banken doordat ze veel over fraude horen.
– Ruim een derde van de Nederlanders (37%) is niet bekend met helpdeskfraude, terwijl dit voor phishing – waar veel aandacht voor is geweest – een stuk lager ligt (8%).

Hulp bij bescherming
Een kenmerk van één van de meest voorkomende methodes, bankhelpdeskfraude, is dat er druk wordt uitgeoefend om vooral snel te handelen. ABN AMRO wil klanten hier zo goed mogelijk tegen beschermen en introduceert daarom een spaargeldslot. Roald Tillmanns, Manager Sparen bij ABN AMRO: “Oplichters spelen op gewiekste wijze in op het vertrouwen van mensen, daarbij voeren ze de tijdsdruk op om zo snel mogelijk toe te kunnen slaan. Als mensen hun Spaargeldslot aanzetten, voorkomen ze dat ze onder grote tijdsdruk hun spaargeld overboeken naar oplichters.” Inmiddels hebben tienduizenden klanten van ABN AMRO het Spaargeldslot aangezet.

Fraudevormen steeds persoonlijker
De maatregelen die Nederlandse banken nemen om mensen te beschermen tegen fraude werken steeds beter, tegelijkertijd komen er voortdurend nieuwe vormen bij. Daarnaast veranderen criminelen continu van aanpak. Zo maken ze steeds vaker gebruik van fraudevormen waarbij mensen worden overgehaald om zelf geld over te maken. Ook zijn nepberichten tegenwoordig nog moeilijk van echte berichten te onderscheiden. De schade als gevolg van bankhelpdeskfraude lag volgens de Nederlandse Vereniging van Banken in 2021 op €47,6 miljoen.

De mate van kennis over verschillende fraudevormen helpt bij het herkennen van oplichting. De afgelopen jaren is er veel aandacht geweest voor phishing, en uit het onderzoek blijkt dan ook dat 86% van de Nederlanders kan uitleggen wat dit inhoudt. Daarentegen blijft de kennis over nieuwe fraudevormen, zoals helpdeskfraude – fraudeurs die doen alsof ze helpdeskmedewerkers van grote, bekende bedrijven zijn – achter. Ruim een derde van de Nederlanders kan niet vertellen hoe oplichters hierbij te werk gaan.

Nederlanders ondernemen zelf ook actie om zich tegen oplichting te beschermen. Zo zorgt drie op de vier ervoor dat de software van hun telefoon en computer up-to-date blijft. Tweederde van de Nederlanders geeft aan gebruik te maken van een tweestapsverificatie. Bij jongeren tot 30 jaar ligt dit percentage zelfs op 77%.

Over het onderzoek
Het representatieve onderzoek is in mei 2022 uitgevoerd door Kien/PanelWizard in opdracht van ABN AMRO. 1366 Nederlanders van 18 jaar en ouder zijn ondervraagd.